Άρθρο του Γιώργου Σταμάτη,
Βουλευτή Επικρατείας της ΝΔ.
Η καθολική προσβασιμότητα στις μεταφορές είναι κομβικής σημασίας για την ανεμπόδιστη μετακίνηση των ατόμων με αναπηρία, αλλά και για τη δημιουργία της προσβάσιμης αλυσίδας προκειμένου να ασκούν αυτόνομα κάθε δραστηριότητα και να συμμετέχουν ισότιμα σ’ όλες τις εκφάνσεις της κοινωνικής ζωής. Βασική στόχευση της κυβέρνησης είναι η λήψη μέτρων για την διευκόλυνση της κινητικότητας των ατόμων με αναπηρία στον αστικό και περιαστικό ιστό και την άρση των εμποδίων που αντιμετωπίζουν. Η δημιουργία ενός φιλικού πλαισίου που διασφαλίζει βιώσιμες και αποτελεσματικές μετακινήσεις για όλους συνιστά μια διαχρονική πρόκληση.
Η διασφάλιση της απρόσκοπτης πρόσβασης για όλους τους πολίτες στα μέσα μαζικής μεταφοράς αποτελεί για εμάς ύψιστη πολιτική προτεραιότητα. Στην κατεύθυνση αυτήν, ο νέος κανονισμός για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των επιβατών, τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία και εμποδιζόμενων ατόμων κατοχυρώνονται τόσο οριζόντια, όσο και με την πρόβλεψη διακριτών διατάξεων. Με το νέο κανονισμό που τέθηκε σε ισχύ στα τέλη του 2023, θεσπίζεται το πλαίσιο παροχής υπηρεσιών μεταφοράς του επιβατικού κοινού από τους φορείς παροχής συγκοινωνιακού έργου με οδικά μέσα δημόσιας μεταφοράς (Λεωφορεία, Τρόλεϊ) και μέσα σταθερής τροχιάς (Μετρό, Τραμ) κατά τη διενέργεια, τακτικών και έκτακτων, αστικών, υπεραστικών ή διεθνών οδικών μεταφορών.
Ειδικότερα, για τα άτομα με αναπηρία προβλέπεται ότι δικαιούνται να κάνουν χρήση, χωρίς καμία άμεση ή έμμεση διάκριση, των δημόσιων οδικών μέσων μεταφοράς (Λεωφορεία, Τρόλεϊ) και μέσων σταθερής τροχιάς (Μετρό και Τραμ). Επιπρόσθετα, ορίζεται ότι οι μεταφορείς υποχρεούνται να εξυπηρετούν τους επιβάτες με αναπηρία και μειωμένη κινητικότητα, λαμβάνοντας μέτρα που τους διασφαλίζουν την προσβασιμότητα στα συγκοινωνιακά μέσα, στις υποδομές του δικτύου και τις εγκαταστάσεις υποδοχής κοινού. Επίσης, οφείλουν να ενθαρρύνουν τη χρήση των μέσων μαζικής μεταφοράς από τα άτομα με αναπηρία και τα εμποδιζόμενα άτομα (ηλικιωμένοι, έγκυες, μικρά παιδιά) και κυρίως να ενημερώνουν όταν δεν είναι δυνατή η μετακίνηση των ατόμων με αναπηρία κατά τρόπο ασφαλή και λειτουργικά εφικτό. Στις εξαιρετικές αυτές περιπτώσεις, ο επιβάτης με αναπηρία επιβιβάζεται με συνοδό της επιλογής του, ο οποίος δεν καταβάλλει το προβλεπόμενο κόμιστρο.
Περαιτέρω, οι μεταφορείς μεριμνούν για τη σήμανση θέσεων για άτομα με αναπηρία εντός των βαγονιών και των οχημάτων, ενώ υποχρεούνται να σχεδιάζουν και υλοποιούν διαδικασίες και προγράμματα κατάρτισης του προσωπικού που έχει άμεση επαφή με το επιβατικό κοινό για θέματα αναπηρίας. Η σωστή συμπεριφορά και η κατάλληλη εκπαίδευση για την παροχή της απαιτούμενης συνδρομής, συνιστά βασικό προαπαιτούμενο για τη μετακίνηση των ατόμων με αναπηρία σε συνθήκες αξιοπρέπειας και ασφάλειας. Η αναγκαία συνδρομή παρέχεται δωρεάν τόσο στους σταθμούς όσο και στα λεωφορεία.
Μια ακόμη σημαντική πρόβλεψη του νέου κανονισμού είναι η αυςτηροποίηση και αύξηση των αποζημιώσεων που επιβάλλονται στις μεταφορικές επιχειρήσεις σε περίπτωση μη συμμόρφωσης με τις υποχρεώσεις τους, σε σχέση με τον προγενέστερο κανονισμό. Πιο συγκεκριμένα, για την άρνηση έκδοσης εισιτηρίου και επιβίβασης σε άτομο με αναπηρία, η αποζημίωση αυξάνεται από 30 ευρώ σε 200 ευρώ, ενώ για τη μη έγκαιρη απάντηση σε καταγγελία επιβάτη, η αποζημίωση αναπροσαρμόζεται από 30 ευρώ σε 100 ευρώ. Επιπλέον, το διοικητικό πρόστιμο σε περίπτωση μη καταβολής αποζημίωσης για απώλεια ή φθορά αναπηρικού αμαξιδίου ή άλλου βοηθήματος, αυξάνεται από 2000 ευρώ σε 2500 ευρώ.
Τέλος, οι σκύλοι οδηγοί τυφλών και οι σκύλοι βοηθοί ατόμων με αναπηρία, καθώς και οι σκύλοι που βρίσκονται στη διαδικασία εκπαίδευσης, μπαίνουν στο μέσο μεταφοράς με το χειριστή τους και μεταφέρονται χωρίς κλουβί μεταφοράς και χωρίς φίμωτρο ανεξάρτητα από το μέγεθος τους.
Το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών βρίσκεται σε στενή συνεργασία και διαρκή διαβούλευση με το αναπηρικό κίνημα, για τη βελτίωση του θεσμικού πλαισίου και το σχεδιασμό των απαιτούμενων πολιτικών για τη διασφάλιση απρόσκοπτων μετακινήσεων για τους συμπολίτες μας με αναπηρία. Σε αυτό το πλαίσιο, έχει συσταθεί στο Υπουργείο επιτροπή για ζητήματα αναπηρίας, με τη συμμετοχή της ΕΣΑμεΑ και ομοσπονδιών μελών της, με στόχο την άρση των εμποδίων και περιορισμών που αντιμετωπίζουν τα άτομα με αναπηρία στις μετακινήσεις τους.
Για την κυβέρνηση μας, η ανεμπόδιστη μετακίνηση των ατόμων με αναπηρία με όλα τα μέσα μεταφοράς, με όρους ισότητας, αξιοπρέπειας και ασφάλειας, αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για την οικοδόμηση μιας προσβάσιμης και συμπεριληπτικής κοινωνίας.
