Δέλτα Αξιού, Λουδία, Αλιάκμονα, Γαλλικού

Ο ποταμός Αξιός είναι ένας από τους μεγαλύτερους ποταμούς της Βαλκανικής χερσονήσου. Οι πηγές του, βρίσκονται στο όρος Σκάρδος της πρώην Γιουγκοσλαβίας στο έδαφος της οποίας βρίσκεται και το μεγαλύτερο τμήμα του.

Στην Ελλάδα, ο ποταμός διέρχεται από τους Νομούς Κιλκίς και Θεσσαλονίκης, για να εκβάλλει στον Θερμαϊκό κόλπο, σχηματίζοντας ένα εκτεταμένο Δέλτα.

Το Δέλτα του Αξιού -Λουδία - Αλιάκμονα -Γαλλικού, είναι ένας από τους σημαντικότερους υγροβιότοπους στην Ελλάδα. Στην ευρύτερη υγροτοπική περιοχή, έχουν αναγνωριστεί περισσότερα από 500 είδη φυτών.

Σε πολλές τοποθεσίες του δέλτα, προσφέρονται ιδανικές συνθήκες αναπαραγωγής και τροφοληψίας για πολλά είδη άγριων ζώων. Τα πουλιά είναι αναμφίβολα το εντυπωσιακότερο ορατό στοιχείο της πανίδας της περιοχής και καταγράφονται πάνω από 200 είδη. Στις όχθες των ποταμών ζουν η αλεπού, το τσακάλι, ο ασβός, το κουνάβι, η νυφίτσα, ο λαγός και, περιστασιακά, ακόμη και ο λύκος.

Η ευρύτερη υγροτοπική περιοχή προστατεύεται από την εθνική, την ευρωπαϊκή και τη διεθνή νομοθεσία. Αναλυτικά, τμήματα της περιοχής προστατεύονται ως:

- Δίκτυο NATURA 2000.

- Διεθνούς Σημασίας Υγρότοπος Ραμσάρ "Δέλτα Αξιού, Λουδία, Αλιάκμονα".

- Καταφύγιο Άγριας Ζωής Δέλτα Αξιού (ΦΕΚ 275/Β/88).

Το Δέλτα του Αξιού είναι από τις λίγες περιοχές στην Ελλάδα που εντάσσονται στο Δίκτυο Νatura 2000 και πλαισιώνονται από Ειδικό Φορέα Διαχείρισης ο οποίος θεσπίστηκε το 2003.

Ωστόσο, η περιοχή συνεχίζει να απειλείται από βιομηχανικές και άλλες παράνομες δραστηριότητες.

Αναλυτικότερα τα κυριότερα προβλήματα είναι:

α) Αλλαγές στο υδρολογικό καθεστώς, με επακόλουθη μείωση της παροχής και περιοδικής ξήρανσης του ποταμού, εξαιτίας της απόληψης νερού για άρδευση.

β) Υποβάθμιση της ποιότητας των νερών του ποταμού, η οποία οφείλεται σε γεωργικούς και βιομηχανικούς ρύπους από την Ελλάδα και τα Σκόπια.

γ) Παράνομα Μπαζώματα

δ) αμμολιψίες

ε) Παράνομες χωματερές

ζ)πίστα αγώνων μέσα στην Α ζώνη

η) Μείωση της υγροτοπικής έκτασης, λόγω επέκτασης των καλλιεργειών και των παράνομων κατασκευών. Αισθητική υποβάθμιση και αλλοίωση ενδιαιτημάτων, λόγω της ανεξέλεγκτης απόθεσης απορριμμάτων.

θ) Αλλαγές στη βιοποικιλότητα των οικοσυστημάτων (υποβάθμιση θινών, αλοελών και παρόχθιων δασών), λόγω των αμμοληψιών (μεταβολή της κοίτης), της βόσκησης, της επέκτασης καλλιεργειών και υδατοκαλλιεργειών.

Η βιομηχανική δραστηριότητα προκαλεί πρόσθετες πιέσεις που σχετίζονται με την κατανάλωση νερού και την επεξεργασία και διάθεση των βιομηχανικών αποβλήτων. Έχει, επίσης, αναφερθεί ότι ο χρόνος ανανέωσης των θαλάσσιων μαζών του Κόλπου Θεσσαλονίκης διπλασιάζεται στην περίπτωση μειωμένης παροχής των ποταμών, λόγω μείωσης του όγκου των μαζών που ανταλλάσσονται στο όριο Ακρωτηρίου Επανομής - Αθερίδας.

Παρά το γεγονός ότι ο φορέας έχει θεσπιστεί από το 2003, δεν έχει ακόμα υπογραφεί Κοινή Υπουργική Απόφαση για το χαρακτηρισμό της περιοχής ως Εθνικό Πάρκο και για τον καθορισμό χρήσεων γης. Επιπλέον, η στελέχωση του φορέα δε γίνεται με μόνιμο προσωπικό ώστε να εξασφαλίζεται η συνέχεια, η αδιάκοπη λειτουργία του και η συσσώρευση εμπειρίας από εξειδικευμένο προσωπικό για την καλύτερη γνώση των ιδιαιτεροτήτων της περιοχής ευθύνης του Φορέα Διαχείρισης.

Για Νομικό κενό έκανε λόγο στο ΣΚΑΪ η δασολόγος και φορέας διαχείρισης Αξιού Μαρία Παναγιωτοπούλου. Τόνισε ότι ο Φορέας Διαχείρισης δεν έχει δικαιοδοσία παρέμβασης για να σταματήσει τις παράνομες δραστηριότητες που διεξάγονται στην περιοχή.

Ο πρόεδρος του Φορέα Διαχείρισης Θεμιστοκλής Κουιμτζής αναφέρθηκε σε μικροσυμφέρονται και μικροπολιτικές που εμποδίζουν τις τοπικές αρχές να αναλάβουν δράση για την ουσιαστική προστασία της περιοχής.

Παρά την ύπαρξη Φορέα Διαχείρισης που λειτουργεί από το 2003, το σημαντικό αυτό οικοσύστημα, παραμένει απροστάτευτο.
Πηγή: Δάφνη Ματζιαράκη