Τα μικρά κόμματα, ο ρόλος και η βραχύβια ιστορία τους

Κατά τη διάρκεια των Κοινοβουλευτικών Συνόδων πολλά κόμματα δημιουργήθηκαν ύστερα από εσωτερικές κόντρες και αρχηγικές φιλοδοξίες ή επικαλέστηκαν ένα πολιτικό κενό. Σε κάθε περίπτωση το κοινό τους χαρακτηριστικό ήταν ένα: το όριο του ενεργού βίου τους έφτανε περίπου τα δέκα χρόνια.

Του Αντώνη Αντζολέτου

Στην τελευταία μέτρηση της Pulse για λογαριασμό του ΣΚΑΪ τα κόμματα που δεν καταφέρνουν να περάσουν το 3% και μένουν εκτός Βουλής αντιστοιχούν περίπου στο 6,5% των ερωτηθέντων.  Οι μικροί σχηματισμοί που κατά καιρούς έχουν δημιουργηθεί αποτέλεσαν σε αρκετές περιπτώσεις και ρυθμιστές των εκλογών, ενώ σε κάποιες άλλες έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στις κυβερνήσεις που σχηματίστηκαν. Υπενθυμίζεται πως όσο περισσότερες είναι οι ψήφοι των συνδυασμών κάτω του 3%, τόσο χαμηλώνει το ποσοστό της αυτοδυναμίας. Κατά τη διάρκεια των Κοινοβουλευτικών Συνόδων πολλά κόμματα δημιουργήθηκαν ύστερα από εσωτερικές κόντρες και αρχηγικές φιλοδοξίες ή επικαλέστηκαν ένα πολιτικό κενό. Στην πλειονότητά τους, τα προσωποπαγή μικρά κόμματα, που συγκροτήθηκαν μέσα από τα μεγάλα και “έδυσαν” γρήγορα, χρεώθηκαν την ανακύκλωση “παλαιών υλικών” που γρήγορα κατάλαβαν οι ψηφοφόροι τους. Σε κάθε περίπτωση το κοινό τους χαρακτηριστικό ήταν ένα: το όριο του ενεργού βίου τους έφτανε περίπου τα δέκα χρόνια. Κάποια μάλιστα ήταν θνησιγενή και δεν κατάφεραν ούτε την είσοδό τους στο Κοινοβούλιο. Ο Ευάγγελος Αβέρωφ είχε περιγράψει με το πιο χαρακτηριστικό τρόπο το φαινόμενο της διάσπασης: «Όποιος φεύγει από το μαντρί τον τρώει ο λύκος».


Ιστορικά, οι προσπάθειες διεμβολισμού της “γαλάζιας παράταξης” ήταν οι περισσότερες. Η πρώτη διάσπαση της Ν.Δ. έγινε το 1985 με τον Κωστή Στεφανόπουλο να ιδρύει τη “ΔΗΑΝΑ”. Διαλύθηκε το 1994. Ακολούθησε η “ΠΟΛΑΝ” του Αντώνη Σαμαρά (1993-2004) που μπήκε στη Βουλή μόνο τη χρονιά που ιδρύθηκε. Τον “ΛΑΟΣ” (2000-2015) τον ίδρυσε ο Γιώργος Καρατζαφέρης και κατάφερε να βάλει το κόμμα του στο Κοινοβούλιο το 2007 και το 2009. Το 2001 ο Δημήτρης Αβραμόπουλος ίδρυσε το “ΚΕΠ” που δεν μακροημέρευσε και ανέστειλε τη λειτουργία του το 2002. Η “Δράση” του Στέφανου Μάνου ανέτειλε το 2009 συμμετέχοντας σε διάφορες συνεργασίες, χωρίς κάποιο αποτέλεσμα. Τον Νοέμβριο του 2010 η Ντόρα Μπακογιάννη έφτιαξε τη “Δημοκρατική Συμμαχία”. Το ποσοστό του 2,55% του 2012 δεν της έδωσε το εισιτήριο για τη Βουλή. Το 2012 μέσω των social media δημιουργήθηκαν οι “ΑΝΕΛ” που συγκυβέρνησαν με τον ΣΥΡΙΖΑ στις δύο κυβερνητικές του θητείες.

Από τα αριστερά του γεωγραφικού χάρτη το 2010 ο Φώτης Κουβέλης και άλλα στελέχη της ανανεωτικής Αριστεράς που έφυγαν από τον ΣΥΡΙΖΑ έφτιαξαν τη “ΔΗΜΑΡ”. Κατάφερε να μπει στη Βουλή δυο φορές. Τον Μάιο και τον Ιούνιο του 2012. Συμμετείχε στην κυβέρνηση του Αντώνη Σαμαρά από το 2012 έως το 2013. Ο Παναγιώτης Λαφαζάνης τον Αύγουστο του 2015 μαζί με ακόμα 24 βουλευτές αποχώρησε από την Κουμουνδούρου ιδρύοντας τη “ΛΑΕ”. Παρά τον καταγγελτικό λόγο εναντίον του μνημονίου, με ποσοστό 2,87% δεν κατάφερε να μπει στη Βουλή. 


Και στον χώρο του Κέντρου οι "αποσκιρτήσεις" δεν μακροημέρευσαν. Το “Ελληνικό Σοσιαλιστικό Κόμμα” του Γεράσιμου Αρσένη ιδρύθηκε το 1987 και διαλύθηκε το 1989. Βραχύβιο ήταν και το κόμμα του Αντώνη Τρίτση, ενώ το “ΔΙΚΚΗ” του Δημήτρη Τσοβόλα εισήλθε αυτόνομο μία φορά στη Βουλή το 1996. Την πολιτική πορεία που επιθυμούσε δεν διέγραψε ούτε το “ΚΙΔΗΣΟ” του Γιώργου Παπανδρέου που δεν ξεπέρασε το 3% τον Μάιο του 2015. Το “Ποτάμι” ιδρύθηκε το 2014 από τον Σταύρο Θεοδωράκη και ανέστειλε τη λειτουργία του το 2019 μετά το άσχημο αποτέλεσμα των ευρωεκλογών. Μπήκε στη Βουλή και στις δυο αναμετρήσεις που έγιναν το 2015. Η Ένωση Κεντρώων του Βασίλη Λεβέντη ιδρύθηκε το 1992 και κατάφερε να μπει στη Βουλή μόνο τον Σεπτέμβριο του 2015 με ποσοστό 3,43%.


Οι δημοσκόποι τονίζουν πως υπάρχει ένας αστερίσκος σε σχέση με τη μέτρηση των πολύ μικρών κομμάτων. Πρόκειται για αυθόρμητες απαντήσεις πολιτών που δεν μπορεί να τις πιάσει το στατιστικό σφάλμα. Σε πολλές περιπτώσεις, άλλωστε, οι ερωτώμενοι δεν διευκρινίζουν ποιο είναι το "άλλο κόμμα" που επιλέγουν. Σήμερα η κατάσταση έχει ως εξής: η “Ελληνική” Λύση φαίνεται πως δεν θα έχει πρόβλημα στην επόμενη εκλογική αναμέτρηση να μπει για δεύτερη φορά στη Βουλή, καθώς μετράται σταθερά άνω του 4%. Το “ΜέΡΑ25” εμφανίζεται να έχει ένα ποσοστά οριακά στο 3%. Αριστερά του ΣΥΡΙΖΑ υπάρχει η “Πλεύση Ελευθερίας” της Ζωής Κωνσταντοπούλου (που ήταν το πρώτο κόμμα από την αριστερά εκτός Βουλής το 2019) και η “ΑΝΤΑΡΣΥΑ”. Η “Λαϊκή Ενότητα” ολοκλήρωσε την πανελλαδική της συνδιάσκεψη με τους Δημήτρη Στρατούλη και Μαριάνα Τσίχλη να εκλέγονται γραμματείς.  Το νέο κόμμα του Παναγιώτη Λαφαζάνη ονομάζεται “ΔΗΚΕΑ” (Δημοκρατικό Κίνημα Εθνικής Απελευθέρωσης). Στο ακροδεξιό μπλοκ οι “Έλληνες” αποτυπώνονται περίπου στο 2% μετά την αποτυχία της “Χρυσής Αυγής” να εισέλθει στη Βουλή το 2019.

Πηγή: skai.gr