Λάσλο Κρασναχορκάι: Ο τελευταίος προφήτης της απελπισίας που τιμήθηκε με το φετινό Νόμπελ Λογοτεχνίας

Η Αμερικανίδα κριτικός, Σούζαν Σόνταγκ τον έχει χαρακτηρίσει «μετρ της Αποκάλυψης» της σύγχρονης λογοτεχνίας   

Λάσλο Κρασναχορκάι

Στον μεγάλο Ούγγρο λογοτέχνη, Λάσλο Κρασναχορκάι, απένειμε η Βασιλική Σουηδική Ακαδημία Επιστημών το φετινό Νόμπελ Λογοτεχνίας, «για το συναρπαστικό και γεμάτο όραμα έργο του που, εν μέσω του αποκαλυπτικού τρόμου, επιβεβαιώνει τη δύναμη της τέχνης».

Ο συγγραφέας γεννήθηκε το 1954 στην πόλη Gyula της Ουγγαρίας. Σπούδασε νομικά και φιλολογία στα Πανεπιστήμια του Ζέγκεντ και της Βουδαπέστης. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους Ούγγρους συγγραφείς, ο οποίος υπηρετεί πιστά μια λογοτεχνία φιλόδοξη και απαιτητική. Έχει τιμηθεί με πολλά βραβεία, ανάμεσά τους το βραβείο «Kossuth», που αποτελεί τη σημαντικότερη διάκριση της Ουγγαρίας. Το 2015, κέρδισε το βραβείο «Μπούκερ», τιμή που απογείωσε τη φήμη του. Τα έργα του έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, τα γερμανικά, τα γαλλικά, τα ισπανικά, τα ιταλικά, τα πολωνικά, τα τσέχικα, τα βουλγάρικα, τα εβραϊκά, τα ιαπωνικά και στα ελληνικά.

Και είναι αλήθεια ότι οι Ούγγροι ξέρουν τη διαλεκτική οδύνης-ηδονής, ξέρουν να διαβάζουν το βλέμμα του ανθρώπου και το πώς φωτίζεται ακόμα και σε ζοφερούς καιρούς, ξέρουν τι σημαίνει διατηρώ μια έστω παραλογισμένη αισιοδοξία εκεί όπου όλα μοιάζουν σκοτεινά.

Από την πρώτη του εμφάνιση στη λογοτεχνία έως τα εφιαλτικά, μυστικιστικά τοπία του «Σατανικού Τάνγκο», ο Λάσλο Κρασναχορκάι ανατέμνει την ανθρώπινη ψυχή με την ψυχρή ακρίβεια ενός φιλοσόφου και τη σπαρακτική ευαισθησία ενός ποιητή. Στις σελίδες του «κατοικεί» η μελαγχολία μιας Ευρώπης που γερνάει, το άγχος ενός πολιτισμού που έχει χάσει τον Θεό και ψάχνει απεγνωσμένα να τον αντικαταστήσει με κάποιο είδωλο: την Ιστορία, την Εξουσία, την Επιστήμη ή τον ίδιο τον Άνθρωπο.

Λάσλο Κρασναχορκάι

Κάθε κόμμα είναι ανάσα, κάθε τελεία μια προσωρινή λύτρωση. Και μέσα σε αυτόν τον ρυθμό αποκαλύπτεται μια παράξενη γαλήνη: η βεβαιότητα ότι το χάος έχει δική του αρμονία, ότι το τέλος δεν είναι καταστροφή, αλλά μετάβαση. Ο Κρασναχορκάι γράφει όπως άλλοι προσεύχονται. Με φόβο και δέος. Οι ήρωές του περιπλανώνται στα ερείπια της ελπίδας, κουβαλώντας μια μεταφυσική κούραση: τη βεβαιότητα ότι ο κόσμος δεν μπορεί να σωθεί κι όμως συνεχίζουν να βαδίζουν, σαν να μπορούν. Εκεί βρίσκεται η συγκλονιστική του ανθρωπιά. 

Διαβάζοντας τον Κρασναχορκάι, ο αναγνώστης δεν βρίσκει παρηγοριά. Βρίσκει, όμως, αλήθεια. Και αυτή η αλήθεια, όσο σκοτεινή κι αν είναι, λάμπει σαν σπίθα μέσα στη νύχτα, σαν το τελευταίο φως που αρνείται να σβήσει. Ίσως, τελικά, αυτό να είναι το δώρο του: να μας θυμίζει πως, ακόμη κι όταν όλα έχουν χαθεί, η ίδια η επίγνωση της απώλειας είναι μια μορφή σωτηρίας.

Μετά το δεύτερο βιβλίο του, «Η μελαγχολία της αντίστασης», η Αμερικανίδα κριτικός Σούζαν Σόνταγκ χαρακτήρισε τον Λάσλο Κρασναχορκάι «μετρ της Αποκάλυψης» της σύγχρονης λογοτεχνίας. Δύο βιβλία του («Το τανγκό του Σατανά» και «Η μελαγχολία της αντίστασης») έχουν μεταφερθεί στον κινηματογράφο από τον φίλο του σκηνοθέτη Μπέλα Ταρ, για τον οποίο έχει γράψει και πρωτότυπα σενάρια.

Πηγή: skai.gr
109 0 Bookmark