Της Αθηνάς Παπακώστα
Η ένταση ανάμεσα στη Σερβία και το Κόσοβο αναζωπυρώθηκε αυτή την εβδομάδα αφότου η αστυνομία επέδραμε στις βόρειες περιοχές όπου επικρατεί το σερβικό στοιχείο καταλαμβάνοντας δημοτικά κτίρια.
Βίαιες συγκρούσεις σημειώθηκαν ανάμεσα στις αστυνομικές αρχές του Κοσσυφοπεδίου και στις ειρηνευτικές δυνάμεις υπό το ΝΑΤΟ με τους Σέρβους του Κόσοβου, με πολλούς - και από τις δύο πλευρές - να τραυματίζονται.
Το Βελιγράδι έθεσε τις ένοπλες δυνάμεις της Σερβίας σε κατάσταση ύψιστης ετοιμότητας και διέταξε τη μετακίνηση μονάδων προς τα διοικητικά σύνορα με το Κόσοβο ενώ, το ΝΑΤΟ καλεί Πρίστινα και Βελιγράδι να αναλάβουν πρωτοβουλία για αποκλιμάκωση της κατάστασης.
Από την πλευρά της η Ρωσία, παλαιός σύμμαχος της Σερβίας, προειδοποιεί ότι η κατάσταση είναι ανησυχητική και μπορεί να προκαλέσει μία ακόμη σύγκρουση στην καρδιά της Ευρώπης.
Ειδικότερα, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, τόνισε ότι «μια μεγάλη έκρηξη επέρχεται στο κέντρο της Ευρώπης, ακριβώς στον τόπο όπου το 1999 το ΝΑΤΟ πραγματοποίησε επίθεση κατά της Γιουγκοσλαβίας, παραβιάζοντας όλες τις αρχές της Τελικής Πράξης του Ελσίνκι και των εγγράφων του ΟΑΣΕ». Την ίδια στιγμή, το Πεκίνο δηλώνει ότι παρακολουθεί τις εξελίξεις με τον εκπρόσωπο του υπουργείο Εξωτερικών να καλεί το ΝΑΤΟ «να συμβάλλει στην περιφερειακή ειρήνη» με σεβασμό «στην εδαφική κυριαρχία» Σερβίας και Κοσόβου.
Μέχρι σήμερα στο Κόσοβο βρίσκονται περίπου 3.800 στρατιώτες της νατοϊκής δύναμης ΚFOR με σκοπό τη διατήρηση της ειρήνης και την επιτήρηση των συνόρων. Ωστόσο, χθες, ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ ανακοίνωσε ότι «αποφασίσαμε να αναπτύξουμε άλλους 700 στρατιώτες από τις Επιχειρησιακές Εφεδρικές Δυνάμεις (ORF) για τα Δυτικά Βαλκάνια και να θέσουμε άλλο ένα τάγμα των εφεδρικών δυνάμεων σε ύψιστη ετοιμότητα, ώστε να μπορεί να αναπτυχθεί επίσης, εάν χρειαστεί».
Ο τελευταίος γύρος έντασης αφορά στις τοπικές εκλογές οι οποίες διεξήχθησαν πριν από έναν μήνα και από τις οποίες απείχαν οι Σέρβοι, με προτροπή του Βελιγραδίου. Την περασμένη Παρασκευή οι νεοεκλεγέντες δήμαρχοι αλβανικής εθνότητας πήγαν στα γραφεία τους με συνοδεία των αστυνομικών αρχών. Από την πλευρά τους οι Σέρβοι, οι οποίοι δεν αναγνωρίζουν το αποτέλεσμα των αυτοδιοικητικών εκλογών, εμπόδισαν τους δημάρχους να προσέλθουν σε αυτά δημιουργώντας έναν κλοιό γύρω από τις εισόδους ώστε να μην τους επιτρέψουν να αναλάβουν καθήκοντα. Αμέσως ξέσπασαν συγκρούσεις με την αστυνομία του Κοσόβου να επεμβαίνει και να καταλαμβάνει τα κτίρια σε τέσσερις διαφορετικές πόλεις στον βορρά επιχειρώντας να διαλύσει τις συγκεντρώσεις του σερβικού πληθυσμού.
Η σερβική πλευρά ζητεί τη διεξαγωγή εκλογών αφού συσταθεί πρώτα η Ένωση Σερβικών Δήμων, μία υποχρέωση που ανέλαβε η Πρίστινα το 2013 με την Συμφωνία των Βρυξελλών αλλά αρνείται να υλοποιήσει και το Βελιγράδι, με τις ένοπλες δυνάμεις του σε καθεστώς ύψιστης ετοιμότητας, ξεκαθαρίζει ότι δεν θα μείνει με σταυρωμένα χέρια εάν οι Σέρβοι του Κοσσυφοπεδίου δεχθούν ξανά επίθεση.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν καλέσει ήδη τον πρωθυπουργό του Κοσόβου, Άλμπιν Κούρτι, να αλλάξει πορεία με τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών, Άντονι Μπλίνκεν, να εκδίδει αυστηρή ανακοίνωση ξεκαθαρίζοντας ότι οι ενέργειες της Πρίστινας αντίκεινται στις συμβουλές των ΗΠΑ και των Ευρωπαίων εταίρων καθώς «κλιμάκωσαν απότομα και άσκοπα την ένταση, υπονομεύοντας τις προσπάθειές μας για την εξομάλυνση των σχέσεων» υπογραμμίζοντας ότι θα υπάρχουν «συνέπειες για τις διμερείς σχέσεις μας με το Κόσοβο».
Σύντομο ιστορικό της τελευταίας κρίσης
Στο Κόσοβο μυρίζει και πάλι μπαρούτι και οι νέες εξελίξεις δεν εκπλήσσουν κανέναν αφού τον περασμένο Αύγουστο ένας νέος κύκλος έντασης άνοιγε με αφορμή την απόπειρα των αρχών της Πρίστινας να επιβάλουν στα μέλη της σερβικής μειονότητας την αλλαγή των παλαιών πινακίδων κυκλοφορίας τους, οι οποίες είχαν εκδοθεί πριν το 1999. Τότε είχε προκληθεί αμέσως ένταση με τους Σέρβους να αρνούνται να παραδώσουν τις σερβικές τους πινακίδες. Μετά τη συνδρομή της ΕΕ και κυρίως μετά την παρέμβαση των ΗΠΑ, το Κόσοβο ανέστειλε, τελικά, κάθε περαιτέρω ενέργεια και η Σερβία δεσμεύθηκε να μην εκδίδει και να μην ανανεώνει τις πινακίδες κυκλοφορίας αυτοκινήτων για τους Σέρβους που ζουν σε πόλεις στον βορρά του Κοσόβου.
Ωστόσο, η κατάσταση πήρε εκ νέου φωτιά τον περασμένο Δεκέμβριο με τη σύλληψη αστυνομικού της σερβικής εθνότητας, ο οποίος κρίθηκε ως ύποπτος για εμπλοκή σε επιθέσεις κατά Κοσοβάρων αστυνομικών. Σέρβοι διαδηλωτές έστησαν οδοφράγματα στο βόρειο τμήμα του Κοσόβου παραλύοντας την κυκλοφορία προς δύο μεθοριακά σημεία διέλευσης με τη Σερβία. Η Πρίστινα απάντησε με την ανάπτυξη ισχυρών αστυνομικών δυνάμεων και τελικά προχώρησε στην αναβολή των προγραμματισμένων στις 18 Δεκεμβρίου δημοτικών εκλογών για τις 23 Απριλίου.
Εύθραυστη ισορροπία
Το Κόσοβο έχει τουλάχιστον 1,8 εκατομμύρια πληθυσμό. Το 92% είναι Αλβανοί και μόλις το 6% είναι Σέρβοι.
Το 1998 ξέσπασε πόλεμος και οι εχθροπραξίες έληξαν το 1999 μετά τη στρατιωτική επέμβαση του ΝΑΤΟ.
Το 2008 το Κόσοβο ανακήρυξε μονομερώς την ανεξαρτησία του από τη Σερβία, η οποία δεν την αποδέχεται και στο Σύνταγμα της αναφέρει το Κόσοβο ως αναπόσπαστο κομμάτι της χώρας.
Η διεθνής κοινότητα παραμένει διχασμένη με πολλές χώρες να έχουν αναγνωρίσει την ανεξαρτησία του - με τις ΗΠΑ και την Τουρκία να είναι οι πρώτες - και άλλες, συμπεριλαμβανομένων της Ρωσίας, της Ελλάδας, της Κύπρου και της Ισπανίας να μην το έχουν πράξει. Την ίδια στιγμή, τόσο η Σερβία όσο και το Κόσοβο θέλουν να γίνουν μέλη της ΕΕ με τις Βρυξέλλες να τους υπενθυμίζουν τη δέσμευση τους, το 2013, για διάλογο και εξομάλυνση των σχέσεων.
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
