Του Νικόλα Μπάρδη
Η Ιερά Μονή Μεγάλου Σπηλαίου βρίσκεται δέκα χιλιόμετρα μακριά από τα γραφικά Καλάβρυτα, και είναι χτισμένη στο άνοιγμα ενός μεγάλου φυσικού σπηλαίου (απ’ όπου πήρε και το όνομά της), της οροσειράς του Χελμού, επάνω από την απότομη χαράδρα του Βουραϊκού ποταμού και σε υψόμετρο περίπου 900 μέτρων. Σε κοντινή απόσταση από τη μονή βρίσκεται το χωριό Κάτω Ζαχλωρού.
Το μοναστηριακό συγκρότημα είναι απόλυτα εναρμονισμένο με το άγριο και εντυπωσιακό τοπίο της περιοχής, ενώ το μέγεθός του καθηλώνει τον επισκέπτη από την πρώτη κιόλας όψη. Το καθολικό της μονής είναι σκαμμένο κυριολεκτικά μέσα στον βράχο. Πρόκειται για έναν ναό σταυροειδή, εγγεγραμμένο με δύο νάρθηκες. Οι τοιχογραφίες του ναού χρονολογούνται από το 1653, διαθέτει αξιόλογα μαρμαροθετήματα στο δάπεδο και ξυλόγλυπτο τέμπλο, ενώ στον νάρθηκα οι τοιχογραφίες ανάγονται στις αρχές του 19ου αιώνα.
Το Μέγα Σπήλαιο θεωρείται ως η αρχαιότερη Μονή της χώρας μας, καθώς χτίστηκε το 363 μ.Χ. από τους Θεσσαλονικείς αδερφούς μοναχούς, Συμεών και Θεόδωρο. Ενώ οι δύο αδελφοί βρίσκονταν στα Ιεροσόλυμα, είδαν - ο καθένας ξεχωριστά - μια οπτασία με την εντολή να μεταβούν στην Αχαΐα και να βρουν την Ιερή Εικόνα της Παναγίας από μαστίχα και κερί, φιλοτεχνημένη από τον Ευαγγελιστή Λουκά. Υστέρα από πολλές περιπλανήσεις και αποκαλυπτικά όνειρα, συνάντησαν στην περιοχή το 362 μ.Χ. την κόρη Ευφροσύνη, μία βοσκοπούλα από το χωριό του Γαλατά (σημερινή Ζαχλωρού).
Η Ευφροσύνη τους οδήγησε στο σπήλαιο όπου βρισκόταν η Ιερή Εικόνα, την οποία είχε ανακαλύψει νωρίτερα η ίδια «Θεία Βουλή», με την οδηγία ενός τράγου από το κοπάδι της, που πήγαινε στο σπήλαιο για να πιει νερό από την πηγή που βρισκόταν εκεί. Η πηγή αυτή του σπηλαίου - μαρμάρινη κατόπιν – είναι γνωστή σήμερα με το όνομα «η Πηγή της Κόρης», αποτελεί άγιασμα, ενώ η Ευφροσύνη τιμάται ως Αγία.
Σύμφωνα με την παράδοση, η Ιερή Εικόνα βρισκόταν δίπλα στην πηγή και φυλασσόταν από ένα φοβερό δράκο, ο οποίος σκοτώθηκε από κεραυνό, όταν επιτέθηκε στους δύο μοναχούς που προσπαθούσαν να καθαρίσουν τον ιερό χώρο από την πυκνή βλάστηση. Στη συνέχεια, οι δύο μοναχοί κατασκεύασαν έναν μικρό ναό και μερικά κελιά με τη συνδρομή των πιστών, που συνέρρεαν για να προσκυνήσουν τη θαυματουργή εικόνα της Θεοτόκου. Πολλοί μάλιστα από τους πιστούς παρέμεναν εκεί για άσκηση. Σιγά σιγά η Μονή απέκτησε πολλούς μοναχούς και γνώρισε μεγάλη ακμή και αίγλη. Ο αρχικός ναός σωζόταν μέχρι το 1934, οπότε και καταστράφηκε από πυρκαγιά. Στην περιουσία της Μονής περιλαμβάνονταν ακίνητα στην Κωνσταντινούπολη, στη Σμύρνη, στη Θεσσαλονίκη, και μεγάλες εκτάσεις στην Αχαΐα και την Ηλεία, τα λεγόμενα «Μετόχια».
Η Μονή καταστράφηκε τουλάχιστον τέσσερις φορές από πυρκαγιές, το 840, το 1400, το 1640 και το 1934. Πάντοτε, όμως, η Αγία Εικόνα σωζόταν με τρόπο θαυμαστό. Ο Αυτοκράτορας Ανδρόνικος ο Γέρων φέρεται να ξανάχτισε συθέμελα το μοναστήρι το 1285, μετά από μία καταστροφική πυρκαγιά. Την περίοδο της Επανάστασης του 1821 η Μονή αποτέλεσε φάρο της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού, αλλά και κέντρο αντίστασης κατά των κατακτητών, και παρότι δέχτηκε πολλές επιθέσεις, ποτέ δεν κατακτήθηκε. Ένα από τα γεγονότα που ξεχωρίζουν είναι η απόκρουση της επέλασης του Ιμπραήμ τον Ιούνιο του 1827.
Πηγαίνοντας κανείς εκεί σήμερα για να προσευχηθεί και να προσκυνήσει, μπορεί ακόμη να επισκεφτεί και το Μουσείο της Μονής που φυλάσσει στο εσωτερικό του πολλά και σπουδαία κειμήλια της Ελληνικής Επανάστασης, όπως ένα σπάνιο λάβαρο με τις μορφές τριών βυζαντινών αυτοκρατόρων, σιγγίλια, χειρόγραφα με εξαίρετες μικρογραφίες, πολύτιμους χρυσούς σταυρούς με Τίμιο Ξύλο, χαλκογραφίες, προσωπογραφίες, Ευαγγέλια σε περγαμηνές, το ωμοφόριο του Χρύσανθου Νοταρά, χρυσοκέντητους Επιτάφιους, αντιμήνσια, βυζαντινές εικόνες μεγάλης αξίας και άλλα πολλά. Μεγάλης αξίας είναι φυσικά και η Βιβλιοθήκη της, που διαθέτει περισσότερους από 3.000 τόμους βιβλίων και πλήθος παλαιοτύπων. Τέλος, σε ειδικό παρεκκλήσιο φυλάσσονται λειψανοθήκες με οστά πολλών Αγίων και οι κάρες των ιδρυτών της Μονής.
Η ενέργεια που αποπνέει ο χώρος είναι μοναδική, η ατμόσφαιρα κατανυκτική και το οκταώροφο μοναστηριακό συγκρότημα σε συνδυασμό με το άγριο και παρθένο φυσικό περιβάλλον χαράζονται βαθιά μέσα σου, και είναι μία εικόνα που θα κουβαλάς καιρό αφότου φύγεις από εκεί.
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
