Τα νέα δεδομένα για Ελλάδα και Ευρώπη στον απόηχο του G8

Σε μία προσπάθεια να συνοψίσουμε τα συμπεράσματα της ετήσιας συνόδου των G8 που ολοκληρώθηκε χθες λίγα χιλιόμετρα έξω από την Ουάσινγκτον, πρέπει ίσως να κρατήσουμε τα εξής στο μυαλό μας:

Και αυτή η σύνοδος των G8, όπως και άλλες στο παρελθόν δεν κατέληξαν σε χειροπιαστά συμπεράσματα υπό την μορφή απτών αποφάσεων που κάποιοι ίσως και να προσδοκούσαν ότι θα λαμβάνονταν. Οι ηγέτες των ΗΠΑ, Γερμανίας, Γαλλίας, Ιταλίας, Βρετανίας, Καναδά, Ιαπωνίας και Ρωσίας- η οποία δεν εκπροσωπήθηκε αυτή τη φορά από τον Βλαντιμίρ Πούτιν- αρκέστηκαν σε κάποιες γενικόλογες αναφορές δίνοντας όμως καταφανή έμφαση στην ανάγκη στήριξης της ανάπτυξης για την ευρωπαϊκή και την παγκόσμια οικονομία.

Ένα χρόνο πριν, στη Σύνοδο των G8 στη Γαλλία, όπου η Ελλάδα ήταν και πάλι κεντρικό θέμα συζήτησης, είχαν τεθεί οι βάσεις μίας κατ' αρχήν συμφωνίας για την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, παρότι δεν ήταν κάτι που μέχρι τότε ομολογούνταν ανοιχτά. Ένα χρόνο μετά το ελληνικό ζήτημα παραμένει στο τραπέζι με δύο πολύ βασικές προεκτάσεις: η μία είναι η πολιτική καθώς πλέον το ελληνικό πρόβλημα έχει ένα βαθύτατο πολιτικό υπόβαθρο που έχει να κάνει με τους πολιτικούς συσχετισμούς στο εσωτερικό της χώρας, κάτι που στην προηγούμενη σύνοδο οι G8 δεν το είχαν συνειδητοποιήσει. Η δεύτερη- και εξίσου σημαντική- προέκταση έχει να κάνει με την έμμεση παραδοχή των G8 ότι και στην περίπτωση της Ελλάδας αλλά και συνολικότερα της οικονομίας της ευρωζώνης, το πρόγραμμα δημοσιονομικής εξυγίανσης δε βγαίνει μόνο με μέτρα λιτότητας. Αλλά ότι χρειάζεται και μία δυνατή τόνωση αναπτυξιακών μέτρων.

Με ανοιχτό το θέμα της παραμονής ή μη της Ελλάδας στο ευρώ, η κατάληξη της φετινής συνόδου των G8 είχε ένα σαφέστατα θετικό πρόσημο για τη χώρα μας: οι ηγέτες των ισχυρότερων οικονομιών στον κόσμο, αρχής γενομένης του Μπάρακ Ομπάμα, έστειλαν ένα μήνυμα με πολύ ηχηρό και εμψυχωτικό για την Ελλάδα συμβολισμό. Ότι "η Ελλάδα είναι και πρέπει να παραμείνει μέλος της ζώνης του ευρώ".

Η επιβεβαίωση αυτή που έρχεται από μέρους τους και λέει ότι η χώρα μας πρέπει να παραμείνει στο ευρώ, είναι μία σημαντική ψήφος εμπιστοσύνης για την Ελλάδα, την οποία θα πρέπει τους επόμενους κρίσιμους μήνες να αξιοποιήσουμε επαρκώς ιδιαίτερα απέναντι ενδεχομένως σε φωνές χωρών που μπορεί να ακουστούν στους κόλπους της ευρωζώνης και ίσως λένε "πετάξτε την Ελλάδα από το ευρώ".

Η ψήφος εμπιστοσύνης δόθηκε στην Ελλάδα με μία σαφή και ξεκάθαρη υποσημείωση: ότι η χώρα μας πρέπει να τηρήσει τις δεσμεύσεις της. Το προφανές δηλαδή που περιμέναμε να ακούσουμε από αυτήν την σύνοδο των G8. Όμως αυτό το κάλεσμα να σεβαστούμε τις υποχρεώσεις που έχουμε αναλάβει δεν είναι μονομερές.

Δηλαδή: την ώρα που η Ελλάδα καλείται να μείνει συνεπής στις δεσμεύσεις της, την ίδια στιγμή η συνομολόγηση των G8 στην ανάγκη λήψης αναπτυξιακών μέτρων- αλλά και χαλάρωσης της σκληρής πολιτικής λιτότητας σε χώρες που έχει επιφέρει τα αντίθετα αποτελέσματα- επιβεβαιώνει αυτό που είχαμε ως κλίμα μεταφέρει από την Ουάσινγκτον και το οποίο ήρθε να συνοδευτεί με αντίστοιχες ανεπίσημες διαρροές από τις Βρυξέλλες.

Το κλίμα αυτό αποτύπωνε την πρόθεση και του ΔΝΤ και συνολικότερα της Τρόϊκας για "περιθώρια ευελιξίας σε επιμέρους τροποποιήσεις" που θα μπορούσαν να γίνουν στο ελληνικό πρόγραμμα. Τροποποιήσεις που δεν αφορούν στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις αλλά σε μέτρα λιτότητας που είχαν δρομολογηθεί και είτε ενδεχομένως θα μπορούσαν να πάνε χρονολογικά πιο πίσω δίνοντας στην Ελλάδα παράταση χρόνου είτε να συνδυαστούν με δυνατές αναπτυξιακές ενέσεις για την οικονομία της χώρας. Με τα μέχρι στιγμής δεδομένα ίσως προς μία τέτοια- θετική- κατεύθυνση είναι πιθανό να οδεύσουμε.

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο υπάρχει μία σαφέστατη διαφοροποίηση εντός του άλλοτε κραταιού και ενιαίου γαλλογερμανικού άξονα. Η εκλογή Ολάντ διαφαίνεται αν όχι να ανατρέπει, αλλά σίγουρα να δημιουργεί μία νέα δυναμική στους συσχετισμούς των ευρωπαϊκών δυνάμεων. Με τις ΗΠΑ να έχουν ταχθεί ανοιχτά υπέρ του αέρα μίας νέας οικονομικής λογικής που προσδοκάται ότι θα φέρει ο Πρόεδρος της Γαλλίας, Ολάντ στην Ευρώπη, η Γερμανία και η Καγγελάριος Μέρκελ χάνει σταδιακά το έδαφος η δική της οικονομική λογική- αυτή της μονόπλευρης σκληρής λιτότητας- κυριαρχούσε μέχρι σήμερα με τις ευλογίες φυσικά του Σαρκοζί.

Θα ονομάτιζα αυτό το ρήγμα- που αναμένεται να δούμε αν και πόσο βαθύ θα είναι- στον γαλλογερμανικό άξονα ότι είναι ένα ρήγμα με σημαντική πολιτική, ευρωπαϊκή και συμβολική σημασία. Είναι χαρακτηριστικό ότι η ύπαρξη των δύο στρατοπέδων που διαγράφηκαν στη πρόσφατη σύνοδο των G8 (δηλαδή ΗΠΑ-Γαλλίας που ζητούν χαλάρωση της δημοσιονομικής πολιτικής και Γερμανίας-Βρετανίας που ζητούν πιστή συνέχιση της εφαρμογής των μέτρων δημοσιονομικής λιτότητας), αποτυπώθηκαν και στη διατύπωση του κοινού ανακοινωθέντος που εκδόθηκε μετά την ολοκλήρωση της συνόδου.

Αυτό έλεγε ότι ναι μαι πρέπει να συνεχιστεί η πολιτική της δημοσιονομικής εξυγίανσης, αλλά με τρόπο που να μην υποσκάπτει την ανάπτυξη των οικονομιών. Σημαντικό στοιχείο που δείχνει να φέρνει η εκλογή Ολάντ: επίσπευση πιθανότατης έκδοσης ευρωομολόγου. Άποψη που στηρίζουν οι ΗΠΑ, το ΔΝΤ και πλέον η Γαλλία στην υιοθέτηση της οποίας αντιστεκόταν μέχρι σήμερα σθεναρά η Καγγελάριος Μέρκελ.

Όλα τα παραπάνω που περιγράψαμε έχουν άμεση σχέση με τις προοπτικές που διαγράφονται μπροστά για τη χώρα μας. Αλλά κυρίως με τα περιθώρια που υπάρχουν για την Ελλάδα και την Ευρώπη να διαφοροποιηθεί από το δημοσιονομικό και οικονομικό μοντέλο που ακολουθήθηκε μέχρι σήμερα. Την ίδια στιγμή όμως με τρόπο χωρίς να διακινδυνεύεται ούτε η θέση της Ελλάδας στην ζώνη του ενιαίου ευρωπαϊκού νομίσματος ούτε και η σταθερότητα της ευρωζώνης που περνάει μέσα από την παραμονή της χώρας μας σε αυτήν.
Πηγή: Θάνος Δημάδης, Ουάσινγκτον