Έχετε δημιουργήσει τα σκηνικά για την παράσταση στο Ηρώδειο Νιζίνσκι, είμαι μια μαριονέτα του Θεού ?
Η παράσταση στο Ηρώδειο μιά μαριονέτα του Θεού, είναι μια αναφορά στη ζωή του Νιζίνσκι πέρα από τον πραγματικό χρόνο που διαδραματίστηκε η ζωή του. Μια μεταφορά στο σήμερα, που διαπραγματεύεται το τι σημαίνει να είσαι καλλιτέχνης. Η δικιά μου παρέμβαση σ’ αυτό είναι μια σειρά από εξαρτήματα σκηνικά, τα οποία οι ηθοποιοί χρησιμοποιούν για να εκφράσουν τους ρόλους τους και μια σειρά από graphic, animations τα οποία εκφράζουν την συνείδηση του, μια φανταστική προσέγγιση φυσικά.
Το Ηρώδειο σαν θέατρο έχει ιδιαιτερότητες?
Είναι η πρώτη φορά που δουλεύω για το Ηρώδειο και ήταν μεγάλη πρόκληση αυτό.. Είναι ένα πολύ ιδιαίτερο θέατρο, η ματιά του θεατή είναι κατοπτική σχεδόν και αυτό σου υπαγορεύει την ανάπτυξη ενός σκηνικού σε κάτοψη περισσότερο, παρά σε καθετότητα. Άρα η δικιά μου προσέγγιση ήταν να σχεδιάσω την κάτοψη, να οργανώσω δηλαδή το πάτωμα του Ηρωδείου με κάποιο τρόπο. Και σ΄ αυτή την παράσταση, όπως κάνω συνήθως στo θέατρο, προσπαθώ να συνδυάσω τον ψηφιακό με τον φυσικό χώρο. Οι ψηφιακές μου παρεμβάσεις, τα animations έρχονται και ολοκληρώνουν τον φυσικό χώρο. Σ’ αυτή την παράσταση ίσως είναι η πρώτη φορά που έχω ασχοληθεί πιο πολύ με την οργάνωση του φυσικού χώρου
Είστε ο πρώτος Έλληνας εικαστικός που εκθέτει στο μουσείο Guggenheim στο Bilbao?
Στο μουσείο Guggenheim στο Bilbao, εκτίθεται μια επιλογή έργων από την συλλογή Δασκαλόπουλου με την επιμέλεια της Nancy Spector, η οποία έχει κάνει πολύ επιτυχημένη επιλογή με άξονα το έργο του Καζαντζάκη για πολύ σημαντικά έργα διεθνών καλλιτεχνών
Εγώ μέχρι τον Οκτώβρη , εκθέτω εκεί σε ιδανικές συνθήκες το Body milk, ένα έργο που έκανα το 2003, μια μεγάλη εγκατάσταση. Το Body milk φτιάχτηκε με αφορμή μια είδηση που είχα βρεί τυχαία στο διαδίκτυο τότε. Την βομβιστική επίθεση μιας Παλαιστίνιας σ΄ενα super market στο Ισραήλ, σκοτώνοντας μια συνομίληκη της και τον φύλακα της εισόδου. Τότε αυτό το γεγονός είχε προκαλέσει ποικίλα σχόλια, κυρίως γιατί υπήρχε μια συμμετρία ανάμεσα στον θύτη και το θύμα.
Προσπαθούσα να κατανοήσω τι σημαίνει να πεθαίνεις μέσα σε ένα super market, που είναι ένας κοινός τόπος για όλους μας. Συνήθως στο super market πάμε για να ψωνίσουμε , οι ιδιοκτήτες θέλουν να δημιουργήσουν μια ευχάριστη ατμόσφαιρα να νιώθεις ασφαλής! Προσπαθούσα να καταλάβω μέσα από αυτή την είδηση, τι σημαίνει να πεθαίνεις μέσα σε ένα super market. Σκέφτηκα όπως μια γυναίκα πλέκοντας ξανά ένα μαλακό super market, ένα μεγάλο πλεκτό που ήταν ένα ρόζ μαλακό γλυπτό που αναπαριστούσε το super market μετά την έκρηξη. Ένα γλυπτό που μπορούσες αφού το κρεμάσεις να του δώσεις διάφορα σχήματα. Και που το είχα κάνει ροζ θυμάμαι, για να μοιάζει με μία μεγάλη τσιχλόφουσκα, για να το προσεγγίζεις σαν κάτι αθώο και σιγά σιγά να ανακαλύπτεις τις ανησυχητικές του προεκτάσεις
Στην έκθεση psycooglearth κατασκευαστής χελιδονοφωλιών, γιατί πήρατε δορυφορική απόσταση από το Πήλιο?
Το googlearth είναι ένα software που κυκλοφόρησε στο internet. Μπορείς να δεις από την απόσταση του δορυφόρου πια τα πάντα, τη γη, τα αγαπημένα σου εδάφη, το σπίτι σου. Αν έχεις βέβαια αγαπημένα εδάφη και μέρος που το θεωρείς σπίτι σου, γιατί αυτή η έκθεση διαπραγματεύτηκε ακριβώς αυτό, το κατά πόσο συνεχίζουμε σήμερα να έχουμε δεσμό με κάποιο τόπο. Ξέρεις, δεν θεωρείται αυτονόητο. Ξέρω πολλούς που το έχουν ξεπεράσει.
Μετακινούμαι διαρκώς στην ίδια διαδρομή Βόλο – Αθήνα για λόγους δουλειάς. Καθώς οδηγώ γρήγορα στην εθνική οδό, στα σύνορα της Μαγνησίας, μπορώ για τρία μόλις δευτερόλεπτα να δω από μακριά τον αγαπημένο μου τόπο και πάντα έχω τη στιγμιαία παραίσθηση ότι εγώ είμαι εκεί που κοιτάζω. Αυτόν τον τόπο αποφάσισα να διαχειριστώ υπό κλίμακα, να τον φτιάξω σε μικρογραφία, να τον φέρω σε διάσταση αποσκευής. Ύστερα επινοώ αυτό το φανταστικό σενάριο του «κατασκευαστή χελιδονοφωλιών». Μεταφέρω τον τόπο μου στον αστικό χώρο και τον αναρτώ στα ταβάνια ενός εσωτερικού χώρου, σαν να ήταν χελιδονοφωλιά. Μοιάζουν πολύ με χελιδονοφωλιές από μακριά αλλά όταν πλησιάζεις καταλαβαίνεις ότι είναι μικρές χερσόνησοι από κάποιο υπαρκτό μέρος. Κομμάτια του Νότιου Πηλίου.
Όταν απομακρύνεσαι από μια κατάσταση αποκτάς πιο ολοκληρωμένη οπτική, είναι αποκαλυπτική η απόσταση, ενεργοποιεί και την επιθυμία?
Το μακρινό είναι πάντα το επιθυμητό, κι όσο απομακρύνεται περισσότερο τόσο η επιθυμία μεγεθύνεται. Αλλά η απόσταση βοηθάει περισσότερο στην κατανόηση κι αυτό το ξέραμε πάντα. Έχεις δει κάτι τοπιογράφους που μισοκλείνουν τα μάτια τους όταν βρίσκονται μπροστά στο τοπίο που θέλουν να ζωγραφίζουν; Θέλουν ν’ αδράξουν την ομορφιά του τοπίου και αντί να ανοίξουν τα μάτια τους διάπλατα, τα μισοκλείνουν, δημιουργούν δηλαδή μια στιγμιαία τύφλωση γιατί ξέρουν ότι έτσι παίρνουν μια απόσταση από το φαινόμενο, και πιθανά το αντιλαμβάνονται στο σύνολό του. Εξορίζουν τις ανεπιθύμητες λεπτομέρειες που ενδέχεται να τους παρασύρουν σε κακοτοπιές.
Οι εικόνες με τις λέξεις σαν έννοιες συγκρούονται? Δηλαδή οι ίδιες λέξεις σχηματίζουν διαφορετικές εικόνες στο μυαλό μου από ότι στου συνομιλητή μου , αυτό είναι επικοινωνιακό έλλειμμα, πως θα συνεννοηθούμε?
Μιλάμε για την διάσταση της εικόνας και της έννοιας γιατί η έννοια είναι γενική ενώ η εικόνα είναι πάντα συγκεκριμένη. Δεν μπορείς να έχεις φωτογραφία του δένδρου γενικώς, αλλά μια φωτογραφία του συγκεκριμένου δένδρου στη συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Υπάρχει λοιπόν μια απόσταση στη φύση της εικόνας και στην φύση της λέξης. Μπορώ – λίγο αυθαίρετα- να υποστηρίξω ότι η τέχνη έρχεται ακριβώς να μεσολαβήσει, ανάμεσα σ΄ αυτή την απόσταση των εννοιών και των εικόνων. Να μιλήσει με μια άλλη γλώσσα που δεν χρειάζεται να παγιδεύεται ούτε στη μία, ούτε στην άλλη πλευρά. Να επινοήσει την περιοχή που η εικόνα δανείζεται από την έννοια για να κερδίσει πολυσημία και η έννοια εκπίπτει για να γίνει πιο απτή.
Το 1997 εκπροσωπήσατε την Ελλάδα στην 47η Μπιενάλε της Βενετίας, με το έργο "Black Box" και αποσπάσατε το βραβείο BENESSE. Τι ήταν το Black Box?
Το Black Box ήταν ένας αυτόματος εικονο-ποιητής του λόγου, ο θεατής μιλούσε σ΄ ένα μικρόφωνο και έβλεπε με video η φωτογραφίες , τις προσωπικές μου εικόνες για τις λέξεις που πρόφερε. Ήταν ένα σύστημα που έθετε νέους όρους στην επικοινωνία. Μπορούσες εσύ να μιλήσεις με τις δικές μου εικόνες και να κάνει ορατό αυτό για το οποίο μιλούσαμε προηγουμένως. Την διαφορετικότητα με την οποία εικονοποιεί τις λέξεις ο καθένας μας.
Όσο για το βραβείο το καλό είναι ότι όλοι το έχουν ξεχάσει και γνωρίζουν πια περισσότερο τη δουλειά μου, ενώ στα τριάντα μου ήξεραν όλοι ότι πήρα ένα βραβείο στην Μπιενάλε αλλά δεν είχαν δει τίποτε από τα έργα μου.
Η Σύγχρονη Τέχνη μπορεί να επιβιώσει όπως έγινε με την κλασσική?
Δεν είμαι καφετζού, δεν ξέρω αν θα επιβιώσει και δεν μ ενδιαφέρει πάρα πολύ. Αν ο τρόπος που αντιμετωπίζουμε σήμερα την τέχνη του παρελθόντος μας διδάσκει κάτι, αυτό είναι πως στο μέλλον θα έχουμε σίγουρα μια αλιωμένη εικόνα για αυτό που σήμερα ονομάζουμε σύγχρονη τέχνη. Αλλά δεν χρειάζεται να ανησυχούμε πολύ για τέτοια πράγματα. Είναι σα να μιλάς για το αν υπάρχει ζωή μετά τον θάνατο. Το ζητούμενο είναι η τέχνη που γίνεται σήμερα να μας αφορά σήμερα. Κάνω τέχνη για να ξορκίσω κάποια πράγματα σημερινά, για να τα φέρω στα μέτρα μου, ή να τους δώσω διαστάσεις υπερφυσικές. Με βοηθάει αυτό να μην πεθάνω από πλήξη.
‘Έχετε προσωπικό στυλ, εικαστική ταυτότητα?
Φαντάζομαι πως ναι. Όσο μπορείς να έχεις κάτι τέτοιο όταν χρησιμοποιείς εντελώς διαφορετικά μέσα συνεχώς. Το κάνω αυτό νεύρωση και γιατί πιστεύω πως κάθε θέμα με το οποίο καταπιάνομαι μου υπαγορεύει και ένα μέσο ως πιο κατάλληλο για να το διαχειριστώ
Αν τώρα συνυπολογίσεις τον φόβο του θανάτου και τον τρόμο της καλλιτεχνικής κατάταξης, η έννοια «προσωπικό στυλ» μπορεί να πάρει πολύ επικίνδυνες διαστάσεις.
Τα θέματα των καλλιτεχνικών σας έργων, πως προκύπτουν?
Ξεκινώ από την πιο συγκεκριμένη και οικεία καθημερινότητα μου. Εξετάζω κάτι που μου συμβαίνει και ερευνώ την διάσταση του έξω από το μικρόκοσμό μου, κι ύστερα ακόμα πιο μακριά μια πιθανά «πλανητική» αντιστοιχία. Μια διαδρομή από το προσωπικό στο οικουμενικό για να το πω πιο σύντομα. Τίποτα δεν ξεκινάει από κάτι μεγαλόπνοο η μια αφηρημένη ιδέα. Όλα ξεκινάνε από πολύ προσωπικά βιώματα.
Ποιοι καλλιτέχνες σας έχουν επηρεάσει;
Οι δυσκοίλιοι
Τα επόμενα σχέδια?
Συνεχίζω αυτό που κάνω και ταυτόχρονα διδάσκω τέχνη και τεχνολογία σε νεαρούς αρχιτέκτονες στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας στο Βόλο.
Θα μας μιλήσετε για τον Βόλο?
Είναι μια πόλη τοποθετημένη σε κομβικό σημείο του Ελλαδικού χάρτη. Μακάρι να καταφέρει να καταλάβει και πολιτιστικά αυτή τη θέση, αλλά ενώ έχει όλες τις προδιαγραφές να το καταφέρει πάσχει από μια «επαρχιακού τύπου» καλλιτεχνική εσωστρέφεια. Κατά τα άλλα είναι μια πόλη που μπορείς να ζήσεις αρκετά καλά πίνοντας τσίπουρο και κοιτάζοντας τη θάλασσα
Πηγή: Λίλιαν Αλεξάκου
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
