Μετέωροι οι Αλβανοί μετανάστες - δεύτερη μετανάστευση η επιστροφή στη γενέτειρα

Η κρίση στην Ελλάδα άλλαξε τη σχέση των Αλβανών μεταναστών με τη χώρα καταγωγής τους, αλλά και την Ελλάδα. Η Ελλάδα τους διώχνει, ανατρέποντας με τον ένα ή τον άλλο τρόπο τα σχέδια μιας τουλάχιστον δεκαπενταετούς επένδυσης. Η επιστροφή στην Αλβανία μοιάζει για πολλούς λόγους με δεύτερη μετανάστευση. Ο όρος μετέωροι είναι που αρμόζει περισσότερο. Και πρόκειται για 600-700 χιλιάδες ανθρώπους.

Ωστόσο, κανείς πλέον δεν μπορεί να αμφισβητήσει το γεγονός ότι η ελληνική κρίση υπαγόρευσε ένα ρεύμα επιστροφής από Ελλάδα σε Αλβανία. Φαίνεται ότι η σκληρή πραγματικότητα στην Ελλάδα έκαμψε το γόητρό τους στο να αποδεχτούν την επιστροφή ως προσωπική και οικογενειακή ήττα. Ανεπίσημα στοιχεία ανεβάζει τον αριθμό τους σε 180 χιλιάδες. Επιστρέφουν όταν οι δύσκολες συνθήκες στην Αλβανία αναγκάζουν ακόμα πολλούς Αλβανούς να την εγκαταλείπουν σε αναζήτηση καλύτερη μοίρας. Οι Αλβανοί επιστρέφουν περισσότερο να επωφεληθούν από το χαμηλότερο κόστος διαβίωσης στην Αλβανίας και να απαλλαγούν από τις πολλαπλές υποχρεώσεις , κυρίως οικονομικού περιεχομένου με ο, τι αυτό συνεπάγεται, στην Ελλάδα

Γιατί μοιάζει η επιστροφή τους στην Αλβανία με δεύτερη μετανάστευση;


Κατά το γνωστό «όπου γης και πατρίς», τα 15-20 χρόνια παραμονής στην Ελλάδα, αποτελούν την ηλικία μιας γενιάς. Συνεπώς, δεν μπορεί κανείς να τα θεωρήσει απλώς χρόνια οικονομικής συμπεριφοράς. Οι Αλβανοί στην Ελλάδα, από λαθρομετανάστες έγιναν μετανάστες και Έλληνες πολίτες. Εντάχτηκαν στην ελληνική κοινωνία, απέκτησαν δικές τους δουλειές και δικά τους σπίτια, συναλλαγές με τράπεζες, με εργοδότες και εργολάβους. Απέκτησαν ελληνική παιδεία και μόρφωση, οικογένειες και παιδιά. Δεκάδες χιλιάδες παιδιά Αλβανών γεννήθηκαν στην Ελλάδα, μεγάλωσαν και μορφώθηκαν εδώ. Εκατοντάδες άλλοι απεβίωσαν και απέκτησαν στην Ελλάδα έναν τάφο. Μάλιστα, οι Αλβανοί μετανάστες κάποια στιγμή απαλλάχτηκαν από το έθιμο να μεταφέρουν τους νεκρούς τους στον τόπο «πρώτης» καταγωγής, την Αλβανία. Κατά την κοινωνική ανθρωπολογία το γεγονός αποτελεί το ισχυρότερο επιχείρημα όσον αφορά τις σχέσεις του ανθρώπου με τον τόπο καταγωγής και επιβεβαιώνει ότι η Ελλάδα με τους σύγχρονους όρους παγκοσμιοποίησης, αποτελεί για τους Αλβανούς μετανάστες το νέο τόπο καταγωγής. Η αναγκαστική απομάκρυνση από την Ελλάδα, ειδικά για τους σαραντάρηδες και άνω, αποτελεί ένα διπλό δράμα, διότι εντός δύο δεκαετιών είναι αναγκασμένοι να μεταναστεύσουν για δεύτερη φορά.

Η Αλβανία, περισσότερο χώρα υποδοχής, παρά χώρα καταγωγής.

Χρόνια στη σειρά, με μέσο κυρίως τα εμβάσματα των μεταναστών, οι οικογένειές τους και οι ίδιοι επιδίωξαν ένα καλύτερο μέλλον στη χώρα καταγωγής, την Αλβανία, προκαλώντας ένα έντονο ρεύμα εσωτερικής μετανάστευσης με κίνητρο την αστυφιλία και την αναζήτηση περισσότερο ανεπτυγμένων κέντρων. Το φαινόμενο συνοδεύτηκε από ένα υψηλό συναισθηματικό κόστος από την μία. Από την άλλη η αδυναμία εξασφάλισης στη συνέχεια πόρων διαβίωσης και γενικότερα οι δυσκολίες ένταξης στη νέα τάξη πραγμάτων επέφερε το σύμπλεγμα και σύνδρομο του ανοίκειου και του ξένου στο νέο περιβάλλον. Διαπιστώνεται αυτό ιδιαίτερα σήμερα στην αντιμετώπιση των μεταναστών που επιστρέφουν από Ελλάδα. Αντιμετωπίζονται ανταγωνιστικά όσοι από τους επιστρέφοντες έχουν την οικονομική άνεση και επιδιώκουν να ανοίξουν στη «νέα» τους Γης μια δική τους δουλειά. Εκ’ πρώτης όψεως η τάση αυτή έδειξε ότι θα αποτελέσει ένα ρεύμα οικονομικής δραστηριότητας και κινητικότητας ως ένα νέο μοντέλο οικονομικής και εμπορικής συμπεριφοράς. Όμως, στο περιβάλλον κρίσης που διέρχεται και η αλβανική κοινωνία η προσπάθειά τους δεν αποδίδει. Από την άλλη, συγκεκριμένη επιδίωξη, που «θέλει να φάει το ψωμί» των ντόπιων και ειδικά η ξένη νοοτροπία, αλλά ανώτερη για τους ντόπιους και προπάντων η ελληνίζουσα αλβανική των επιστρεφόντων, αποδοκιμάζεται συχνά αποκαλώντας τους με την ονομασία «Γκρεκ» δηλαδή Έλληνες, η οποία στην Αλβανία αποτελεί κοινώς κατηγορία και υποτίμηση.

Ενόψει αυτών των εξελίξεων το κράτος δηλώνει ότι έλαβε μέτρα για την ομαλή ένταξη στο σχολείο και την κοινωνία των παιδιών των μεταναστών σε σχολική ηλικία. Άνοιξε εντατικά φροντιστήρια για την εκμάθηση της αλβανικής και χορηγεί κίνητρα στους εκπαιδευτικούς για να αποφευχθούν οι δυσφημιστικές διακρίσεις, προς τα παιδιά των μεταναστών, αλλά και οι φόβοι ότι θα διευρυνθεί με νέο αίμα η ελληνική κοινότητα στην Αλβανία. Μόνο στις περιοχές Αργυροκάστρου, Αυλώνας και Κορυτσάς, ο αριθμός των παιδιών από οικογένειες μεταναστών που επέστρεψαν στην Αλβανία κυμαίνεται στις δύο χιλιάδες.

Επίσης, η κυβέρνηση προσπαθεί να δώσει επιχορηγήσεις και χαμηλότοκα δάνεια στους επιστρέφοντες μετανάστες στον τομέα της κτηνοτροφίας και γεωργίας. Τα στοιχεία αναφέρουν ότι μέχρι τώρα περισσότερες από 30 χιλιάδες εξ΄ αυτών καταπιάστηκαν με την γεωργία και κτηνοτροφία.

Αυτό θεωρείται ένα αποτελεσματικό μέτρο για να ανακοπεί το κύμα των επιστρεφόντων μεταναστών προς τα μεγάλα αστικά κέντρα με στόχο την αποφυγή των κοινωνικών εκρήξεων.

Πηγή: Παναγιώτης Μπάρκας, Αργυρόκαστρο