Αλλαγή του ορισμού του βιασμού στην Ελλάδα ζητά η Διεθνής Αμνηστία

Την τροποποίηση του ορισμού του βιασμού και την αναθεώρηση του άρθρου 336 του Ποινικού Κώδικα, ζητά στη νέα της εκστρατεία το Ελληνικό Τμήμα της Διεθνούς Αμνηστίας, ώστε αυτός να ορίζεται με βάση την απουσία συναίνεσης στη σεξουαλική πράξη και να είναι σύμφωνος με τα διεθνή πρότυπα ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Παράλληλα, η οργάνωση προχωρά στη συλλογή υπογραφών, ενώ στη συνέχεια θα σταλεί επιστολή στον υπουργό Δικαιοσύνης, Μιχάλη Καλογήρου, με το σχετικό αίτημα.

Σύμφωνα με έρευνα της Διεθνούς Αμνηστίας για τη σχετική νομοθεσία στις χώρες της ΕΕ, διαπιστώνεται ότι επικρατεί η ατιμωρησία, ενώ τα ίδια τα θύματα βιασμού είναι αυτά που τελικά κατηγορούνται αντί για το θύτη. Η ίδια κατάσταση καταγράφεται και στην Ελλάδα, μόνο που στη χώρα μας στη δημιουργία αυτής της πραγματικότητας συμβάλλει και ο νομικός ορισμός του βιασμού. 

Ο ελληνικός Ποινικός Κώδικας, και συγκεκριμένα το άρθρο 336, ορίζει ως βιασμό τη συνουσία, η οποία προκύπτει μετά από εξαναγκασμό με τη χρήση σωματικής βίας ή την απειλή σπουδαίου και άμεσου κινδύνου. Ο ορισμός αυτός, αναφέρει η οργάνωση, αγνοεί το γεγονός ότι πολλοί βιασμοί γίνονται χωρίς τη χρήση βίας, αλλά και χωρίς να έχει δοθεί ελεύθερη και εκούσια συναίνεση.

Η οργάνωση τονίζει ότι πολλές γυναίκες φοβούνται ή ντρέπονται να ζητήσουν βοήθεια και άλλες δεν καταγγέλλουν έναν βιασμό επειδή φοβούνται τον στιγματισμό και τη δημόσια διαπόμπευση, ενώ όσες τολμούν να μιλήσουν, κινδυνεύουν να μην γίνουν πιστευτές. Και συμπληρώνει σημειώνοντας ότι, μεταξύ πολλών άλλων εμποδίων, οι γυναίκες βρίσκονται αντιμέτωπες και με απαρχαιωμένους νόμους που δεν αναγνωρίζουν μία απλή αλήθεια: Το σεξ χωρίς συναίνεση είναι βιασμός.

Σύμφωνα με στοιχεία της Διεθνούς Αμνηστίας, στην Ευρωπαϊκή Ένωση, μία στις είκοσι γυναίκες άνω των 15 ετών, δηλαδή, περίπου 9 εκατ. γυναίκες έχουν υποστεί βιασμό, ενώ μια στις δέκα γυναίκες έχει βιώσει κάποια μορφή σεξουαλικής βίας.

«Η αλλαγή της νομοθεσίας δεν θα εξαλείψει τους βιασμούς», σημειώνει η οργάνωση, «αλλά θα αποτελέσει σημαντικό σημείο εκκίνησης ενάντια στην ατιμωρησία του βιασμού και των τραγικών συνεπειών του. Θα αποτελέσει βήμα ενάντια στην κουλτούρα του βιασμού και την κατηγορία του θύματος, ενώ, ταυτόχρονα, θα συμβάλει στην αλλαγή των κοινωνικών και ατομικών συμπεριφορών».

Το σεξ χωρίς συναίνεση είναι βιασμός ... αλλά αυτό δεν αντανακλάται στον νόμο σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες

Η Διεθνής Αμνηστία έχει αναλύσει τη νομοθεσία περί βιασμών σε 31 χώρες της Ευρώπης. Διαπιστώσαμε ότι μόνο 8 από τις 31 χώρες έχουν θεσπίσει τη νομοθεσία τους για τον βιασμό στη βάση της συναίνεσης.

Οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες εξακολουθούν να μην αναγνωρίζουν νομικά ότι το σεξ χωρίς συναίνεση είναι βιασμός. Η ατελής νομοθεσία και η επικίνδυνη κουλτούρα κατηγορίας των θυμάτων διαιωνίζουν την ατιμωρησία σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Από τις 31 ευρωπαϊκές χώρες που καλύπτει η έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας, η Ιρλανδία, το Ηνωμένο Βασίλειο, το Βέλγιο, η Κύπρος, η Γερμανία, η Ισλανδία, το Λουξεμβούργο και η Σουηδία ορίζουν τον βιασμό ως σεξ χωρίς συναίνεση. Η Σουηδία άλλαξε τον ορισμό μόλις πέρσι, έπειτα από πολύχρονη εκστρατεία της Διεθνούς Αμνηστίας και άλλων οργανώσεων.

Οι υπόλοιπες χώρες που αναφέρονται στην έρευνα και την έκθεση της Αμνηστίας είναι: Αυστρία, Βουλγαρία, Κροατία, Τσεχική Δημοκρατία, Δανία, Εσθονία, Φινλανδία, Γαλλία, Ελλάδα, Ουγγαρία, Σλοβακία, Σλοβενία, Ισπανία και Ελβετία. Όλες αυτές οι χώρες έχουν νομικούς ορισμούς του βιασμού με βάση τη βία, την απειλή βίας, τον εξαναγκασμό ή την αδυναμία του θύματος να αμυνθεί. Ανησυχητικό είναι ότι ορισμένες χώρες κατηγοριοποιούν το σεξ χωρίς συναίνεση ως ξεχωριστό, μικρότερο αδίκημα, στέλνοντας ένα ισχυρό μήνυμα στους ανθρώπους ότι «ο πραγματικός βιασμός» εμφανίζεται μόνο όταν χρησιμοποιείται σωματική βία. Για παράδειγμα, στην Κροατία, η «σεξουαλική επαφή χωρίς συναίνεση» φέρει μέγιστη ποινή πέντε ετών, σε αντίθεση με τον βιασμό που φέρει μέγιστη ποινή δέκα ετών.

Σε ορισμένες χώρες, οι νόμοι περί βιασμού και σεξουαλικής βίας εξακολουθούν να πλαισιώνονται από εγκλήματα που σχετίζονται με την «τιμή» ή την «ηθική», υποστηρίζοντας την ιδέα ότι η κοινωνία έχει το δικαίωμα να ελέγχει τα σώματα των γυναικών. Στη Μάλτα, για παράδειγμα, τα σεξουαλικά αδικήματα εμπίπτουν στο κεφάλαιο «εγκλήματα που επηρεάζουν την ομαλή τάξη των οικογενειών».

ΥΠΟΓΡΑΨΤΕ ΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΗ ΤΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΑΜΝΗΣΤΙΑΣ ΕΔΩ

Τι είναι η συναίνεση στο σεξ;

Για να κάνετε σεξ, πρέπει να ξέρετε ότι το άτομο που επιθυμείτε να κάνετε σεξ θέλει να κάνει σεξ μαζί σας.

Μερικοί ρωτούν αν πρέπει να υπογράψουν συμβόλαιο για να κάνουν σεξ. Η απάντηση είναι όχι.

Πρέπει απλά να επικοινωνούν με τον/την σύντροφό τους και να διασφαλίζουν ότι όλες οι σεξουαλικές δραστηριότητες που γίνονται συμβαίνουν με αμοιβαία συναίνεση.

Η σεξουαλική συναίνεση πρέπει να αποτελεί εθελοντική και ελεύθερη επιλογή για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη. Το να παραμείνεις σιωπηλός/ή ή να μην πεις όχι δεν είναι το ίδιο με τη συναίνεση.

Ένας γενικός κανόνας είναι: Σε περίπτωση αμφιβολίας, ρωτήστε. Εάν εξακολουθεί να υπάρχει αμφιβολία, σταματήστε.

Δεν είναι ντροπιαστικό να ρωτήσετε, και δεν πρέπει να προχωρήσετε εκτός αν το άλλο πρόσωπο συναινέσει.

Αν κάποιος/α κοιμάται ή είναι αναίσθητος/η, αυτό το άτομο δεν είναι σε θέση να ανταποκριθεί, πράγμα που σημαίνει ότι δεν μπορεί να συναινέσει σε οποιοδήποτε είδος σεξουαλικής δραστηριότητας.

Το διάσημο αυτό βίντεο εξηγεί πολύ καλά τι είναι συναίνεση.

Ο βιασμός συχνά δεν καταγράφεται στην Ευρώπη

Ο βιασμός είναι μια μορφή σεξουαλικής βίας και μπορεί να έχει βαθιές συναισθηματικές, σωματικές και ψυχολογικές επιπτώσεις στο θύμα. Ο καθένας και η καθεμία, ανεξάρτητα από την ταυτότητα του φύλου του, μπορεί να είναι θύμα βιασμού. Ωστόσο, είναι ένα έγκλημα που επηρεάζει δυσανάλογα τις γυναίκες και τα κορίτσια.

Παρά τη σοβαρότητα της παραβίασης, ο βιασμός συχνά δεν καταγράφεται στην Ευρώπη. Ο φόβος του να μη γίνουν πιστευτές, η έλλειψη εμπιστοσύνης στο δικαστικό σύστημα ή το στίγμα που συνδέεται με αυτόν αποθαρρύνουν πάρα πολλές γυναίκες από την αναφορά βιασμού.

Όταν το αναφέρουν, οι πιθανότητες να εκδικαστεί η υπόθεσή τους στο δικαστήριο είναι περιορισμένες. Συχνά, οι υποθέσεις καταρρίπτονται σε διάφορα στάδια της νομικής διαδικασίας, χωρίς ποτέ να οδηγούνται σε δίκη. Κάτι τέτοιο σημαίνει ότι οι δράστες δεν κρατούνται υπόλογοι για τις πράξεις τους.

Ειδικά στην Ελλάδα, η εκτεταμένη έλλειψη διαθέσιμων στατιστικών στοιχείων για την έμφυλη βία και τον βιασμό δυσχεραίνει την κατανόηση της κλίμακας του προβλήματος και την αντιμετώπισή του. Ταυτόχρονα, τα στοιχεία που υπάρχουν δεν παρέχουν τη συνολική εικόνα, εξαιτίας του χαμηλού ποσοστού καταγγελιών.

Οι επικίνδυνοι μύθοι και τα στερεότυπα σχετικά με το φύλο, σχετικά με το τι αποτελεί βιασμό και συναίνεση, είναι ευρέως διαδεδομένα, τόσο στα συστήματα δικαιοσύνης όσο και στις κοινωνίες στο σύνολό τους.

Πηγή: skai.gr