Το εκκλησιαστικό παρασκήνιο για τη σχισματική Εκκλησία των Σκοπίων

To αίτημα για την επαναφορά στην κανονικότητα, που θέτει επισήμως η Σχισματική Εκκλησία που ζητεί να μετονομαστεί από Μακεδονική Ορθόδοξη Εκκλησία – Αρχιεπισκοπή Οχρίδας, σε Αρχιεπισκοπή Αχριδών θα εξετάσει το Οικουμενικό Πατριαρχείο.

Όπως επισημαίνεται σε ανακοίνωση του Φαναρίου: «Η  Αγία και Ιερά Σύνοδος, συνελθούσα σήμερον υπό την προεδρίαν της Α.Θ.Παναγιότητος, εξήτασε το αίτημα της εν σχίσματι Εκκλησίας των Σκοπίων, υποστηριζόμενον και διά γράμματος του Πρωθυπουργού της FYROM ?ξοχ. κ. Ζόραν Ζάεφ, περί αναλήψεως υπό τού Οικουμενικού Πατριαρχείου της πρωτοβουλίας επαναφοράς της Εκκλησίας αυτής εις την κανονικότητα υπό το όνομα της Αρχιεπισκοπής Αχριδών, και απεφάσισε να επιληφθύ αυτού και διενεργήσ? τα δέοντα υπό τους απαραβάτους όρους των Ιστορικοκανονικών αρμοδιοτήτων και προνομίων του πρωτοθρόνου Οικουμενικού Πατριαρχείου.

Σύμφωνα με πληροφορίες είχε προηγηθεί επίσκεψη Ζάεφ στις 10 Απριλίου στον Οικουμενικό Πατριάρχη και επιστολή του με το αίτημα αυτό. Η κίνηση αυτή της σχισματικής εκκλησίας και η απόφαση του Πατριαρχείου να συζητήσει το αίτημα ερμηνεύεται ως μια ακόμα ένδειξη πως οι διαπραγματεύσεις για το Σκοπιανό βρίσκονται πιο κοντά παρά ποτέ σε συμφωνία μεταξύ Ελλάδας και πΓΔΜ. Άλλωστε ο πρωθυπουργός είχε υποσχεθεί κατά την επίσκεψη του στην Αρχιεπισκοπή και στον Προκαθήμενο της Ελλαδικής Εκκλησίας κ. Ιερώνυμο

Το Μέγαρο Μαξίμου αναφέρθηκε την Τετάρτη (30/05/2018) στην απόφαση αυτή της Ιεράς Συνόδου του Πατριαρχείου, σημειώνοντας ότι παρότι δεν υπάρχει συμφωνία με την ΠΓΔΜ υπάρχει η «απόφαση της Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου να διενεργήσει τα δέοντα, προκειμένου να ικανοποιήσει το αίτημα του Πρωθυπουργού της ΠΓΔΜ για απάλειψη του όρου «Μακεδονία» από την ονομασία της Εκκλησίας των βορείων γειτόνων μας».

Η ιστορία της σχισματικής Εκκλησίας

Τώρα προσπερνώντας το επικοινωνιακό και πολιτικό παιχνίδι και εμβαθύνοντας στο εκκλησιαστικό τα πράγματα δνε είναι τόσο απλά όσο παρουσιάζονται.

Στην παρούσα φάση και σύμφωνα πάντα με την εκκλησιαστική ισχύ η σχισματική Εκκλησία της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας η οποία και προέκυψε από την διάσπαση των τριών νοτιότερων επαρχιών της Σερβικής Εκκλησίας, δηλαδή των μητροπόλεων Σκοπίων, Ζλετόβου-Στρωμνίτσας, Αχρίδας – Βιτωλίων, τον Οκτώβριο του 1958 έως σήμερα δεν αναγνωρίζεται από καμιά άλλη ορθόδοξη Εκκλησία. Με την ίδρυση της το 1958 βρίσκονταν σε κανονική ενότητα με το Σερβικό Πατριαρχείο και ο πρώτος επίσκοπος της χειροτονήθηκε από τον Σέρβο Πατριάρχη. Το 1967 όμως ανακήρυξε το αυτοκέφαλο της με αποτέλεσμα η έκτακτη Σύνοδος της Ιεραρχίας της Σερβικής Εκκλησίας, το Σεπτεμβρίο του ίδιου έτους, κήρυξε την ηγεσία της Σλαβομακεδονικής Εκκλησίας σχισματική. Το 2005 και μετά από διάλογο που δεν κατέληξε σε συμφωνία μεταξύ του Πατριαρχείου της Σερβίας και της σχισματικής Εκκλησίας, το Πατριαρχείο της Σερβίας προχώρησε στην επανίδρυση της Ορθόδοξης Αρχιεπισκοπής της Αχρίδας στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, με επίσκοπο τον Ιωάννη .

Ο Ιωάννης αρνήθηκε να αναγνωρίσει, θεωρώντας σχισματική και αντικανονική, την αυτοαποκαλούμενη Μακεδονική Ορθόδοξη Εκκλησία, και έμεινε σε κοινωνία με τις υπόλοιπες Ορθόδοξες εκκλησίες, οι οποίες επίσης δεν αναγνωρίζουν την Μακεδονική Ορθόδοξη Εκκλησία.
Το 2004 καταδικάστηκε σε 18 μήνες φυλάκιση με την κατηγορία πως ήταν υποκινητής εθνοτικού και θρησκευτικού μίσους, διχόνοιας και της μισαλλοδοξίας, από τους οποίους εξέτισε τους 8, καθώς το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε κάποια σημεία της κατηγορίας ως αντισυνταγματικά.

Το 2006 καταδικάστηκε πάλι σε 2 χρόνια φυλάκισης, αυτή την φορά με την κατηγορία της υπεξαίρεσης 57.000 ευρώ από μια δωρεά. Αρχικά, το Δικαστήριο αντέκρουσε το κατηγορητήριο, αλλά η υπόθεση επέστρεψε για νέα εκδίκαση[. Στη δεύτερη δίκη, οι κατηγορούμενοι αθωώθηκαν από το κατηγορητήριο, αλλά η υπόθεση επέστρεψε για μια τρίτη εκδίκαση. Την τρίτη δίκη, ο Ιωάννης καταδικάστηκε 2 έτη φυλάκισης. Φυλακίστηκε στις 8 Αυγούστου 2006 και έξετισε 256 ημέρες ποινής.

Το εκκλησιαστικό παρασκήνιο

Τι οδήγησε όμως στις τελευταίες εξελίξεις. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες το θέμα απεργάζονται σε ορθόδοξο επίπεδο, πολλές εκκλησίες και δεν έχει καμία σχέση με την πολιτική διεργασία Ελλάδα- Σκοπίων με το ονοματολογικό.

Περισσότερο σχετίζεται με την πολεμική του Πατριαρχείου Μόσχας με το Οικουμενικό Πατριαρχείο, θέλοντας να αμφισβητήσει το δικαίωμα του λόγω του Πρωτοθρόνου, να δίνει αυτοκεφαλία. Το Πατριαρχείο Μόσχας είναι γνωστό ότι αντιδρά στο αίτημα της αυτόνομης Ουκρανικής εκκλησίας για Αυτοκέφαλο, και θέλοντας να προλάβει εξελίξεις και να δημιουργήσει αμφισβητήσεις, σύμφωνα με πληροφορίες κύκλοι της Ρωσικής εκκλησίας ήταν αυτοί που προέτρεψαν την σχισματική εκκλησία των Σκοπίων να απευθυνθεί αρχικά στο Πατριαρχείο Βουλγαρίας, ζητώντας ενσωμάτωση. Συγκεκριμένα Τον Νοέμβριο του 2017 οι Σχισματικοί υποβάλλουν αίτημα για να αναγνωρισθεί η Βουλγαρική Εκκλησία ως «Μητέρα Εκκλησία» αφού προηγουμένως αναγνωρίσει το Αυτοκέφαλο τους. Συναντούν την άρνηση. Τώρα απευθύνονται στο Φανάρι ζητώντας να μετανομαστούν και να ανγνωρισθούν. Όμως το όλο ζήτημα έιναι αν θα ζητήσουν αυτοκεφαλία  , θέλοντας να προκληθεί αντίδραση του Πατριαρχείου Σερβίας και επιδείνωση των σχέσεων του .

Σύμφωνα πάντα με πληροφορίες το Οικουμενικό Πατριαρχείο, αν και δήλωσε ότι θα εξετάσει το σχετικό αίτημα της σχισματικής εκκλησίας, το πιο πιθανό σενάριο είναι να επανεκκινήσει το διάλογο με την Εκκλησία της Σερβίας, βαζοντας όλα τα νέα δεδομένα στο τραπέζι, διαδραματίζοντας το ρόλο επιδιαιτησίας.

Εκκλησιαστικοί κύκλοι εκτιμούν ότι το Οικουμενικό Πατριαρχείο πολύ δύσκολα θα δώσει αυτοκεφαλία στη σχισματική εκκλησία, αν σε αυτό δεν συναινεί το Πατριαρχείο Σερβίας και σε αυτή την περίπτωση πιο πιθανό είναι το σενάριο να ζητηθεί στους σχισματικούς να ενσωματωθούν, κάτι που δεν είχε γίνει αποδεκτό στο παρελθόν.

Πάντως αξίζει να σημειωθεί ότι τις τελευταίες μέρες ο Πατριάρχης Σερβίας Ειρηναίος μετέβη στη Μόσχα και είχε συνάντηση με τον Πατριάρχη Αλέξιο και σίγουρα συζήτησαν το θέμα.
Πηγή: Φώτης Νάκος