Η αλλαγή του πολιτικού σκηνικού μετά από ένα δύσκολο καλοκαίρι

Οι τελευταίες κάλπες των δημοτικών και περιφερειακών εκλογών έστειλαν ένα νέο τελευταίο μήνυμα στις πολιτικές δυνάμεις

Του Αντώνη Αντζολέτου

Η καλοκαιρινή σεζόν στους μεγάλους τουριστικούς προορισμούς, εξαιτίας της αυξημένης θερμοκρασίας, τραβάει μέχρι και τα τέλη Οκτώβρη. Βάζοντας όλα όσα συνέβησαν από τον Μάιο και μετά σε μια ενιαία περίοδο δεν θα ήταν καθόλου υπερβολική η ανάγνωση πως τα γεγονότα των τελευταίων μηνών συνθέτουν ένα από τα πιο περίεργα και απρόσμενα πολιτικά καλοκαίρια της μεταπολίτευσης. Όλα ξεκίνησαν από τις κάλπες που στήθηκαν σχεδόν τέσσερις μήνες πριν με το σύστημα της απλής αναλογικής. Με εξαίρεση το πολυτάραχο 1989 ήταν η πρώτη φορά που οι Έλληνες πολίτες, εξαιτίας της απλής αναλογικής, προσήλθαν στις κάλπες γνωρίζοντας πως θα κληθούν σε ένα μήνα να ξαναψηφίσουν. Το αποτέλεσμα έφερε τον πρώτο αρχικό «σεισμό». Η Νέα Δημοκρατία βγήκε μέσα από την υπόθεση των παρακολουθήσεων και το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη αναγεννημένη. Ελλείψει αντιπάλου στο χώρο της κεντροαριστεράς και μιας αξιόπιστης κυβερνητικής πρότασης από την αντιπολίτευση ο Κυριάκος Μητσοτάκης βγήκε ενισχυμένος αλλάζοντας το πολιτικό σκηνικό. Από τις κάλπες του Μαΐου και μετά στην κεντροαριστερά έχει δημιουργηθεί ένα μεγάλο κενό με ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ να διαγωνίζονται για το ποιος θα κυριαρχήσει στο χώρο.

Τον Μάιο ο Κυριάκος Μητσοτάκης ενισχύθηκε (40,79%), ο ΣΥΡΙΖΑ συνεθλίβη (20,07%) και το ΠΑΣΟΚ (11,46%) κέρδισε δυνάμεις όπως και το ΚΚΕ (7,23%). Αποτέλεσε τη μεγάλη είδηση του καλοκαιριού το γεγονός ότι για πρώτη φορά μεταπολιτευτικά η αξιωματική αντιπολίτευση κατάφερε να μειώσει σημαντικά τις δυνάμεις της και ουσιαστικά να δώσει απεριόριστο χώρο στην κυβέρνηση. Η απλή αναλογική «έκαψε» τον ΣΥΡΙΖΑ όχι μόνο γιατί το σενάριο συμπόρευσης με το ΠΑΣΟΚ δεν περπάτησε ποτέ, αλλά για το γεγονός ότι στις δεύτερες κάλπες συρρικνώθηκαν περαιτέρω οι δυνάμεις του. Η ρευστοποίηση του πολιτικού περιβάλλοντος δεν μπορεί να αμφισβητηθεί τη στιγμή που ο κόσμος δείχνει για άλλη μια φορά μετά την οικονομική κρίση να στρέφει το βλέμμα του μακριά από τις πολιτικές δυνάμεις αναζητώντας κάτι νέο.

Πως αποδεικνύεται αυτό; Από τις εσωκομματικές εκλογές του ΣΥΡΙΖΑ. Ελάχιστοι θα μπορούσαν να προδικάσουν πέρυσι την άνοιξη πως ο Αλέξης Τσίπρας δεν θα βρισκόταν σήμερα στο «τιμόνι» του κόμματος. Και παρά το γεγονός πως η Έφη Αχτσιόγλου εμφανίστηκε ως η σίγουρη και αδιαμφισβήτητη διάδοχός του, ένα άγνωστο πρόσωπο ήρθε να αλλάξει τα πάντα. Μέσα σε ένα μήνα ο Στέφανος Κασσελάκης «άλωσε» ένα κόμμα που έχει κερδίσει δυο εκλογικές μάχες και έχει βρεθεί δυο φορές στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Όλοι θα περίμεναν να έχει κάποιους μηχανισμούς άμυνας. Η αναζήτηση του καινούργιου, η αποστροφή από το πολιτικό σύστημα και η εσωστρέφεια που εξέπεμπαν τα παλαιά στελέχη οδήγησαν τα μέλη του να ζητήσουν μια αλλαγή. Κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος για την επόμενη ημέρα στην αξιωματική αντιπολίτευση, καθώς και ο Στέφανος Κασσελάκης έδειξε στις πρόσφατες αυτοδιοικητικές εκλογές πως δεν έχει τη δυναμική που συνήθως ακολουθεί έναν νέο αρχηγό. Οξύμωρο και αυτό από τη στιγμή που κατάφερε να κινητοποιήσει τόσο κόσμο να τον ψηφίσουν και να εγγραφούν μέλη του ΣΥΡΙΖΑ.

Οι τελευταίες κάλπες των δημοτικών και περιφερειακών εκλογών έστειλαν ένα νέο τελευταίο μήνυμα στις πολιτικές δυνάμεις και έκλεισε ένα πολύ δύσκολο καλοκαίρι. Προοιωνίζονται μεταβολές και εξελίξεις. Τίποτα δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένο από τους ψηφοφόρους. Μπορούν είτε να αποδοκιμάσουν είτε να απέχουν αν κάτι τους ενοχλεί. Και το απέδειξαν. Και θα συνεχίσουν να το δείχνουν αν μείνουν ανικανοποίητοι. Όταν περισσότεροι από επτά στους δέκα δεν ψηφίζουν στην πρωτεύουσα οι πολιτικοί οφείλουν να μη γυρίζουν την πλάτη στο φαινόμενο. Η Νέα Δημοκρατία στον α΄ γύρο κέρδισε, για να χάσει μια εβδομάδα μετά στον β΄ γύρο. Η σιγουριά της πρωτιάς τιμωρήθηκε έστω και σε επίπεδο τοπικών κοινωνιών. Τα δίπολα αλλάζουν και ανατροπές πολύ μεγάλες μπορούν να γίνουν. Το μεγαλύτερο παράδειγμα ήταν ο δήμος της Αθήνας. Ο Χάρης Δούκας κάλυψε μια διαφορά 27 μονάδων και κέρδισε τον Κώστα Μπακογιάννη που ήταν το αδιφιλονίκητο φαβορί. Είναι κάτι που δεν έχει ξανασυμβεί αποτελώντας παράλληλα ένα σήμα για το ποιος έχει τη δύναμη στα χέρια του. Η ανάγκη να δημιουργηθούν νέα κοινωνικά πρότυπα μπαίνει πιο επιτακτικά. Τουλάχιστον πριν από λίγες ημέρες οι πολίτες παρακολουθήσαν έναν κανονικό προεκλογικό διάλογο, μεταξύ των δυο μονομάχων για το δήμο της Αθήνας. Και οι δυο μετριοπαθείς συμβαδίζουν με τα νέα δεδομένα.  

Στο νέο τοπίο η πλειοψηφία για πρώτη φορά δεν έχει κάποιον ισχυρό αντίπαλο να την ελέγξει, να την κρίνει και να την απειλήσει πως μπορεί να εκπέσει της προνομιακής θέσης που της δίνει το Σύνταγμα. Η Θεσσαλία, ωστόσο απέδειξε πως η κρατική αδιαφορία δεν μπορεί να μείνει ατιμώρητη. Η σύμπραξη ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ λειτούργησε και οδήγησε σε μια ακόμα ανατροπή. Δεν θα προχωρήσει πέρα από το αυτοδιοικητικό επίπεδο. Και οι δυο πλέον παλεύουν για την ηγεμονία στο χώρο και το τελικό σκαλοπάτι είναι οι ευρωεκλογές. Το καλοκαίρι τελείωσε αφήνοντας πίσω του αμφίσημα μηνύματα. Η Νέα Δημοκρατία είναι η αδιαμφισβήτητη κυρίαρχη δύναμη του πολιτικού συστήματος και κατάφερε να χάσει στους δυο μεγαλύτερους δήμους της χώρας, που αποτελούν προπύργια του μεσαίου χώρου. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι η αξιωματική αντιπολίτευση και κέρδισε με τις δικές του δυνάμεις μόνο σε Χαλάνδρι, Κερατσίνι - Δραπετσώνα και Ζωγράφου, πολύ πίσω από το ΠΑΣΟΚ και το ΚΚΕ που άφησαν ένα αυτοδιοικητικό αποτύπωμα. Τι θα γίνει από εδώ και πέρα; Ενδεχομένως νέοι σχηματισμοί να γεννηθούν ενόψει και των ευρωεκλογών και γνωστά στελέχη να αποχωρήσουν από τα κόμματά τους ή να μετακινηθούν.

Πηγή: skai.gr