Τζόνσον στην έρευνα για το χειρισμό της πανδημίας: «Υποτιμήσαμε πολύ» τους κινδύνους του κορωνοϊού

Στην πρώτη από τις δύο ημέρες της κατάθεσής του στην ανεξάρτητη έρευνα για το χειρισμό της πανδημίας, ο κ. Τζόνσον αναγνώρισε πως στις αρχές του 2020 οι επιστημονικές συστάσεις δεν ελήφθησαν αρκετά σοβαρά υπόψη

Λονδίνο, Θανάσης Γκαβός

Ο πρώην πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Μπόρις Τζόνσον παραδέχθηκε πως η κυβέρνησή του αρχικά «υποτίμησε πολύ» τους κινδύνους που συνόδευαν την εμφάνιση του κορωνοϊού.

Στην πρώτη από τις δύο ημέρες της κατάθεσής του στην ανεξάρτητη έρευνα για το χειρισμό της πανδημίας, ο κ. Τζόνσον αναγνώρισε πως στις αρχές του 2020 οι επιστημονικές συστάσεις δεν ελήφθησαν αρκετά σοβαρά υπόψη.

Είπε πως ως εκ τούτου «μπορεί να έγιναν λάθη» από τον ίδιο και την κυβέρνηση, αλλά σημείωσε ότι μέχρι τα τέλη εκείνου του Φεβρουαρίου η απειλή από τον κορωνοϊό δεν είχε επισημανθεί σε εκείνον «ως κάτι που συνιστούσε πραγματικά εθνική ανησυχία».

Πάνω σε αυτό αναγνώρισε πως και ο ίδιος θα έπρεπε να είχε αντιληφθεί νωρίτερα το μέγεθος της απειλής, βλέποντας τις εικόνες που έρχονταν από την Ιταλία τον Φεβρουάριο. «Το πρόβλημα ήταν ότι δε νομίζω πως αποδώσαμε αρκετή αξιοπιστία στις προγνώσεις», σχολίασε και συμπλήρωσε ότι η κυβέρνησή του δεν έλαβε σοβαρά υπόψη τα χείριστα δυνατά σενάρια.

Φάνηκε να κομπιάζει και να βουρκώνει όταν αναφέρθηκε σε ένα «τραγικό» 2020 και στην επιστροφή του ιού μετά από το πρώτο lockdown, που έγινε στα τέλη εκείνου του Μαρτίου.

Μία από τις βασικές κατηγορίες που καταλογίζουν στον Μπόρις Τζόνσον συγγενείς των θυμάτων, που είναι συγκεντρωμένοι έξω από την αίθουσα της έρευνας, είναι ότι καθυστέρησε να διατάξει το πρώτο lockdown. Αντιθέτως, η πιο συντηρητική πτέρυγα του Συντηρητικού κόμματος και του συντηρητικού Τύπου τον κατηγορούν για την επιβολή ή τη διάρκεια των lockdown, θεωρώντας ότι προκάλεσε προβλήματα στην ψυχική υγεία των πολιτών και στην οικονομία της χώρας.

Αναφερόμενος στη στιγμή που συνειδητοποίησε ότι «τα πράγματα πηγαίνουν άσχημα» με βάση επιστημονικά γραφήματα 11 ημέρες πριν από το πρώτο lockdown, παραδέχθηκε ότι έβλεπε τα επιστημονικά στοιχεία «συγχυσμένος». Πρόσθεσε ότι υπήρχε «ασυναρτησία» στο σκεπτικό της κυβέρνησης, αλλά τόνισε ότι ακόμα και τότε οι επιστήμονες δεν είπαν ότι έπρεπε άμεσα να επιβληθεί ένα lockdown.

Όσον αφορά τη στιγμή που τελικά αποφάσισε το πρώτο lockdown, είπε ότι δεν είχε πλέον την «πολυτέλεια» της αναμονής. «Είχε τελειώσει. Ο χρόνος μας είχε στρέψει και έπρεπε να κάνουμε ό,τι μπορούσαμε», σχολίασε.

Απέρριψε δε τον ισχυρισμό ότι στρατηγική της κυβέρνησης ήταν η επίτευξη ανοσίας της αγέλης. Αντέτεινε ότι στόχος ήταν η προστασία του συστήματος υγείας και των ζωών των πολιτών και ότι η ανοσία της αγέλης θα μπορούσε ένα ήταν μία ευκταία έκβαση της κυβερνητικής πολιτικής.

Η κατάθεσή του άρχισε το πρωί της Τετάρτης με τρόπο επεισοδιακό, καθώς την ώρα που ζητούσε συγνώμη για «τον πόνο και την απώλεια» των συγγενών θυμάτων της COVID-19, τέσσερα μέλη του ακροατηρίου άρχισαν να καταφέρονται εναντίον του με αποτέλεσμα να οδηγηθούν εκτός αίθουσας.

Ένας εξ αυτών σήκωσε μία αφίσα που ανέγραφε «Οι νεκροί δεν μπορούν να ακούσουν τις συγγνώμες σου».

Ο κ. Τζόνσον επικαλέστηκε τεχνικό πρόβλημα για την αδυναμία υποβολής στην επιτροπή χιλιάδων μηνυμάτων που είχε ανταλλάξει την περίοδο της πανδημίας με αξιωματούχους μέσω της εφαρμογής WhatsApp.

Στη συνέχεια ρωτήθηκε για την παραδοχή στο έγγραφο υπόμνημα που κατέθεσε στην έρευνα περί «αναμφισβήτητης» διάπραξης λαθών στο χειρισμό της πανδημίας. Όταν ρωτήθηκε από τον δικηγόρο της επιτροπής Χιούγκο Κιθ ποια ήταν τα λάθη αυτά, ο πρώην πρωθυπουργός απάντησε πως αναφέρεται σε γενικά επικοινωνιακά λάθη της Ντάουνινγκ Στριτ ως προς την κατεύθυνση των μέτρων αντιμετώπισης του κορωνοϊού.

Ο κ. Τζόνσον είπε ότι η ευθύνη για όλα τα λάθη που μπορεί να έγιναν ανήκει εν τέλει στον πρωθυπουργό και ότι ο ίδιος αναλαμβάνει προσωπικά την ευθύνη για αυτά.

Σε ερώτηση αν εκ των υστέρων θεωρεί πως η κυβέρνησή του θα μπορούσε να είχε αντιδράσει καλύτερα, είπε ότι «εκ των υστέρων ίσως είναι εύκολο να δει κανείς πως κάποια πράγματα θα μπορούσαν να είχαν γίνει διαφορετικά». Είπε ωστόσο ότι δεν μπορεί να απαντήσει και δεν είναι σίγουρος αν οι κυβερνητικές αποφάσεις οδήγησαν σε μεγαλύτερο αριθμό θανάτων.

Επέμεινε δε ότι στατιστικά το Ηνωμένο Βασίλειο δεν κατέγραψε σημαντικά μεγαλύτερο αριθμό πλεοναζόντων θανάτων από άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Παραδέχθηκε επίσης ότι η απόφαση για το πρώτο lockdown τον Μάρτιο του 2020 δεν ήταν εύκολη και ότι υπήρχαν ισχυρά επιχειρήματα εναντίον μιας τέτοιας απόφασης.

Ερωτηθείς για την κριτική που του έχουν ασκήσει με τις δικές τους καταθέσεις άλλοι πρωταγωνιστές της πανδημίας, όπως ο επικεφαλής επιστημονικός σύμβουλος σερ Πάτρικ Βάλανς περί «αναποφασιστικότητας», ο κ. Τζόνσον είπε ότι δε θεωρεί την αμφισβήτηση των ικανοτήτων του κάτι αξιοσημείωτο, καθώς επρόκειτο για μία ιδιαίτερη περίοδο με συνεχείς συζητήσεις.

Αναφορικά με μηνύματα της περιόδου μεταξύ πολιτικών συμβούλων του που επίσης τον κατηγορούσαν για αναποφασιστικότητα και για αδυναμία κατανόησης επιχειρημάτων, ο κ. Τζόνσον αντέτεινε ότι θα ήταν αμέλεια να μην εξετάζει όλες τις απόψεις που διατυπώνονταν για τόσο σοβαρές αποφάσεις.

Η κατάθεση του Βρετανού πρώην πρωθυπουργού θα συνεχιστεί και θα ολοκληρωθεί την Πέμπτη.

Η ανεξάρτητη επιτροπή υπό τη βαρόνη Χάλετ θα λαμβάνει καταθέσεις μέχρι το 2026, με σκοπό όχι τον καταλογισμό ευθυνών αλλά την εξαγωγή διδαγμάτων από το χειρισμό της πανδημίας.

Την ερχόμενη εβδομάδα αναμένεται να καταθέσει και ο νυν πρωθυπουργός και τότε υπουργός Οικονομικών Ρίσι Σούνακ.