ΚΑΙΡΟΣ

Ένταξη Σουηδίας-Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ: Σε τρία στάδια οι εγγυήσεις ασφαλείας

Η ημερομηνία ορόσημο για την Φινλανδία σχετικά με την διαδικασία αίτησης για ένταξη στο ΝΑΤΟ είναι η 17η και η 18η Μαΐου, όταν ο Πρόεδρος Ναούλι Νιινίστο θα επισκεφθεί τη Σουηδία, σύμφωνα με πληροφορίες του ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Όσον αφορά τις «εγγυήσεις για την ενδιάμεση περίοδο», Ευρωπαίος διπλωμάτης διευκρίνισε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι «είναι καλύτερα να μιλάμε για διαβεβαιώσεις ασφάλειας ή στήριξη στην ασφάλεια». Σημείωσε επίσης ότι αυτή η περίοδος θα μπορούσε να χωριστεί σε τρία στάδια, με «πρώτο αυτό στο οποίο βρισκόμαστε τώρα κατά οποίο έχουμε αυτή την δημόσια συζήτηση χωρίς να έχουν ληφθεί ακόμη αποφάσεις, το δεύτερο θα είναι από τη στιγμή που θα εκφραστεί επισήμως η επιθυμία για ένταξη στο ΝΑΤΟ και πριν τα μέλη του Βορειοατλαντικού συμβουλίου υπογράψουν το πρωτόκολλο ένταξης», ενώ το τρίτο είναι μεταξύ της υπογραφής του πρωτοκόλλου ένταξης και της ημέρας που οι Σύμμαχοι θα επικυρώσουν το πρωτόκολλο ένταξης.

Πάντως, όπως εξήγησε, στην Φινλανδία αυτή τη στιγμή «το τρένο κινείται γρήγορα, αλλά ακόμη δεν έχουν ληφθεί αποφάσεις». Σύμφωνα με πηγές των φινλανδικών μέσων ενημέρωσης, 120 μέλη του κοινοβουλίου, από τα 200, έχουν επιβεβαιώσει τη στήριξή τους για την προοπτική της αίτησης για ένταξη στη Συμμαχία, ενώ 11 μέλη έχουν εκφράσει την αντίθεσή τους. Τέλος, ο Ευρωπαίος διπλωμάτης ξεκαθαρίζει ότι οι διαδικασίες στη Σουηδία και τη Φινλανδία είναι ξεχωριστές και πρόκειται για εθνική απόφαση της κάθε χώρας, επισημαίνοντας ωστόσο ότι «θα ωφελούσε περισσότερο, τόσο τη Σουηδία και τη Φινλανδία όσο και το ΝΑΤΟ, εάν και οι δύο χώρες προχωρήσουν πάνω κάτω με βάση το ίδιο χρονοδιάγραμμα».

Η πιθανότερη ημερομηνία ένταξης

Η Φινλανδία και η Σουηδία αναμένεται κατά πάσα πιθανότητα να υποβάλουν αίτηση για ένταξη στο ΝΑΤΟ στις 16 Μαίου, σύμφωνα με ευρωπαϊκές διπλωματικές πηγές που μίλησαν στο ΑΜΠΕ.

Πρόθεση των δύο χωρών είναι, σύμφωνα με τις πληροφορίες του ΑΜΠΕ, οι δύο χώρες, οι οποίες είναι προσκεκλημένες στο άτυπο Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ που θα γίνει στο Βερολίνο στις 14 και 15 Μαΐου, να ανακοινώσουν ότι την επομένη (16 Μαΐου) θα υποβάλουν επισήμως το αίτημά τους για προσχώρηση στην Ευρωατλαντική Συμμαχία.

Εφόσον τελικά οι δύο Σκανδιναβικές χώρες αποφασίσουν να υποβάλουν αίτημα προσχώρησης στη Συμμαχία, αναμένεται αυτό να τύχει ομόφωνης αποδοχής καθώς και οι δύο χώρες λειτουργούν ήδη ως οιονεί Σύμμαχοι. Χαρακτηριστική είναι και η σχετική δήλωση του Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ στις 27 Απριλίου, ο οποίος είπε ότι η Φινλανδία και η Σουηδία είναι «οι πιο στενοί εταίροι του ΝΑΤΟ» και ότι, αν αποφασίσουν να υποβάλουν αίτηση για ένταξη, «το ΝΑΤΟ θα τις καλωσορίσει με ανοιχτές αγκάλες» και «η διαδικασία ένταξης αναμένεται να είναι γρήγορη και να ενταχθούν αμέσως μετά την ολοκλήρωση της τυπικής διαδικασίας».

Ευρωπαϊκές διπλωματικές πηγές σημειώνουν ότι η τυπική διαδικασία που προβλέπεται, βάσει του Άρθρου 10 της Συνθήκης του ΝΑΤΟ, στην περίπτωση της Φινλανδίας και της Σουηδίας θα είναι εσπευσμένη, χωρίς την ανάγκη υποβολής προγράμματος «Membership Action Plan», δεδομένου ότι οι δύο χώρες είναι καθόλα προσαρμοσμένες στις προδιαγραφές της Ευρωατλαντικής Συμμαχίας. Εκτιμάται ότι η όλη ενταξιακή διαδικασία, ως την υπογραφή του Πρωτοκόλλου Προσχώρησης από τις συμμαχικές χώρες και μετά τις επικυρώσεις από τα εθνικά κοινοβούλια, θα έχει ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του έτους. Εν τω μεταξύ, οι δύο χώρες κατά πάσα πιθανότητα θα έχουν λάβει το καθεστώς χώρας παρατηρητή ήδη πριν από τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ, που θα γίνει στη Μαδρίτη στις 28-30 Ιουνίου.

Όπως σχολίαζαν διπλωματικές πηγές στο ΑΜΠΕ, σχετικά με την επικείμενη αίτηση προσχώρησης των δύο Σκανδιναβικών χωρών στο ΝΑΤΟ, «κάτι που ως τον περασμένο Φεβρουάριο φάνταζε σαν σενάριο επιστημονικής φαντασίας, φαίνεται να έχει κιόλας δρομολογηθεί με τη διαδικασία του κατεπείγοντος, συνιστώντας μία από τις πολλές βαθιές και καταλυτικές ανατροπές που φέρνει η ρωσική επίθεση εναντίον της Ουκρανίας στην ευρωπαϊκή ασφάλεια και στις γεωπολιτικές ισορροπίες του συστήματος διεθνών σχέσεων συνολικά».

Τι θα γίνει με το Άρθρο 5 

Όσον αφορά το κρίσιμο μεσοδιάστημα μεταξύ της υποβολής του αιτήματος προσχώρησης της Φινλανδίας και της Σουηδίας και της ένταξης στη Συμμαχία, χρονική περίοδο που οι δύο αυτές χώρες δεν θα καλύπτονται από το Άρθρο 5 του Βορειοατλαντικού Συμφώνου περί συλλογικής άμυνας, το Ελσίνκι και η Στοκχόλμη ήδη διεξάγουν διμερείς διαβουλεύσεις με μεμονωμένους ισχυρούς Συμμάχους με σκοπό την εξασφάλιση εγγυήσεων ασφαλείας. Επιπλέον, η Σουηδία και η Φινλανδία μπορούν θεωρητικά να κάνουν χρήση της ρήτρας αμοιβαίας συνδρομής του Άρθρου 42.7 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Αν οι δύο Σκανδιναβικές χώρες ενταχθούν στο ΝΑΤΟ, η Ευρωατλαντική Συμμαχία θα έχει πλέον 32 κράτη-μέλη, εκ των οποίων τα 23 θα είναι χώρες της ΕΕ.

Η Ρωσία έχει προειδοποιήσει τη Σουηδία και τη Φινλανδία μέσω διμερών διπλωματικών διαύλων για τις συνέπειες της ένταξης στο ΝΑΤΟ, έχει προειδοποιήσει η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ