Κλείσιμο

Ψεύτης, bot, υπάλληλος του Γκέιτς: Και τι δεν έχει «ακούσει» εθελοντής εμβολίου κορωνοϊού (vid)

Οι αντιεμβολιαστές τον έχουν αποκαλέσει ηθοποιό, ψεύτη και υπάλληλο φαρμακευτικών εταιρειών. Θεωρούν λανθασμένα ότι δίνει συνεντεύξεις επ’ αμοιβή, ή ότι δουλεύει για τον Μπιλ Γκέιτς. Ορισμένοι αμφισβητούν κιόλας ότι είναι άνθρωπος, έχουν πεισθεί ότι είναι bot, δηλαδή ένας ψεύτικος λογαριασμός στο Twitter. Στις 8 Απριλίου ο Ιαν Χέιντον έλαβε την πρώτη δόση 250 μικρογραμμαρίων μιας πειραματικής ουσίας ως εθελοντής σε κλινική δοκιμή εμβολίου κατά του νέου κορωνοϊού. Λίγες εβδομάδες αργότερα μπήκε στο στόχαστρο των συνωμοσιολόγων.

Στις αρχές Μαΐου ο 29χρονος Αμερικανός μίλησε στην «Κ» για την εμπειρία του από τη συμμετοχή του στην έρευνα. Εξήγησε ότι για επτά ημέρες μετά τον εμβολιασμό θα έπρεπε να παρακολουθεί στενά την πορεία της υγείας του για πιθανές παρενέργειες. Μετρούσε τη θερμοκρασία του σχολαστικά και σε ένα ημερολόγιο σημείωνε εάν είχε πονοκέφαλο, ρίγη, ή αίσθημα κόπωσης. Ο χρόνος κύλησε τότε χωρίς να παρατηρήσει κάποιο ύποπτο σύμπτωμα.

Στις 6 Μαΐου έλαβε τη δεύτερη δόση. Το βράδυ ανέβασε πυρετό 3φ9,4. «Η αντίδραση στη δεύτερη ένεση κράτησε λιγότερο από δύο ημέρες. Πέρα από τον πυρετό είχα ναυτία και πονοκέφαλο. Πλέον όμως όλα είναι φυσιολογικά», λέει σε νέα επικοινωνία του με την «Κ». «Οι γιατροί της κλινικής δοκιμής με φρόντισαν. Χρειάστηκε να περάσει κάποιο διάστημα για να βεβαιωθούν πως ό,τι μου συνέβη οφειλόταν στο εμβόλιο. Υπήρχε η υποψία ότι μπορεί να είχα προσβληθεί από τον νέο κορωνοϊό. Το τεστ όμως που έκανα βγήκε αρνητικό. Φαίνεται ότι η δόση που μου έδωσαν ήταν μεγάλη και δεν πρόκειται να τη χορηγήσουν μελλοντικά σε άλλους. Οσοι εθελοντές έλαβαν μικρότερες δόσεις δεν είχαν κάποιο θέμα, εκτός από ένα άτομο που εμφάνισε εξάνθημα».

Ολο αυτό το διάστημα ο Χέιντον ήταν ιδιαίτερα ομιλητικός για τη συμμετοχή του στην έρευνα της εταιρείας βιοτεχνολογίας Moderna. Πέρα από τη συνέντευξη που είχε δώσει στην «Κ», εμφανίζεται τακτικά σε αμερικανικά τηλεοπτικά δίκτυα και ενημερώνει συχνά τους ακολούθους του στο Twitter με σχετικές αναρτήσεις.

Σπούδασε Βιοχημεία και Μοριακή Βιολογία και εργάζεται στο κομμάτι της επικοινωνίας στο Ινστιτούτο Σχεδιασμού Πρωτεϊνών του Πανεπιστημίου Ουάσιγκτον. Οπως ξεκαθαρίζει η δουλειά του δεν σχετίζεται με την κλινική δοκιμή, ούτε με τη Moderna η οποία έχει την έδρα της στη Μασαχουσέτη. Η μελέτη (μία από τις πρώτες παγκοσμίως με τη συμμετοχή εθελοντών) πραγματοποιείται από το Εθνικό Ινστιτούτο Αλλεργιών και Λοιμωδών Νόσων των ΗΠΑ. Ο Χέιντον είναι ένας από τους 45 εθελοντές που συμμετέχουν στην έρευνα στο Σιάτλ. Κάθε εθελοντής λαμβάνει ως αποζημίωση 100 δολάρια για κάθε επίσκεψη στην κλινική. Το τελικό –καθαρά συμβολικό– ποσό που θα συγκεντρώσει έκαστος σε βάθος ενός χρόνου δεν πρόκειται να ξεπεράσει τα 1.000 δολάρια.

Ο 29χρονος δεν πήρε αβίαστα την απόφαση να μοιραστεί δημοσίως, μέσω του λογαριασμού του στο Twitter και σε συνεντεύξεις του στις ΗΠΑ, την αντίδραση που είχε ο οργανισμός του μετά τον δεύτερο εμβολιασμό. Επρεπε να ζυγίσει το ρίσκο. Οι αντιεμβολιαστές ανά τον κόσμο θα μπορούσαν να οικειοποιηθούν και να παραλλάξουν την ιστορία του. Ηταν ακόμη νωπή στη μνήμη η υπόθεση της μικροβιολόγου Ελίζα Γκρανάτο, της πρώτης εθελόντριας σε παρόμοια έρευνα στην Οξφόρδη. Τρεις ημέρες μετά τον εμβολιασμό της κυκλοφόρησε στο Διαδίκτυο η ψευδής είδηση του θανάτου της. «Η παραπληροφόρηση και τα fake news διαδίδονται όπως και ένας ιός», είχε πει ο Χέιντον στην πρώτη μας επικοινωνία με αφορμή αυτό το περιστατικό.

Η δημοσιότητα

Για τη δική του περίπτωση, πάντως, θεώρησε ότι από τη στιγμή που είχε ήδη επιλέξει την οδό της δημοσιότητας, οποιαδήποτε αποσιώπηση θα είχε αρνητικό αντίκτυπο. «Νομίζω ότι ειδικά σε αυτούς τους ασυνήθιστους καιρούς, όταν τόσο πολλοί άνθρωποι φοβούνται τα εμβόλια, είναι σημαντική η διαφάνεια. Κάθε κλινική δοκιμή έχει ρίσκα τα οποία δεν πρέπει να κρύβονται κάτω από το χαλί», λέει στην «Κ» ο Χέιντον. «Ελπίζω ότι εξηγώντας τι συνέβη σε εμένα θα μπορέσει ο κόσμος να καταλάβει καλύτερα πώς λειτουργεί μια έρευνα για την ανάπτυξη ενός εμβολίου. Εάν πρόκειται τελικά να παραχθεί ένα ασφαλές και αποτελεσματικό εμβόλιο, είναι σημαντικό οι πολίτες να έχουν κατανοήσει και εμπιστευθεί την ερευνητική διαδικασία που προηγήθηκε».

Τελικά όσα δήλωσε ο Χέιντον για την πορεία της υγείας του δεν πέρασαν απαρατήρητα. «Η ιστορία μου κυκλοφόρησε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης των αντιεμβολιαστών. Με αποκάλεσαν ηθοποιό, ψεύτη και πολλά ακόμη», λέει ο εθελοντής. «Οι προσωπικές προσβολές δεν με ενοχλούν. Αυτό που με ανησυχεί είναι ότι μια ιστορία για μία κλινική δοκιμή –η οποία έχει σκοπό να ανακαλύψει εάν ένα πειραματικό εμβόλιο είναι ασφαλές– διαστρεβλώνεται από κάποιους οι οποίοι υποστηρίζουν ότι τα εγκεκριμένα εμβόλια είναι επικίνδυνα. Αυτό είναι λάθος».

Το πειραματικό εμβόλιο με την ονομασία mRNA-1273, που έχει αναπτύξει η εταιρεία Moderna, δεν μολύνει τους εθελοντές με τον νέο κορωνοϊό. Εισάγει στον ανθρώπινο οργανισμό με ένα λιπίδιο τον γενετικό κώδικα του ιού ο οποίος καθοδηγεί τα κύτταρα να παράγουν την πρωτεΐνη-ακίδα του κορωνοϊού. Στόχος είναι το ανοσοποιητικό σύστημα των εθελοντών να αντιδράσει σε αυτή την πρωτεΐνη αναπτύσσοντας αντισώματα.

Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες λαμβάνοντας διαφορετικές δοσολογίες, των 25, 100 και 250 μικρογραμμαρίων. Ο Χέιντον ήταν σε εκείνους που έλαβαν τη μεγαλύτερη δόση. Σύμφωνα με ανακοίνωση της Moderna άλλοι δύο εθελοντές στους οποίους δόθηκαν 250 μικρογραμμάρια εμφάνισαν παρόμοια συμπτώματα. Απομένουν και άλλες φάσεις μέχρι την ολοκλήρωση της μελέτης. Ο Χέιντον θα εξακολουθήσει να παρακολουθείται, όπως προβλεπόταν εξαρχής, για ένα έτος και ανά τακτά διαστήματα θα υποβάλλεται σε αιμοληψίες για να διαπιστωθεί η αποτελεσματικότητα του εμβολίου.