Ακίρα Κουροσάβα: Σαν σήμερα, πριν από 25 χρόνια, πέθανε ο σπουδαίος Ιάπωνας σκηνοθέτης

Ο Ακίρα Κουροσάβα, ο άνθρωπος που με τη μοναδική του σκηνοθετική ματιά, άφησε στον χώρο του κινηματογράφου μια σπουδαία κληρονομιά 

Στις 6 Αυγούστου του 1998 ο Ακίρα Κουροσάβα άφησε την τελευταία του πνοή. Η είδηση του θανάτου του σόκαρε τον κινηματογραφικό κόσμο, ο οποίος του χρωστάει μερικές από τις μεγαλύτερες καινοτομίες του.

Ο Ακίρα Κουροσάβα συχνά αναφέρεται ως ο «Αυτοκράτορας» της σκηνοθεσίας, αφού επηρέασε με τις ταινίες και την ξεχωριστή σκηνοθετική του ματιά τον σύγχρονο κινηματογράφο. Όλες οι ταινίες του εμπεριέχουν και από ένα μοναδικό χαρακτηριστικό, το οποίο θα συναντήσουμε στο μέλλον σε μία Χολιγουντιανή παραγωγή. Οι μοναδικές πινελιές του πλέον θεωρούνται ακρογωνιαίοι λίθοι του παγκόσμιου κινηματογράφου.

Γεννήθηκε στις 23 Μαρτίου του 1910, στην Όμορι του Τόκιο, και ήταν ο τελευταίος από τα οκτώ παιδιά του Ισαμού και της Σίμα Κουροσάβα. Το αρχικό του όνειρο ήταν να γίνει ζωγράφος, όμως δεν κατάφερε να μπει στην Ακαδημία τεχνών και έτσι άρχισε να ψάχνει ένα καινούριο μονοπάτι. Το 1936 γίνεται βοηθός του σκηνοθέτη Γιαμαμότο Κατζίρο, και ένα καινούριο όνειρο αρχίζει να γεννιέται μέσα του, αυτό της σκηνοθεσίας.

Στην εταιρεία παραγωγής που δούλευε με τον Κατζίρο, η εμπειρία που προσκόμισε ήταν μοναδική. Το 1943, κατάφερε να κερδίσει την εμπιστοσύνη όλων με το ταλέντο του και τον άφησαν να σκηνοθετήσει την πρώτη του ταινία, το Σουγκάτα Σανσίρο. Ήταν μια ταινία δράσης, που σύντομα γνώρισε μεγάλη επιτυχία στην Ιαπωνία, σε ένα κοινό που γρήγορα τον ξεχώρισε για τις σπάνιες σκηνοθετικές του ικανότητες. Ο έλεγχος όμως, της στρατιωτικής κυβέρνησης της Ιαπωνίας, δεν τον αφήνει να φτάσει στην κορυφή κατευθείαν.

O Ακίρα Κουροσάβα

Η πορεία προς την κορυφή

Λογοκρίνεται αυστηρά ολόκληρη η πνευματική δημιουργία της εποχής και το μόνο που επιτρεπόταν είναι η παραγωγή λογοτεχνικών και κινηματογραφικών έργων, με πατριωτικό περιεχόμενο. Εξαιτίας αυτής της πίεσης, ο Κουροσάβα όρθωσε το ανάστημά του και μπόρεσε να πάρει έμπνευση από την κατάσταση της εποχής. Η εμπειρία της αντίδρασης που έφεραν οι συντηρητικές τάξεις της Ιαπωνίας στο έργο του, η έλλειψη ελευθερίας και η εμπειρία του πολέμου υπήρξαν οι πιο σημαντικές επιρροές στο μετέπειτα πόνημα του.

Το 1948, και ενώ ο πόλεμος έχει τελειώσει και η λογοκρισία πια μοιάζει ένας μακρινός εφιάλτης, ο σπουδαίος σκηνοθέτης κυκλοφορεί την ταινία Μεθυσμένος Άγγελος, η οποία αντικατοπτρίζει το πηγαίο ταλέντο του και φυσικά αφήνει άναυδο κοινό και κριτικούς. Εκείνη την εποχή είναι που ο Κουροσάβα λαμβάνει και μία από τις υψηλότερες θέσεις στον Ιαπωνικό κινηματογράφο και όλοι μιλούν για τον ξεχωριστό σκηνοθέτη, που πλέον έχει εδραιωθεί ανάμεσα στους πιο σημαντικούς της χώρας του.

Το 1950 κυκλοφόρησε το Ρασομόν και τότε ήταν που τα σύνορα της Ιαπωνίας δεν μπορούσαν να συγκρατήσουν το ταλέντο του, το οποίο ταξίδεψε σε πολλές χώρες κάνοντας τον γνωστό και στο εξωτερικό. Η ταινία γνώρισε τεράστια κριτική και εμπορική επιτυχία, και θεωρείται μια από τις καλύτερες ταινίες όλων των εποχών. Η επιτυχία όμως δεν πάτησε φρένο εκεί, καθώς ο Κουροσάβα αναδείχτηκε ο νικητής του Χρυσού Λέοντα στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Βενετίας του 1951 και προτάθηκε για Όσκαρ Καλύτερης Ξένης Ταινίας, δύο διακρίσεις πρωτόγνωρες τόσο για τον ίδιο, όσο και για τον ιαπωνικό κινηματογράφο, που μέχρι τότε υπήρχε μόνο πίσω από τις κλειστές πόρτες της χώρας. Η επιτυχία της ταινίας οδήγησε τις δυτικές κινηματογραφικές αγορές στο να εστιάσουν για πρώτη φορά στα προϊόντα της ιαπωνικής κινηματογραφικής βιομηχανίας, κάτι το οποίο οδήγησε σε διεθνή αναγνώριση και πολλούς άλλους Ιάπωνες σκηνοθέτες.

Τα τελευταία χρόνια

Οι τελευταίες επικές ταινίες σαμουράι του, Καγκεμούσα (1980) και Ραν (1985) ήταν ένα μεγάλο και δυναμικό αποχαιρετιστήριο δώρο στο κοινό που αγαπούσε αυτού του είδους τις ιστορίες. Και οι δύο αυτές ταινίες κέρδισαν τον Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ Καννών, προτάθηκαν για Όσκαρ και γνώρισαν εξαιρετική διεθνή επιτυχία.

Αρκετοί γνωστοί Αμερικανοί σκηνοθέτες, όπως ο Φράνσις Φορντ Κόπολα, ο Τζορτζ Λούκας, ο Στίβεν Σπίλμπεργκ και ο Μάρτιν Σκορσέζε ήταν μεγάλοι θαυμαστές του Κουροσάβα και είχαν επηρεαστεί πολύ από τις παλιότερες ταινίες του. Μάλιστα, τον είχαν βοηθήσει σημαντικά και στις τελευταίες του παραγωγές.

Το 1993 κυκλοφόρησε η τελευταία ταινία του, Madadayo, που αφορούσε την ιστορία ενός καθηγητή, με κυρίαρχο θέμα τον επικείμενο θάνατο. Πέντε χρόνια αργότερα, θα υποδεχόταν τον δικό του. Ο Κουροσάβα πέθανε στις 6 Σεπτεμβρίου 1998, σε ηλικία 88 ετών, από ένα εγκεφαλικό επεισόδιο. Η παγκόσμια κινηματογραφική κοινότητα θρήνησε ένα σκηνοθέτη “Αυτοκράτορα” του είδους του, που είχε καταφέρει σε λίγα χρόνια να συστήσει την ιαπωνική κινηματογραφική παραγωγή, σε όλο τον υπόλοιπο κόσμο.

Οι ταινίες του έχουν σημαδέψει γενιές και γενιές μεταγενέστερων δημιουργών, ενώ τον έβαλαν στο Πάνθεον των σημαντικότερων σκηνοθετών του κόσμου. Πέντε είναι όμως οι ταινίες του, που άφησαν εποχή και αξίζει να τις δουν όλοι όσοι θέλουν να γνωρίσουν τον Κουροσάβα.

Διαβάστε περισσότερα στο monopoli.gr