Στοίχημα και για τον δικομματισμό οι εκλογές της 21ης Μαΐου

Εάν τα δύο μεγάλα κόμματα συγκεντρώσουν πάνω από 70% αθροιστικά, η «πολιτική τάξη» θα έχει επανέλθει στα επίπεδα της προ κρίσης εποχής

Του Αντώνη Αντζολέτου

Θα «διασωθεί» ο δικομματισμός στις επικείμενες εκλογές; Εκτός από τον νικητή το άλλο μεγάλο στοίχημα που αφορά άμεσα τη Νέα Δημοκρατία, τον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και το ΠΑΣΟΚ είναι που θα κινηθεί η «καμπύλη» του δικομματισμού. Σημεία ουσιαστικής ανάκαμψης εμφανίστηκαν στις προηγούμενες εκλογές. Το 2019 η γαλάζια παράταξη (39,85%) ξαναπήρε την εξουσία με πλειοψηφία 158 εδρών και ο ΣΥΡΙΖΑ (31,53%) βρέθηκε ξανά στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Και οι δύο αθροιστικά πέρασαν το φράγμα του 70%. Πολλοί αναλυτές και πολιτικοί επιστήμονες υποστηρίζουν πως αν το ποσοστό των δυο πρώτων κινηθεί σε αυτό το επίπεδο η «πολιτική τάξη», όπως εδραιώθηκε μετά την μεταπολίτευση θα έχει αποκατασταθεί. Το ΠΑΣΟΚ, που μετά την εκλογή του Νίκου Ανδρουλάκη στην προεδρία του κινήματος είχε αποκτήσει μια δυναμική φαίνεται πως δεν μπορεί τελικά να μπει «σφήνα» ανάμεσα στους δυο «μεγάλους».

Η συζήτηση για την επαναφορά του δικομματισμού ξεκίνησε μετά το αποτέλεσμα της 6ης Μαΐου 2012 που αποτέλεσε τομή στη σύγχρονη πολιτική και εκλογική ιστορία της χώρας. Τα μνημόνια και ο οικονομικός μαρασμός είχε απομακρύνει τον κόσμο από τις παραδοσιακές δυνάμεις. Στη Βουλή είχαν μπει επτά κόμματα και ακόμα τρία (Οικολόγοι Πράσινοι, ΛΑΟΣ, Δημοκρατική Συμμαχία) είχαν κινηθεί κοντά στη ζώνη του 3%. Από το ΠΑΣΟΚ (13,18%) έφυγαν πάνω από δύο εκατομμύρια ψηφοφόροι και από τη Ν.Δ. (18,85%) ένα εκατομμύριο. Μαζί με τον ΣΥΡΙΖΑ (16,78%), οι τρεις τους άγγιξαν μόλις το 49%.

Αυτή τη στιγμή η δημοσκοπική επιρροή της κυβερνώσας παράταξης και της αξιωματικής αντιπολίτευσης κινείται κοντά στο 60%. Οι ισορροπίες θα αλλάξουν, καθώς η συσπείρωση λίγο πριν τις κάλπες αναμένεται να οδηγήσει σε αύξηση της επιρροής τους. Ήδη μπαίνουμε στην τελευταία εβδομάδα και οι μετρήσεις που θα δουν το φως τη δημοσιότητας μετά το debate θα έχουν μια ιδιαίτερη βαρύτητα. Μετά την μεταπολίτευση ο δικομματισμός «δοξάστηκε» και σε έξι εκλογικές αναμετρήσεις ξεπέρασε το 85%. Ήταν οι εποχές που οι δυο πόλοι, Νέα Δημοκρατία και ΠΑΣΟΚ εναλλάσσονταν στην εξουσία με τον Ανδρέα Παπανδρέου τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη και αργότερα τον Κώστα Σημίτη και τον Κώστα Καραμανλή να πραγματοποιούν σκληρές αναμετρήσεις.

Τα στοιχεία της κάλπης είναι αποκαλυπτικά για την ανοδική πορεία των «δυο ισχυρών». Η εδραίωση του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία την οκταετία 1981-1989 τον οδήγησε σε ποσοστά άνω του 80%, με τη Νέα Δημοκρατία να έπεται, αλλά να κυνηγάει την εξουσία στις εκλογές του 1985. Με την απλή αναλογική στις τριπλές εκλογές στα τέλη της δεκαετίας του '80 – και με το αίτημα της «κάθαρσης» – η Νέα Δημοκρατία είχε καταγράψει ποσοστό που έφθασε στο 46,89% τον Απρίλιο του 1990. Και παρ' όλα αυτά το εκλογικό σύστημα έδινε τότε στον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη μόλις 150 έδρες. Λίγους μήνες πριν, στη δεύτερη εκλογική αναμέτρηση εκείνης της περιόδου, τον Νοέμβριο του 1989, Ν.Δ. (46,19%) και ΠΑΣΟΚ (40,67%) συγκέντρωσαν μαζί 86,86%. Άνω του 85% σημείωσαν τα δύο κόμματα τη δεύτερη περίοδο διακυβέρνησης του Ανδρέα Παπανδρέου το 1985, αλλά και το 2000 όταν ο Κώστας Σημίτης συγκρούστηκε ψήφο ψήφο με τον Κώστα Καραμανλή. Η πόλωση μεταξύ των δύο, οδήγησε τον δικομματισμό σε εξαιρετικά υψηλά ποσοστά το 1993 (86,18%), όταν ο Ανδρέας Παπανδρέου ξαναβρέθηκε στο Μαξίμου, καθώς και το 2004 με τη νίκη του Κώστα Καραμανλή, φθάνοντας στο 85,91%. Συνολικά τις μεγάλες ημέρες του δικομματισμού σε 11 εκλογικές αναμετρήσεις μεταξύ Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ –από το 1981 έως το 2009– μόλις τρεις φορές το ποσοστό των δύο έπεσε κάτω από το 80%. Το 1996 (79,61%), το 2007 (79,94%) και το 2009 (77,43%).

Πηγή: skai.gr