Το σχέδιο Τραμπ για το Παλαιστινιακό που βάζει «φωτιά» στη Μέση Ανατολή

Επιμέλεια: Εύη Απολλωνάτου

Έτοιμος να φέρει νέες αναταράξεις στην Μέση Ανατολή είναι ο Αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος το απόγευμα θα παρουσιάσει το σχέδιο του για την επίλυση του Παλαιστινιακού. 

Ο Λευκός Οίκος επισήμως υποστηρίζει ότι πρόκειται για την «συμφωνία του αιώνα» εάν καταφέρει να πείσει τους Παλαιστινίους να την υπογράψουν και να λήξουν την διαμάχη δεκαετιών με το Ισραήλ. Πράγματι στην παγκόσμια διπλωματία όλοι αναγνωρίζουν ότι όποιος καταφέρει να επιλύσει το Παλαιστινιακό θα έχει και τα «κλειδιά» της Μέσης Ανατολής. 

Ωστόσο, ο διεθνής Τύπος τόνισε ότι μόνο τυχαία δεν είναι η χρονική στιγμή της δημοσιοποίησης του σχεδίου, το οποίο εξοργίζει τους Παλαιστινίους. Συμπίπτει με τις εκλογές στο Ισραήλ, την δύσκολη θέση με τις κατηγορίες για διαφθορά που αντιμετωπίζει ο υποψήφιος πρωθυπουργός, Μπέντζαμιν Νετανιάχου και την διαδικασία για την καθαίρεση του Αμερικανού προέδρου, η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη στην Γερουσία.  

«Αυτή είναι η σύγκλιση των προσωπικών συμφερόντων των ηγετών των ΗΠΑ και του Ισραήλ. Δεν είναι απαραίτητα προς το συμφέρον ούτε του Ισραήλ ούτε των ΗΠΑ ή των Παλαιστινίων», είπε στο αμερικανικό περιοδικό Time ο πρώην επιτελάρχης του Ισραηλινού πρωθυπουργού Εχούντ Μπάρακ και συνεργάτης του Ινστιτούτου Μελετών Εθνικής Ασφάλειας του Τελ Αβίβ, Γκίλεαντ Σερ. 

Οι «διαρροές» που έχουν γίνει για το σχέδιο στον αμερικανικό και ισραηλινό Τύπο εκτιμούν ότι θα πρόκειται για μία λύση που βρίσκεται ξεκάθαρα κοντά στις ισραηλινές θέσεις σε αυτή την διαμάχη. Άλλωστε, ο Ντόναλντ Τραμπ από την αρχή της θητείας του στον Λευκό Οίκο «έσπασε» την αμερικανική διπλωματική γραμμή δεκαετιών στη Μέση Ανατολή και τάχθηκε ξεκάθαρα υπέρ των πάγιων θέσεων του Τελ Αβίβ. 

Ο Αμερικανός πρόεδρος εξόργισε, για παράδειγμα, την Μέση Ανατολή όταν πήρε την απόφαση να μετακινήσει την αμερικανική πρεσβεία από το Τελ Αβίβ στην Ιερουσαλήμ και να την αναγνωρίσει έμμεσα ως πρωτεύουσα των Ισραηλινών. Να σημειωθεί ότι και οι Παλαιστίνιοι την θεωρούν πρωτεύουσα του δικού τους κράτους. Παράλληλα έκοψε την χρηματοδότηση στις αρμόδια υπηρεσία του ΟΗΕ για τους Παλαιστίνιους πρόσφυγες και αναγνώρισε την ισραηλινή κυριαρχία στα Υψίπεδα του Γκολάν. Τον περασμένο Νοέμβριο σόκαρε άπαντες όταν κόντρα στους διεθνείς νόμους ανέφερε ότι οι ισραηλινοί εποικισμοί στην Δυτική Όχθη δεν έρχονται σε αντίθεση με το Διεθνές Δίκαιο. 

Οι Παλαιστίνιοι δεν συμμετέχουν στην διαπραγμάτευση και απειλούν να διακόψουν την δια παντός τον διάλογο με το Ισραήλ εάν δημοσιοποιηθεί το αμερικανικό σχέδιο. Η εκτίμηση των Παλαιστινίων είναι ότι το σχέδιο προσπαθεί να εξαγοράσει την συναίνεση τους, καθώς θα νομιμοποιεί την ισραηλινή κατοχή στις παλαιστινιακές περιοχές με αντάλλαγμα οικονομικά κίνητρα και επενδύσεις για τους Παλαιστινίους.   

Τι περιλαμβάνει το σχέδιο Κούσνερ

Το σχέδιο δημιουργήθηκε από τον γαμπρό και σύμβουλο του Ντόναλντ Τραμπ, Τζάρεντ Κούσνερ τα τελευταία τρία χρόνια. Σύμφωνα με ισραηλινά ΜΜΕ, η συμφωνία «είναι η πιο γενναιόδωρη πρόταση που έχει παρουσιαστεί ποτέ για το Ισραήλ» και θα περιλαμβάνει την προσάρτηση από το Ισραήλ σχεδόν όλων των ισραηλινών εποικισμών στην Δυτική Όχθη. Συγκεκριμένα αναμένεται να σχεδιάζει ένα νέο σύνορο μεταξύ του Ισραήλ και της Δυτικής Όχθης που θα δίνει στο ισραηλινό κράτος τους εποικισμούς και θα επιτρέπει κάποιου είδους ελέγχου του ισραηλινού στρατού στην περιοχή που κατέλαβε με τον Πόλεμο των Έξι Ημερών το 1967. Επίσης, θα δίνει πλήρη κυριαρχία στο Ισραήλ της Ιερουσαλήμ και δεν θα έχει καμία ιδιαίτερη αναφορά για την επιστροφή των Παλαιστίνιων προσφύγων. 

Σύμφωνα με πηγή που γνωρίζει το σχέδιο και μίλησε ανώνυμα στους New York Times, η πρόταση δίνει στο Ισραήλ το μεγαλύτερο μέρος της Κοιλάδας του Ιορδάνη, μια στρατηγικής σημασίας περιοχή στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη. Να σημειωθεί ότι η προσάρτηση της συγκεκριμένης περιοχής ήταν και προεκλογική δέσμευση του Μπέντζαμιν Νετανιάχου. 

Ο Τζάρεντ Κούσνερ έχει εξηγήσει ότι το σχέδιο δεν θα αναφέρεται στην λύση των δύο κρατών. Σύμφωνα με τον αμερικανικό Τύπο, θα δίνει υπό προϋποθέσεις αυτονομία στους Παλαιστινίους στην Δυτική Όχθη και την ανατολική Ιερουσαλήμ και θα αναγνωρίζει το Ισραήλ ως εβραϊκό κράτος. Σύμφωνα με πηγές που επικαλείται η Washington Post, η αυτονομία για τους Παλαιστινίους θα αυξάνεται σταδιακά εντός των επόμενων τριών ετών εάν η ηγεσία των Παλαιστινίων λάβει πολιτικά μέτρα, αποκηρύξει την βία και έρθει πιο κοντά με το Ισραήλ.      

Στο οικονομικό σκέλος της πρότασης, όπως παρουσιάστηκε από τον Κούσνερ σε συνέδριο στο Μπαχρέιν τον περασμένο Ιούνιο, υπάρχουν σχέδια για την δημιουργία ενός ταμείου 50 δισ. δολαρίων. Το ταμείο θα στηρίξει την παραπαίουσα παλαιστινιακή οικονομία με χρηματοδοτήσεις σε έργα υποδομών και επενδύσεις στον επιχειρηματικό και τουριστικό τομέα. 

Η πρόταση απειλεί με ανάφλεξη την Μέση Ανατολή

Το σχέδιο του Τραμπ για την επίλυση του Παλαιστινιακού εντάσσεται στην γραμμή της στροφής 180 μοιρών από την αμερικανική εξωτερική πολιτική δεκαετιών στην περιοχή. Μέχρι στιγμής οι ηγέτες του Αραβικού κόσμου δεν βλέπουν θετικά τις κινήσεις του Λευκού Οίκου και τάσσονται υπέρ της λύσης των δύο κρατών. 
Και το Ισραήλ, όμως, είναι επιφυλακτικό για το σχέδιο. Η προσάρτηση της Κοιλάδας του Ιορδάνη είναι κάτι που οι σκληροπυρηνικοί Ισραηλινοί πολιτικοί δήλωναν για χρόνια ότι διεκδικούν αλλά στην ουσία το απέφευγαν. Μία τέτοια προσάρτηση μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τις καλές σχέσεις του Ισραήλ με την Αίγυπτο και την Ιορδανία και να περιπλέξει περαιτέρω το παιχνίδι στην γεωπολιτική σκακιέρα.