Καμπανάκι ΔΝΤ – ΠΟΕ για προστατευτισμό: Όχι σε πρακτικές που έφεραν το κραχ του 30

“Καμπανάκι” για τα φαινόμενα περιορισμών στις εξαγωγές -ειδικά για είδη ζωτικής σημασίας όπως φάρμακα και προστατευτικά μέσα- και γενικότερα για τα φαινόμενα προστατευτισμού λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού, κρούουν σε κοινή τους ανακοίνωση το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου, προειδοποιώντας ότι “οι εμπορικοί περιορισμοί βάθυναν και παρέτειναν τη Μεγάλη Ύφεση της δεκαετίας του 1930”.

“Αυτό που έχει νόημα σε μια μεμονωμένη κατάσταση έκτακτης ανάγκης μπορεί να είναι ιδιαίτερα καταστροφικό σε μια παγκόσμια κρίση” επισημαίνεται. 

Σύμφωνα με ΠΟΕ και ΔΝΤ, εκτός από τους περιορισμούς στα ιατρικά προϊόντα, αρχίζουν να εμφανίζονται περιορισμοί σε ορισμένα είδη διατροφής, παρά την έντονη προσφορά. Η εμπειρία στην παγκόσμια οικονομική κρίση έδειξε ότι οι περιορισμοί στις εξαγωγές τροφίμων πολλαπλασιάζεται ταχύτατα μεταξύ των χωρών και οδηγούν σε ολοένα και μεγαλύτερες αβεβαιότητες και αυξήσεις τιμών επισημαίνεται.

Η κοινή ανακοίνωση

"Ενώ τα μέλη μας δοκιμάζονται για την απάντησή τους στην παγκόσμια υγεία και την οικονομική κρίση, καλούμε σε μεγαλύτερη προσοχή στο ρόλο των ανοιχτών εμπορικών πολιτικών στην καταπολέμηση του ιού, στην αποκατάσταση θέσεων εργασίας και στην αναζωογόνηση της οικονομικής ανάπτυξης. Συγκεκριμένα, μας απασχολεί η διακοπή του εφοδιασμού από την αυξανόμενη χρήση περιορισμών στις εξαγωγές και άλλες ενέργειες που περιορίζουν το εμπόριο βασικών ιατρικών προμηθειών και τροφίμων.

Το εμπόριο έκανε διαθέσιμα ιατρικά προϊόντα αιχμής σε όλο τον κόσμο σε ανταγωνιστικές τιμές. Πέρυσι, οι παγκόσμιες εισαγωγές κρίσιμων αγαθών που χρειάζονται για την καταπολέμηση του COVID-19, όπως μάσκες και γάντια, σαπούνι και απολυμαντικά χεριών, προστατευτικά εργαλεία, μάσκες οξυγόνου, αναπνευστήρες και παλμικά οξύμετρα, ανήλθαν σχεδόν σε 300 δισεκατομμύρια δολάρια. Αναγνωρίζοντας τη σημασία αυτού του εμπορίου, οι κυβερνήσεις έχουν λάβει δεκάδες μέτρα για τη διευκόλυνση των εισαγωγών ιατρικών προϊόντων που σχετίζονται με τον COVID - μείωση των δασμών στις εισαγωγές, περιορισμός των διαδικασιών εκτελωνισμού και εξορθολογισμός των απαιτήσεων αδειοδότησης και έγκρισης.

Χαιρετίζουμε αυτές τις ενέργειες. Η επιτάχυνση των εισαγωγών κρίσιμων ιατρικών προμηθειών μεταφράζεται σε διάσωση ζωών και μέσων διαβίωσης. Παρόμοια προσοχή πρέπει να δοθεί στη διευκόλυνση των εξαγωγών βασικών ειδών όπως φάρμακα, προστατευτικός εξοπλισμός και αναπνευστήρες. Αναμένοντας την ανάγκη των κυβερνήσεων να αντιμετωπίσουν εσωτερικές κρίσεις, οι κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) επιτρέπουν προσωρινούς περιορισμούς στις εξαγωγές "που εφαρμόζονται για την πρόληψη ή την ανακούφιση κρίσιμων ελλείψεων" στη χώρα εξαγωγής. Προτρέπουμε τις κυβερνήσεις να επιδείξουν προσοχή όταν εφαρμόζουν τέτοια μέτρα υπό τις παρούσες συνθήκες.

Αυτή τη φορά είναι διαφορετικά

Συνολικά, οι περιορισμοί στις εξαγωγές μπορεί να είναι επικίνδυνα αντιπαραγωγικοί. Αυτό που έχει νόημα σε μια μεμονωμένη κατάσταση έκτακτης ανάγκης μπορεί να είναι ιδιαίτερα καταστροφικό σε μια παγκόσμια κρίση. Τέτοια μέτρα διαταράσσουν τις εφοδιαστικές αλυσίδες, μειώνουν την παραγωγή και στέλνουν προς λάθος κατεύθυνση σπάνια, κρίσιμα προϊόντα και εργαζομένους από εκεί που χρειάζονται περισσότερο. Άλλες κυβερνήσεις αντιδρούν με τους δικούς τους περιορισμούς. Το αποτέλεσμα είναι να παραταθεί και να επιδεινωθεί η υγειονομική και οικονομική κρίση - με τις πιο σοβαρές επιπτώσεις πιθανότατα στις φτωχότερες και πιο ευάλωτες χώρες.

Για να αυξηθεί η παραγωγή ιατρικών προμηθειών, είναι απαραίτητο να αξιοποιηθούν τα υπάρχοντα διασυνοριακά δίκτυα παραγωγής και διανομής.

Χρηματοδότηση Εμπορίου και είδη διατροφής

Ανησυχούμε επίσης για τη μείωση της χρηματοδότησης του εμπορίου. Η επαρκής εμπορική χρηματοδότηση είναι σημαντική για να διασφαλιστεί ότι οι εισαγωγές τροφίμων και βασικού ιατρικού εξοπλισμού φτάνουν στις οικονομίες όπου χρειάζονται περισσότερο. Τα ιδρύματά μας παρακολουθούν τις εξελίξεις και συνεργάζονται με βασικούς προμηθευτές χρηματοοικονομικών συναλλαγών.

Εκτός από τους περιορισμούς στα ιατρικά προϊόντα, αρχίζουν να εμφανίζονται περιορισμοί σε ορισμένα είδη διατροφής, παρά την έντονη προσφορά. Η εμπειρία στην παγκόσμια οικονομική κρίση έδειξε ότι οι περιορισμοί στις εξαγωγές τροφίμων πολλαπλασιάζεται ταχύτατα μεταξύ των χωρών και οδηγούν σε ολοένα και μεγαλύτερες αβεβαιότητες και αυξήσεις τιμών. Ανησυχούμε επίσης ότι εάν κομβικής αξίας εργαζόμενοι στη γεωργία δεν είναι σε θέση να μετακινηθούν εκεί που είναι η συγκομιδή, οι καλλιέργειες θα μπορούσαν να σαπίσουν στα χωράφια. Όπου ξεκινούν νέες περίοδοι καλλιέργειας, η φύτευση μπορεί να παρεμποδιστεί, μειώνοντας τις εγχώριες και διεθνείς προμήθειες και αυξάνοντας την επισιτιστική ανασφάλεια. Προτρέπουμε τις κυβερνήσεις να αντιμετωπίσουν αυτές τις προκλήσεις με ασφαλή και αναλογικό τρόπο.

Απαιτείται συνεργατική προσπάθεια

Εν μέσω της εξελισσόμενης παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης, οι διεθνείς ηγέτες της οικονομίας το 2008 δεσμεύτηκαν από κοινού να απέχουν για ένα χρόνο από νέους περιορισμούς στις εισαγωγές, τις εξαγωγές και τις επενδύσεις. Αυτή η δέσμευση βοήθησε στην αποφυγή εκτεταμένων εμπορικών περιορισμών που θα είχαν επιδεινώσει την κρίση και θα καθυστερούσαν την ανάκαμψη - όπως ακριβώς οι εμπορικοί περιορισμοί βάθυναν και παρέτειναν τη Μεγάλη Ύφεση της δεκαετίας του 1930.

Ένα παρόμοιο τολμηρό βήμα απαιτείται σήμερα. Καλούμε τις κυβερνήσεις να μην επιβάλουν ή να εντείνουν τους εξαγωγικούς και άλλους εμπορικούς περιορισμούς και να εργαστούν για την άμεση κατάργηση αυτών που έχουν τεθεί σε εφαρμογή από την αρχή του έτους. Ο ΠΟΕ και το G20 προσφέρουν δύο φόρουμ για συντονισμό της παγκόσμιας πολιτικής σε αυτά τα σημαντικά θέματα.

Η ιστορία μας έχει διδάξει ότι η διατήρηση ανοικτών αγορών βοηθά όλους - ειδικά τους φτωχότερους ανθρώπους του κόσμου. Ας δράσουμε με βάση τα μαθήματα που έχουμε μάθει".


Eπιμέλεια: Στέλιος Κάνδιας