Φάρος ενεργειακής απεξάρτησης από τους εκβιασμούς της Μόσχας ο σταθμός LNG στην Αλεξανδρούπολη

Της Πηνελόπης Γκάλιου

Σήμα ενεργειακής ισχύος, αυτονομίας και απεξάρτησης από τους εκβιασμούς της Μόσχας, εκπέμπει η δημιουργία του νέου τερματικού σταθμού υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Αλεξανδρούπολη όπου βρέθηκε σήμερα  Έλληνας πρωθυπουργός για την επίσημη εκκίνηση του έργου,  παρουσία του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, των πρωθυπουργών της Βουλγαρίας Κίριλ Πέτκοφ και της Βόρειας Μακεδονίας, Ντίμιταρ Κοβατσέφσκι, του προέδρου της Σερβίας, Αλεξάνταρ Βούτσιτς, αλλά και του Αμερικανού πρέσβη στην Ελλάδα Τζέφρι Πάιατ . Ένα σήμα που αποκτά διεθνείς διαστάσεις δεδομένων των συνεπειών στην αγορά ενέργειας από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και ταυτόχρονα  καθιστά την Ελλάδα ενεργειακό κόμβο στην Νοτιοανατολικής Ευρώπη.

«Το Ανεξάρτητο Σύστημα Φυσικού Αερίου (ΑΣΦΑ) Αλεξανδρούπολης είναι μία νέα ενεργειακή πύλη για την Ελλάδα, για τα Βαλκάνια για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη, αλλά και ένας φάρος ο οποίος εκπέμπει ένα διπλό σήμα: Πρώτον ότι με το πολύ σημαντικό αυτό έργο, αλλά και με τα υπόλοιπα έργα τα οποία υλοποιούνται στη χώρα μας, θα μπορέσουμε πολύ σύντομα να υποκαταστήσουμε το Φυσικό Αέριο από ρωσικές πηγές. Ταυτόχρονα, όμως, ότι οι χώρες μας είναι έτοιμες όλες μαζί να αναλάβουμε ένα κομβικό νέο ρόλο στο νέο ενεργειακό χάρτη της Ευρώπης», είπε ο πρωθυπουργός κατά την  ομιλία του στην τελετή. Υπογραμμισε μάλιστα την προστιθέμενη αξία που αποκτά το κομβικό αυτό έργο στις παρούσες συνθήκες σημειώνοντας πως «Οι πρόσφατοι εκβιασμοί της Μόσχας σε σχέση με το Φυσικό Αέριο καθιστούν πλέον τη συνεργασία όχι απλά αναγκαία αλλά θα έλεγα και κατεπείγουσα. Η Ελλάδα πρωτοστατεί σε αυτές έχει ήδη φροντίσει για τη δικιά της εθνική ενεργειακή επάρκεια. Και βέβαια είναι πρόθυμη να συνδράμει και γειτονικά κράτη όπως η Βουλγαρία».

Απευθυνόμενος στους υψηλούς καλεσμένους ο Κυριάκος Μητσοτάκης υπογράμμισε το μήνυμα της παρουσίας τους στην εκκίνηση αυτού του σημαντικού ενεργειακού έργου τονίζοντας ότι «σηματοδοτεί τη σύμπνοια των Βαλκανίων αλλά και την Ευρωπαϊκή τους σύμπλευση γιατί πια η Χερσόνησος μας μπορεί να έχει τη δική της θέση στη στρατηγική τής ενεργειακής μετάβασης ολόκληρης της ηπείρου μας, ώστε να αντιμετωπίσουμε ενωμένοι τη συγκυρία, χτίζοντας γόνιμες συνεργασίες, μακριά από αδιέξοδους ανταγωνισμούς. Και ένα πρώτο πολύ σημαντικό βήμα σε αυτή την κατεύθυνση είναι το Ανεξάρτητο Σύστημα Φυσικού Αερίου Αλεξανδρούπολης», είπε ο πρωθυπουργός.  

Η ολοκλήρωση του έργου

Αναφερόμενος στην υλοποίηση και την αποπεράτωση του νέου τερματικού σταθμού  Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου Αλεξανδρούπολης ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεσμεύτηκε ότι αυτό θα γίνει εντός 20 μηνών.

«Το έργο αυτό έρχεται να προστεθεί σε μία σειρά από επενδύσεις που καθιστούν την Ελλάδα σημαντικό ενεργειακό κόμβο. Όλα αυτά σημαίνουν ότι μέσα στους επόμενους 20 μήνες η Ελλάδα θα μπορεί να υποδεχθεί πολύ αυξημένες ποσότητες Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου. Η συνολική δυναμικότητα αεριοποίησης θα είναι 58,5 εκατομμύρια κυβικά μέτρα. Με άλλα λόγια, αυτοί οι ελληνικοί σταθμοί LNG είναι σε θέση πια να καλύψουν πλήρως όχι μόνον την εθνική αγορά, αλλά να υποκαταστήσουν και ένα σημαντικό τμήμα της προμήθειας ρωσικού φυσικού αερίου στα Βαλκάνια και σε συνδυασμό, βέβαια, με την αναβάθμιση κάποιων αγωγών και τη λειτουργία των διασυνδετήριων αγωγών ( Ελλάδας-Βουλγαρίας, Βουλγαρίας-Σερβίας, Ελλάδας-Βόρειας Μακεδονίας). Και, φυσικά, επιπλέον ποσότητες θα μπορούσαν να προωθηθούν μέσω Βουλγαρίας και Ρουμανίας γιατί όχι και προς τις αγορές της Μολδαβίας και της Ουκρανίας» είπε.

Μίλησε δε, και για το μήνυμα απόλυτης ετοιμότητας που εκπέμπει το εν λόγω έργο έναντι των προκλήσεων του παρόντος «διασφαλίζοντας νέες οδούς εφοδιασμού που παρακάμπτουν τρίτες χώρες, απρόθυμες να συνεργαστούν. Δείχνουν, όμως, και την αξία της διακρατικής συμπόρευσης, αλλά και της προσήλωσής μας στον στόχο για ακόμα ταχύτερη διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας».

Παράλληλα με τη διεθνή και  πανελλαδική διάσταση του έργου, καθοριστικής σημασίας είναι και για την περιοχή της Αλεξανδρούπολης και  την ευρύτερη περιοχή του Έβρου, καθώς  όχι μόνο  δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας, αλλά ενισχύει συνολικά την τοπική κοινωνία.  «Αρκεί να σκεφτούμε ότι σε συνδυασμό με τις άλλες κινήσεις μας οι δυνατότητες αεριοποίησης LNG μπορούν να τριπλασιαστούν ως το τέλος το 2023. Και, βέβαια, η Αλεξανδρούπολη, ο Έβρος, η Θράκη έρχονται και δικαιώνουν τη δικιά τους ξεχωριστή γεωπολιτική σημασία. Διαμορφώνουν μία ενεργειακή πύλη, σε μία ευαίσθητη ελληνική γωνιά, σπουδαία τόσο για τα Βαλκάνια, σπουδαία τόσο για την Ευρώπη» ανέφερε ο πρωθυπουργός.

Το μήνυμα του Σαρλ Μισελ και των ηγετών της Βαλκανικής

Τη γεωπολιτική και κομβική σημασία του Ανεξάρτητου Συστήματος  Φυσικού Αερίου (ΑΣΦΑ) Αλεξανδρούπολης υπογράμμισε με ανάρτησή του ο  πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ στέλνοντας με τη σειρά του το δικό του μήνυμα προς τη Ρωσία.

"Θα τερματίσουμε την εξάρτησή μας από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα. Ο νέος σταθμός υγροποιημένου φυσικού αερίου είναι μια γεωπολιτική επένδυση. Συμβάλει στην απελευθέρωση της Νοτιοανατολικής Ευρώπης από την εργαλειοποίηση του φυσικού αερίου από τη Ρωσία".

Νωρίτερα κατά τη ομιλία του στην εκδήλωση για την επίσημη εκκίνηση του έργου τόνισε απευθυνόμενος στον Έλληνα πρωθυπουργό  πως  «Είναι η ώρα της αλήθειας είναι να δείξουμε τι μπορούμε να πετύχουμε από κοινού» και πρόσθεσε « πιστεύω ακράδαντα ότι βλέπουμε μια νέα αυγή για την ευρωπαϊκή ενεργειακή ανεξαρτησία. Βλέπουμε ξεκάθαρες αποδείξεις αυτού του νέου μέλλοντος εδώ σήμερα στην Αλεξανδρούπολη με το νέο τέρμιναλ LNG. Είναι ένα θετικό βήμα στο κοινό πολιτικό μας σχέδιο», δήλωσε ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου προσθέτοντας ότι «Πρόκειται για γεωπολιτικής σημασίας πρωτοβουλία που παρέχει φυσικό αέριο στην Ελλάδα, στη Βουλγαρία, στη Βόρεια Μακεδονία και θα συμβάλλει στους κοινούς στόχους».

Από την πλευρά του, ο Βούλγαρος πρωθυπουργός έκανε λόγο για μια ιστορική ημέρα για τη Βουλγαρία και την Ελλάδα, κατά την οποία γίνεται ένα σημαντικό βήμα για την ενεργειακή ανεξαρτησία των δύο χωρών.

Ο πρόεδρος της Σερβίας παρότι όπως αποκάλυψε αρχικά ήταν σκεπτικιστής για την υλοποίηση του έργου τώρα δήλωσε ευγνώμων σημειώνοντας πως «με αυτό το έργο αυτό θα μπορέσουμε να εξασφαλίσουμε σημαντικές ποσότητες φυσικού αερίου».

Τέλος ο Πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας χαρακτήρισε την εκκίνηση του τερματικού σταθμού LNG στην Αλεξανδρούπολη  είναι ιστορικό γεγονός. «Είναι ιστορικό γεγονός αυτό που συμβαίνει σήμερα στην Αλεξανδρούπολη. Πρόκειται για μακροπρόθεσμη ενεργειακή κάλυψη σε μία κρίσιμη περίοδο. Η διαφοροποίηση των ενεργειακών πόρων είναι πολύ σημαντική και ο νότιος διάδρομος συμβάλλει στην απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο. Με αυτό τον τρόπο θα μπορούμε να έχουμε περισσότερες πηγές, από τις ΗΠΑ, από την Εγγύς Ανατολή, αυτό θα σημαίνει ασφάλεια στην προμήθεια ενέργειας», ανέφερε.


Χαιρετισμό στην εκδήλωση απηύθυναν επίσης ο Αντιπρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Gastrade Κώστας Σιφναίος και ο Δήμαρχος Αλεξανδρούπολης Ιωάννης Ζαμπούκης. Παρόντες ήταν ο Υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Άδωνις Γεωργιάδης, ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας, ο Υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής Γιάννης Πλακιωτάκης, ο Υφυπουργός  Ανάπτυξης και Επενδύσεων Γιάννης Τσακίρης, ο Υφυπουργός για την Οικονομική Διπλωματία και την Εξωστρέφεια Κώστας Φραγκογιάννης, ο Υφυπουργός για Θέματα Μακεδονίας-Θράκης Σταύρος Καλαφάτης, η Γενική Γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πόρων Αλεξάνδρα Σδούκου, ο Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Εξωτερικών, υπεύθυνος για την Οικονομική Διπλωματία και Πρόεδρος του Enterprise Greece, Γιάννης Σμυρλής και ο Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Επενδύσεων & ΕΣΠΑ Δημήτρης Σκάλκος.

Ολόκληρη η ομιλία του Πρωθυπουργού

Κύριε Πρόεδρε του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, dear Charles, κ. Πρόεδρε της Σερβίας, dear Aleksandar, κ. Πρωθυπουργέ της Βουλγαρίας, dear Kiril, κ. Πρωθυπουργέ της Βόρειας Μακεδονίας, αγαπητέ Dimitar, αγαπητοί Υπουργοί, κ. Δήμαρχε, κ. Περιφερειάρχα, αγαπητέ κ. Πρέσβη, αγαπητές φίλες και φίλοι,

Σας καλωσορίζω στην Αλεξανδρούπολη και η παρουσία σας σήμερα εδώ σηματοδοτεί τη σύμπνοια των Βαλκανίων, αλλά και την ευρωπαϊκή τους σύμπλευση. Γιατί, πια, η χερσόνησός μας μπορεί να έχει τη δική της θέση στη στρατηγική της ενεργειακής μετάβασης ολόκληρης της ηπείρου μας, ώστε να αντιμετωπίσουμε ενωμένοι τη συγκυρία με κοινή πορεία, χτίζοντας γόνιμες συνεργασίες μακριά από αδιέξοδους ανταγωνισμούς.

Και ένα πρώτο πολύ σημαντικό βήμα σε αυτή την κατεύθυνση είναι το Ανεξάρτητο Σύστημα Φυσικού Αερίου Αλεξανδρούπολης. Μία ενεργειακή πύλη για την Ελλάδα και τα Βαλκάνια, για τη νοτιοανατολική Ευρώπη, αλλά και ένας φάρος ο οποίος εκπέμπει ένα διπλό σήμα.
Πρώτον, ότι με το πολύ σημαντικό αυτό έργο, αλλά και με τα υπόλοιπα έργα τα οποία δρομολογούνται στη χώρα μας, θα μπορέσουμε πολύ σύντομα να υποκαταστήσουμε το φυσικό αέριο από ρωσικές πηγές. Ταυτόχρονα, όμως, και ότι οι χώρες μας είναι έτοιμες όλες μαζί να αναλάβουμε έναν κομβικό, νέο ρόλο στο νέο ενεργειακό χάρτη της Ευρώπης.

Πρόσφατοι εκβιασμοί της Μόσχας σε σχέση με το φυσικό αέριο καθιστούν πλέον αυτή τη συνεργασία όχι απλά αναγκαία αλλά -θα έλεγα- και κατεπείγουσα. Η Ελλάδα πρωτοστατεί σε αυτές. Έχει, ήδη, φροντίσει για τη δική της εθνική ενεργειακή επάρκεια και βέβαια είναι πρόθυμη να συνδράμει και γειτονικά κράτη όπως η Βουλγαρία. Όπως γνωρίζετε, η νέα πλωτή δεξαμενή LNG της Ρεβυθούσας θα ανεβάσει τη δυναμικότητά της κατά 155.000 κυβικά μέτρα. Και το τερματικό στην Αλεξανδρούπολη θα προσθέσει ακόμα 154.000 κυβικά μέτρα.

Όπως είχατε την ευκαιρία να διαπιστώσετε, πρόκειται για ένα εξαιρετικά σύνθετο έργο το οποίο αποτελείται από μια υπεράκτια πλωτή μονάδα αποθήκευσης και αεριοποίησης Yγροποιημένου Φυσικού Αερίου (LNG)  και από έναν υποθαλάσσιο και έναν χερσαίο αγωγό που θα οδηγούν το αέριο στο εθνικό σύστημα μεταφοράς μέσω ενός νέου σταθμού. Είναι μια υψηλής τεχνολογίας κατασκευή συνολικού κόστους 360 εκατομμυρίων ευρώ. Χρηματοδοτείται κατά το ήμισυ από το ΕΣΠΑ, κινητοποιεί όμως εκτός από δημόσια και ιδιωτικά κεφάλαια από τις χώρες μας.

Και στο σημείο αυτό θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους τους μετόχους της Gastrade, την Ελμίνα Κοπελούζου, τη ΔΕΠΑ, το ΔΕΣΦΑ, την Bulgartransgaz, την GasLog Cyprus Investments και βέβαια τον Δημήτρη Κοπελούζο, ο οποίος πρώτος οραματίστηκε αυτό το έργο σε καιρούς που η χρησιμότητά του και η σημασία του, ενδεχομένως, να μην ήταν τόσο προφανής.

Και βέβαια -όπως σας είπα- το έργο αυτό έρχεται να προστεθεί σε μια σειρά από επενδύσεις που καθιστούν την Ελλάδα σημαντικό ενεργειακό κόμβο: προσθήκη νέου σταθμού στην Κόρινθο, δυνατότητα επέκτασης του υφιστάμενου FSRU στο μέλλον. Όλα αυτά σημαίνουν ότι μέσα στους επόμενους 20 μήνες η Ελλάδα θα μπορεί να υποδεχθεί σημαντικές, πολύ αυξημένες ποσότητες υγροποιημένου φυσικού αερίου. Η συνολική δυναμικότητα αεριοποίησης θα είναι 58,5 εκατομμύρια κυβικά μέτρα (ανά ημέρα).

Με άλλα λόγια, αυτοί οι ελληνικοί σταθμοί LNG θα είναι σε θέση πια να καλύψουν πλήρως, όχι μόνο την εθνική αγορά, αλλά να υποκαταστήσουν και ένα σημαντικό τμήμα της προμήθειας ρωσικού φυσικού αερίου στα Βαλκάνια. Και σε συνδυασμό βέβαια με την αναβάθμιση κάποιων αγωγών και τη λειτουργία των διασυνδετήριων αγωγών, του IGB -τόσο σημαντικού για τη Βουλγαρία και έχουμε δουλέψει πολύ με τον φίλο Πρωθυπουργό της Βουλγαρίας, ώστε να επιταχύνουμε στο μέγιστο δυνατό την ολοκλήρωση αυτού του αγωγού-  αλλά φυσικά και του αγωγού IBS, Βουλγαρίας - Σερβίας, του αγωγού Ελλάδος - Βορείου Μακεδονίας.

Και φυσικά, επιπλέον ποσότητες θα μπορούσαν να προωθηθούν μέσω Βουλγαρίας και Ρουμανίας, γιατί όχι και προς τις αγορές της Μολδαβίας και της Ουκρανίας. Ιδιαίτερα αν η Ευρωπαϊκή Ένωση φροντίσει για την προώθηση και των έργων τα οποία προτείναμε και στην πρωτοβουλία RΕPowerEU, που ακριβώς αποσκοπούν στην επαύξηση της δυνατότητας αυτών των νέων ποσοτήτων φυσικού αερίου να οδεύουν προς τις βόρειες χώρες μας, βοηθώντας την ταχύτατη απεξάρτησή τους από το ρωσικό φυσικό αέριο.

Αυτό το πρόγραμμα, λοιπόν, φίλες και φίλοι, δείχνει την απόλυτη ετοιμότητά μας να απαντήσουμε στις προκλήσεις του παρόντος, διασφαλίζοντας νέες οδούς εφοδιασμού που παρακάμπτουν τέτοιες χώρες, απρόθυμες να συνεργαστούν.

Δείχνουν, όμως, και την αξία της διακρατικής μας συμπόρευσης, αλλά και της προσήλωσής μας στον στόχο για ακόμα ταχύτερη διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Το φυσικό αέριο -ας μη το ξεχνάμε- είναι καύσιμο μετάβασης εξαιρετικά σημαντικό για τα επόμενα χρόνια, όμως η τελική προοπτική παραμένει η φθηνή και καθαρή ενέργεια από τη φύση. Και για αυτό και η Ελλάδα παραμένει απολύτως προσηλωμένη στην υλοποίηση των ευρωπαϊκών της δεσμεύσεων για τη μείωση των εκπομπών του αερίου του θερμοκηπίου κατά 55% ως το 2030. Σ' αυτήν την προσπάθεια, σημαντική συμβολή θα έχουν η προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην πατρίδα μας.

Κύριε Δήμαρχε, κ.Περιφερειάρχα, προφανώς το έργο για το οποίο μιλάμε σήμερα και του οποίου η παρουσία μας εδώ συμβολίζει την απόλυτη πολιτική μας δέσμευση να το υλοποιήσουμε εντός 20 μηνών, είναι ένα έργο το οποίο είναι εξαιρετικά σημαντικό για την περιοχή της Αλεξανδρούπολης, για την ευρύτερη περιοχή του Έβρου, όχι μόνο γιατί δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας, γιατί ενισχύει την τοπική κοινωνία, γιατί θωρακίζει το περιβάλλον με μέτρα προστασίας του εξαιρετικά σημαντικού οικοτόπου στο Δέλτα του Έβρου.

Έχει όμως, όπως είπαμε, και μία διάσταση πανελλαδική, αρκεί να σκεφτούμε ότι σε συνδυασμό με τις άλλες κινήσεις μας οι δυνατότητες αεριοποίησης LNG στην Ελλάδα μπορούν να τριπλασιαστούν ως το τέλος του 2023. Και βέβαια η Αλεξανδρούπολη, ο Έβρος, η Θράκη, έρχονται και δικαιώνουν τη δική τους ξεχωριστή γεωπολιτική σημασία. Διαμορφώνουν μία ενεργειακή πύλη σε μία ευαίσθητη ελληνική γωνιά, σπουδαία τόσο για τα Βαλκάνια, σπουδαία τόσο για την Ευρώπη.

Κλείνοντας, θέλω να θυμίσω ότι την τελευταία φορά που μας επισκέφθηκε ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ο καλός φίλος Charles, μαζί με την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ήταν όταν αντιμετωπίσαμε τη μεγάλη προσφυγική κρίση στον Έβρο, τον Μάρτιο του 2020. Τότε η Ευρώπη στάθηκε στο πλευρό της Ελλάδος, στην προσπάθειά μας να υπερασπιστούμε τα ελληνικά σύνορα, τα οποία ταυτόχρονα ήταν ευρωπαϊκά και είναι ευρωπαϊκά.

Σήμερα, η παρουσία σας εδώ, καθώς και η παρουσία όλων των βαλκάνιων φίλων, συμβολίζει ακριβώς την ευρωπαϊκή διάσταση αυτού του πολύ σημαντικού αναπτυξιακού έργου. Ενός έργου που βοηθάει την οικονομία όλων των χωρών μας, ενός έργου με σημαντικό γεωπολιτικό αποτύπωμα, ενός έργου που -τα έφερε έτσι η ζωή και οι διεθνείς συγκυρίες και η βίαιη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία- αποκτά μία ξεχωριστή γεωπολιτική σημασία σε αυτόν τον κόσμο, ο οποίος αλλάζει με τόσο γρήγορους ρυθμούς.

Καλή αρχή λοιπόν, καλή συνέχεια, για το καλό των χωρών, των λαών μας, αλλά και για το καλό ολόκληρης της Ευρώπης. Ευχαριστώ πολύ.

Πηγή: skai.gr