Η θέση της Ελλάδας στην ενεργειακή σκακιέρα - Τα έξι βήματα μετά τις απειλές Πούτιν

Της Πηνελόπης Γκάλιου

Τα πιόνια της στην ενεργειακή σκακιέρα επανατοποθετεί η κυβέρνηση, μετά τις νέες κινήσεις της Ρωσίας να κλείσει τις στρόφιγγες του φυσικού αερίου προς την Πολωνία και τη Βουλγαρία, αλλάζοντας εκ νέου τους όρους του "ενεργειακού παιχνιδιού" που ίσχυαν μέχρι τώρα.

Η είδηση που έκανε το γύρω του κόσμου, αλλάζοντας τα δεδομένα της ενεργειακής επάρκειας στις δύο ευρωπαϊκές χώρες και προκάλεσε ντόμινο αναταράξεων σε όλη την Ευρώπη, σήμανε συναγερμό και στο Μέγαρο Μαξίμου όπου συγκλήθηκε έκτακτη σύσκεψη υπό τον πρωθυπουργό με την ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Εκεί, τέθηκαν επί τάπητος όλα τα νέα δεδομένα και εξετάστηκαν όλα τα δυνατά σενάρια για την αντιμετώπισή τους, εκπέμποντας συγκρατημένα αισιόδοξα μηνύματα.

Η πλεονεκτική θέση της Ελλάδας

Κυβερνητικά στελέχη διαβεβαίωναν πως δεν υπάρχει θέμα ενεργειακής επάρκειας για την Ελλάδα, "Η Ελλάδα είναι και θα παραμείνει ασφαλής" σημείωναν ενώ εκτιμάται πως δεν αναμένεται και να προκύψει διαταραχή στην προμήθεια της χώρας μας, καθώς υπάρχουν δικλείδες ασφαλείας, οι οποίες βασίζονται στις κινήσεις που ήδη έχουν γίνει από πλευράς της ελληνικής κυβέρνησης για την κάλυψη των εγχώριων αναγκών.

Καθοριστικό ρόλο επίσης, στη δράση και την αντίδραση των ευρωπαϊκών χωρών παίζει και ο χρόνος πληρωμής των συμβολαίων για το ρωσικό φυσικό αέριο, με την Ελλάδα να βρίσκεται σαφώς σε πλεονεκτική θέση, αφού οι πληρωμές της χώρας μας αφορούν το τελευταίο δεκαήμερο του Μαΐου. Χρόνος κατά τον οποίο θα έχουν προηγηθεί πληρωμές άλλων χωρών ενώ εκτιμάται ότι θα έχει βρεθεί και η κοινή φόρμουλα της Ε.Ε., ως προς το χειρισμό του νέου εκβιασμού του Βλαντιμίρ Πούτιν και τον τρόπο που θα γίνονται οι πληρωμές προς τη Ρωσία, χωρίς να παραβιάζονται οι κυρώσεις που ήδη έχουν επιβληθεί από τους Ευρωπαίους ηγέτες.

Οι ελληνικές κινήσεις

Η ελληνική κυβέρνηση και το Υπουργείο Ενέργειας, ήδη από το ξέσπασμα της κρίσης του πολέμου στην Ουκρανία, έχει εκπονήσει αναλυτικό σχέδιο ενεργειακής επάρκειας της χώρας, επιχειρώντας να καλύψει και τα πιο δυσμενή σενάρια. "Είμαστε συντονισμένοι πλήρως με τους εταίρους μας σ' αυτόν τον εκβιασμό, σ' αυτήν την πίεση που ασκεί η ρωσική πλευρά. Όταν πρωτοδιατύπωσε την απειλή ο Πρόεδρος Πούτιν, το υπουργείο Ενέργειας, η ΔΕΠΑ, έχουν επεξεργαστεί όλα τα εναλλακτικά σενάρια για την ασφάλεια της εφοδιαστικής αλυσίδας" δηλώσε στον ΣΚΑΪ ο κυβερνητικός εκπρόσωπος.

Στο πλαίσιο αυτό έχει δρομολογηθεί σειρά ενεργειών όπως:

  • Αύξηση της δυναμικότητας της Ρεβυθούσας μέσω της μίσθωσης μιας έξτρα πλωτής δεξαμενής, ώστε η δυναμικότητα να ανέβει από τα 225.000 στα 375.000 κυβικά μέτρα. Αυτό σημαίνει ότι θα μπορούν να ξεφορτώνουν 2 και όχι 1 πλοίο με LNG.
  • Αύξηση εξόρυξης λιγνίτη κατά 50% για την επόμενη διετία
  • Μέγιστη συνεισφορά ΑΠΕ στο ενεργειακό μίγμα
  • 5 μονάδες παραγωγής ηλεκτρισμού (2 της ΔΕΗ, 3 ιδιωτών παρόχων)που λειτουργούν με φυσικό αέριο μπορούν άμεσα να λειτουργήσουν με diesel
  • Αύξηση αποθήκευσης αερίου, όπου είναι δυνατό π.χ. Ιταλία
  • Μεσοπρόθεσμα, δυνατότητα αύξησης της παροχής αερίου από τον αζέρικο ΤΑΡ.

Κυβερνητικά στελέχη διαβεβαίωναν μάλιστα, πως σε καμιά περίπτωση δεν θα αφεθεί η χώρα να αντιμετωπίσει πρόβλημα τροφοδοσίας φυσικού αερίου και θα γίνει ό,τι είναι απαραίτητο προς αυτή την κατεύθυνση. "Είμαστε από καιρό προετοιμασμένοι ν' αντιμετωπίσουμε κάθε πιθανή εξέλιξη" διαβεβαίωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος,σημειώνοντας ότι "για τη χώρα μας αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει κάποιο θέμα ασφάλειας στον εφοδιασμό. Υπάρχει ομαλή ροή εφοδιασμού. Η χώρα έχει συμβόλαια προμήθειας, και το Δημόσιο και οι ιδιώτες, με την Gazprom, που λήγουν στο τέλος του 2026. Είναι αρκετά πιο μακροχρόνια τα συμβόλαιά μας, δηλαδή, από εκείνα των χωρών που παρατηρήθηκε το πρόβλημα. Βεβαίως, κανείς δεν μπορεί να εφησυχάζει και κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος ότι διαδικασίες που ίσχυαν σε ομαλές περιόδους, θα εξακολουθούν να ισχύουν και τώρα" κατέληξε.

Στη σύσκεψη μετείχαν ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας, οι υπουργοί Επικρατείας Γιώργος Γεραπετρίτης και Άκης Σκέρτσος, ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ και κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου, ο γενικός γραμματέας του πρωθυπουργού Γρηγόρης Δημητριάδης και ο μόνιμος αντιπρόσωπος της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, πρέσβης Ιωάννης Βράιλας.

Επίσης έλαβαν μέρος, ο πρόεδρος της ΡΑΕ Θάνος Δαγούμας, ο διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΠΑ Κωνσταντίνος Ξιφαράς, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΗ Γιώργος Στάσσης, η αναπληρώτρια κυβερνητική εκπρόσωπος Αριστοτελία Πελώνη, ο επικεφαλής του Οικονομικού Γραφείου του πρωθυπουργού Αλέξης Πατέλης και ο διευθυντής του Γραφείου Τύπου του πρωθυπουργού Δημήτρης Τσιόδρας.

Η στήριξη στη Βουλγαρία

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης μετά τον ενεργειακό αποκλεισμό Πολωνίας και Βουλγαρίας από τη Ρωσία, είχε τηλεφωνική επικοινωνία και με τον πρωθυπουργό της γειτονικής χώρας Κιρίλ Πετκόφ. Στη διάρκεια της επικοινωνίας ο Έλληνας πρωθυπουργός ανέφερε ότι η Ελλάδα θα συνδράμει τη Βουλγαρία για να αντιμετωπίσει τη νέα κατάσταση που προκάλεσαν για τη χώρα οι ρωσικές αποφάσεις στον ενεργειακό τομέα. Μάλιστα στο πλαίσιο της αλληλεγγύης η Ελλάδα αναμένεται να καλύψει μέρος των κενών της γείτονος σε φυσικό αέριο με τις εγκαταστάσεις της Ρεβυθούσας. Άλλωστε η Ρεβυθούσα που αποτελει πύλη εισόδου του LNG για την χώρα μας είχε αξιοποιήσει και προ ενός μηνός ξανά η Βουλγαρία στο πλαίσιο των κινήσεων για την ενίσχυση της τροφοδοσίας της χώρας με φυσικό αέριο.

Οι αντιδράσεις των κομμάτων

Να εξασφαλίσει την ενεργειακή επάρκεια της χώρας , κάλεσαν την κυβέρνηση και τα κόμματα της αντιπολίτευσης μετά τη σύσσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου με το ΠΑΣΟΚ- ΚΙΝΑΛ να επιρρίπτει ευθύνες στη ΝΔ και τον ΣΥΡΙΖΑ υποστηρίζοντας ότι "πάγωσαν τις εγχώριες έρευνες υδρογονανθράκων και προσέδεσαν δυσανάλογα την χώρα στο εισαγόμενο φυσικό αέριο καθιστώντας την ενεργειακά ευάλωτη την πιο κρίσιμη στιγμή". Κάλεσε επίσης την κυβέρνηση "να διασφαλίσει την ενεργειακή επάρκεια της χώρας και να προχωρήσει στις αναγκαίες υποδομές σε δίκτυα και διασυνδέσεις μέσω των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης, την αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και την διάχυση τους μέσω ενεργειακών κοινοτήτων σε νοικοκυριά, αγρότες και επιχειρήσεις".

Την άμεση και πλήρη επαναλειτουργία λιγνιτικών μονάδων, χωρίς τις δεσμεύσεις του χρηματιστηρίου ρύπων, που αυξάνουν τεχνητά την τιμή του λιγνίτη, καθώς και την κατάργηση του Χρηματιστηρίου ενέργειας, ζήτησε μεταξύ άλλων από την κυβέρνηση το ΚΚΕ.