Κλείσιμο

Superblocks: Το πείραμα της Βαρκελώνης που αλλάζει τη ζωή των ανθρώπων (Vid)

Οι μεγαλύτερες πόλεις του κόσμου έχουν μεγαλύτερους πληθυσμούς και υψηλότερες οικονομικές εκροές από ορισμένες χώρες. Όμως, καθώς μεγαλώνουν σε μέγεθος και πολυπλοκότητα, οι πόλεις αντιμετωπίζουν επίσης ακανθώδεις προκλήσεις που απειλούν την υγεία και την ευτυχία των κατοίκων.

Η συμφόρηση, η ρύπανση και η έλλειψη κοινοτικών χώρων έχουν καταστεί σημαντικές επιπτώσεις στις προσδοκίες και τις εμπειρίες των κατοίκων των πόλεων. Σε απάντηση, οι πόλεις πρέπει να διαχειριστούν τους πόρους και τις προτεραιότητές τους για τη δημιουργία βιώσιμων χώρων για τους επισκέπτες και τους κατοίκους και να προωθήσουν την καινοτομία και την ανάπτυξη. Έτσι η Βαρκελώνη - την πρωτεύουσα της Καταλονίας, στην Ισπανία - εισήγαγε για πρώτη φορά το "superblocks" το 2016 

Τα Superblocks είναι γειτονιές εννέα τετραγώνων, όπου η κυκλοφορία περιορίζεται στους μεγάλους δρόμους γύρω απο το εξωτερικό της πόλης, ανοίγοντας ολόκληρες ομάδες δρόμων σε πεζούς και ποδηλάτες. Ο στόχος είναι να μειωθεί η ρύπανση από τα οχήματα και να δοθεί στους κατοίκους η αναγκαία ανακούφιση από την ηχορύπανση. Έχουν σχεδιαστεί για να δημιουργήσουν περισσότερο ανοιχτό χώρο για τους πολίτες να συναντούν, να μιλούν και να κάνουν δραστηριότητες.

Υγεία και ευημερία

Για την ώρα υπάρχουν μόλις έξι superblocks, συμπεριλαμβανομένου του πρώτου, που είναι το πιο διακεκριμένο στην περιοχή Eixample. Οι εκθέσεις δείχνουν ότι – εκτός από κάποιες αντιδράσεις- η αλλαγή έγινε ευρέως αποδεκτή από τους κατοίκους και τα μακροπρόθεσμα οφέλη θα μπορούσαν να είναι αρκετά σημαντικά.

Μια πρόσφατη μελέτη που πραγματοποιήθηκε από το Ινστιτούτο Παγκόσμιας Υγείας της Βαρκελώνης εκτιμά ότι, αν προγραμματιστούν 503 πιθανά ανοιχτά μπλοκ σε ολόκληρη την πόλη, οι μετακινήσεις με ιδιωτικό όχημα θα μειωθούν κατά 230.000 την εβδομάδα, καθώς οι άνθρωποι θα χρησιμοποιούν τις δημόσιες συγκοινωνίες, θα περπατούν ή  θα επιλέγουν την ποδηλασία.

Η έρευνα δείχνει ότι αυτό θα βελτίωνε σημαντικά την ποιότητα του αέρα και τα επίπεδα θορύβου: χωρίς αυτοκίνητα: τα επίπεδα του διοξειδίου του αζώτου (NO2) στο περιβάλλον θα μειωθούν κατά ένα τέταρτο, επιτυγχάνοντας επίπεδα που συμφωνούν με τις συστάσεις της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας (ΠΟΥ).

Το σχέδιο αναμένεται επίσης να παράγει σημαντικά οφέλη για την υγεία για τους κατοίκους. Η μελέτη εκτιμά ότι θα μπορούσαν να αποφευχθούν κάθε χρόνο 667 πρόωροι θάνατοι από την ατμοσφαιρική ρύπανση, τον θόρυβο και τη θερμότητα. Περισσότεροι χώροι πρασίνου θα ενθαρρύνουν τους ανθρώπους να βγουν έξω και γενικότερα να οδηγήσουν σε έναν πιο ενεργό τρόπο ζωής. Αυτό, με τη σειρά του, βοηθά στη μείωση της παχυσαρκίας και του διαβήτη και διευκολύνει την πίεση στις υπηρεσίες υγείας. Οι ερευνητές ισχυρίζονται ότι οι κάτοικοι της Βαρκελώνης θα μπορούσαν να αναμένουν να ζήσουν επιπλέον 200 ημέρες χάρη στα σωρευτικά οφέλη για την υγεία, αν η ιδέα ξεδιπλωθεί σε όλη την πόλη.

Αναμένεται να υπάρξουν οφέλη για την ψυχική υγεία, καθώς και για τη σωματική υγεία. Η πρόσβαση σε τέτοιους χώρους μπορεί να αποτρέψει τη μοναξιά και την απομόνωση - ειδικά μεταξύ των ηλικιωμένων - καθώς οι κοινότητες σχηματίζουν ισχυρότερους δεσμούς και γίνονται πιο ανθεκτικές.

Εμπλοκές

Ο Σαλβαδόρ Ρουέντα, διευθυντής του Οργανισμού Αστικής Οικολογίας της Βαρκελώνης, ήταν εκείνος που πρωτοστάτησε στην εισαγωγή των superblocks - και ισχυρίζεται ότι η ιδέα θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σε οποιαδήποτε πόλη. Παρόλα αυτά, οι αρχές που επιθυμούν να επεκτείνουν την ιδέα στη Βαρκελώνη ή και πέραν αυτής θα πρέπει να γνωρίζουν κάποιες ανησυχίες.

Αλλαγές όπως αυτές απαιτούν επενδύσεις κεφαλαίου. Ακόμη και όταν οι δρόμοι χωρίς αυτοκίνητο μεταμορφωθούν με αστικά έπιπλα και πράσινο, οι εναπομείναντες μεγάλοι δρόμοι πιθανότατα θα αποκτήσουν περισσότερη κυκλοφορία.

Θα μπορούσαν να απαιτηθούν περαιτέρω επενδύσεις σε τοπικές υποδομές - όπως η βελτίωση των γύρω δρόμων για την αντιμετώπιση περισσότερης κυκλοφορίας ή η εγκατάσταση έξυπνου συστήματος διαχείρισης της κυκλοφορίας - για να αποφευχθεί η σοβαρή συμφόρηση. Στη συνέχεια, τίθεται το ερώτημα του πώς να χρηματοδοτούν αυτές οι επενδύσεις - ένας υψηλότερος φορολογικός συντελεστής είναι απίθανο να είναι αρεστός.

Επιπλέον, κάθε φορά που μια τοποθεσία γίνεται πιο επιθυμητή, οδηγεί σε αύξηση της ζήτησης ακινήτων. Οι υψηλότερες τιμές και η αύξηση του ενοικίου θα μπορούσαν δημιουργήσουν μη προσεγγίσιμες γειτονιές. Αυτό μπορεί να οδηγήσει στη χρήση ακινήτων για επενδυτικούς σκοπούς και ενδεχομένως στην μετατόπιση των κατοίκων της περιοχής.

Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι η Βαρκελώνη είναι μια παλιά και σχετικά καλά σχεδιασμένη ευρωπαϊκή πόλη. Διαφορετικές προκλήσεις υπάρχουν στις αναδυόμενες παγκόσμιες πόλεις της Ασίας, της Αφρικής και της Λατινικής Αμερικής - και στις νεότερες πόλεις στις ΗΠΑ και την Αυστραλία. Υπάρχουν μεγάλες διακυμάνσεις της κλίμακας, της πυκνότητας του πληθυσμού, της μορφής των πόλεων, των προτύπων ανάπτυξης και των θεσμικών πλαισίων στις πόλεις. Ορισμένες μεγάλες πόλεις του αναπτυσσόμενου κόσμου έχουν μεγάλη συμφόρηση με ανεξέλεγκτες εξελίξεις και αδύναμα ρυθμιστικά πλαίσια.

Η αντιγραφή όσων έχουν γίνει στη Βαρκελώνη μπορεί να αποδειχθεί δύσκολη σε τέτοια μέρη και θα απαιτηθούν πολύ μεγαλύτερες αλλαγές. Αλλά είναι αλήθεια ότι οι βασικές αρχές των superblocks - οι πεζοί, οι ποδηλάτες και οι δημόσιοι χώροι υψηλής ποιότητας υπεράνω των αυτοκινήτων - μπορούν να εφαρμοστούν σε οποιαδήποτε πόλη, με κάποιες προσαρμογές.

Πηγή: Τhe conversation