Του Φώτη Καρύδα
«Τα self test αποτελούν οργανωμένο σχέδιο της νέας τάξης πραγμάτων», φώναζε ένας κύριος με τη μάσκα στο πηγούνι κατά τη διάρκεια πορείας «αρνητών» της μάσκας, του εμβολίου, των self test, των… πάντων, στη Θεσσαλονίκη. Εάν κάποιος τον ρωτούσε τι είναι η νέα τάξη πραγμάτων ίσως να απαντούσε για μικροτσίπ, για Μπιλ Γκέιτς, για το εμβόλιο που θα αλλοιώσει το DNA γιατί, τάχα, το είπε ο Άγιος Παΐσιος πριν από καμιά 50αριά χρόνια, για «χάραγμα του θηρίου», και μπορεί να έφτανε και στο… η γη είναι επίπεδη. Εάν η δεύτερη ερώτηση ήταν από πού αποκόμισαν τις τόσο… πολύτιμες γνώσεις, τότε σίγουρα θα απαντούσαν «το διάβασα στο facebook», όπως είχε απαντήσει και νεαρή κυρία σε ερώτηση δημοσιογράφου από πού έμαθε ότι δεν υπάρχει κορωνοϊός.
Εδώ και λίγα χρόνια συνηθίσαμε να αποκαλούμε αυτούς τους ανθρώπους «ψεκασμένους». Δεν είναι όμως ένα φαινόμενο των τελευταίων ετών. Υπήρχαν, υπάρχουν και δυστυχώς θα υπάρχουν. Πόσοι ήταν αυτοί που πίστεψαν κατά το παρελθόν «στο νερό του Καματερού», στην «Αγία Αθανασία», στη «φραπελιά» και σε τόσα άλλα;Και ας μη βιαστούμε να πούμε ότι αυτές οι θεωρίες γίνονται πιστευτές από ανθρώπους χωρίς παιδεία. Ανάμεσα στους «ψεκασμένους» υπάρχουν πολλοί πτυχιούχοι. Εξάλλου, οι θεωρίες συνομωσίας μιμούνται τόσο πολύ την επιστήμη, και διατυπώνουν με ψευδοεπιστημονικό τρόπο τη δικιά τους θεωρία, η οποία είναι δύσκολο να καταρριφθεί ακόμα και από ανθρώπους με παιδεία.
Οι θεωρίες συνομωσίας υπάρχουν από την εποχή του … homo sapiens. Άλλες τροφοδότησαν και δημιούργησαν θρύλους, και άλλες αποτέλεσαν «ασπίδα» δικτατοριών για να δικαιολογήσουν τη στέρηση των δημοκρατικών ελευθεριών. Πριν μπουν στη ζωή μας τα social media, η «διασπορά ψευδών ειδήσεων», υπήρχε μόνο από ακραία ΜΜΕ, και, κάποιες φορές, τιμωρείτο. Ο «ψεκασμένος» τοποθετείτο στους λούμπεν, και μπορούσε να αναπτύσσει τις θεωρίες του σε καφενεία χωρίς να επηρεάζει κανέναν. Το πολύ πολύ οι άλλοι θαμώνες νατον κέρναγαν και κανένα σάμαλι σαν επιβράβευση για το γέλιο που τους πρόσφερε…
Όλα αυτά μέχρι την έλευση των social media. Όλοι έχουν δικαίωμα να πουν την άποψή τους, και, φυσικά, σε μία ευνομούμενη δημοκρατικά κοινωνία κάθε άποψη είναι σεβαστή. Άλλο όμως άποψη, και άλλο παραπληροφόρηση. Τo κάθε like ενδυναμώνει τον συνωμοσιολόγο, και σιγά σιγά δημιουργεί στα κοινωνικά δίκτυα το δικό του «οικοσύστημα», το οποίοαναπτύσσεται ανεξέλεγκτα μέσα από μία ψευδαίσθηση ελευθερίας.
Στην Ελλάδα, πριν από λίγα χρόνια, ο τίτλος του «αρχιερέα των ψεκασμών» αποδόθηκε στον Πάνο Καμμένο. Ο ίδιος δεν το δέχτηκε ποτέ, και είχε πει ότι το κόμμα δέχτηκε επίθεση γελοιοποίησης. Οι «ψεκασμοί» όμως έχουν γίνει και ερωτήσεις στη Βουλή. Το 2006, η βουλευτής του Συνασπισμού Ασημίνα Ξηροτύρηκατέθεσε ερώτηση για τις λευκές γραμμές που εμφανίστηκαν στον ουρανό της Θεσσαλίας. Το 2007 ο, τότε, βουλευτής του Συνασπισμού Φώτης Κουβέληςκατέθεσε ερώτηση όπου αναφέρει «αεροσκάφη (πολιτικής ή πολεμικής αεροπορίας) συχνά πραγματοποιούν αεροψεκασμούς πάνω από την Αθήνα, αλλά και πάνω από άλλες πόλεις, χωρίς να είναι γνωστό γιατί προβαίνουν σε τέτοιες ενέργειες, ποιο είναι το περιεχόμενο των υλικών με τα οποία ψεκάζουν και ποιο σκοπό εξυπηρετούν οι αεροψεκασμοί αυτοί». Κατά καιρούς και άλλοι βουλευτές ασχολήθηκαν με το ίδιο θέμα. Απάντηση, φυσικά, δεν υπήρξε ποτέ στη Βουλή,αλλά το Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας είχε ανακοινώσει επισήμως «ότι καμία πτήση ψεκασμού με χημικές ουσίες δεν εκτελείται πάνω από ελληνικό έδαφος». Φυσικά, κανένας από τους εραστές των συνωμοσιολογιών δεν το πίστεψε.
«Ψεκασμένες θεωρίες»: Ένα παγκόσμιο φαινόμενο
Κι αν κάποιος νομίζει ότι οι συνωμοσιολογίες και τα «ψεκασμένα σενάρια» είναι προϊόν… made in Greece, κάνει λάθος. Σε παγκόσμιο επίπεδο οι «ψεκασμένες αντιλήψεις» γίνονται πιστευτές και, μέσα από το διαδίκτυο, εξαπλώνονται με ταχύτητα φωτός. Ας πάμε στο πρόσφατο παρελθόν καθώς ο νέος κορωνοϊός αποτέλεσε αφορμή για… τσουνάμι συνωμοσιολογίας. Κι αν δεν μπορούσε να προκαλέσει ένας «αόρατος εχθρός» ένα τέτοιο τσουνάμι, ποιος θα μπορούσε;
Μόλις τον περασμένο Απρίλιο, ο, τότε, πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ πρότεινε δημόσια στους επιστήμονες να εξετάσουν το ενδεχόμενο θεραπείας ασθενών με κορωνοϊό με ενέσεις με απολυμαντικό ή να τους εκθέσουν σε ηλιακή υπεριώδη ακτινοβολία. Και αυτά τα είπε ο πρόεδρος τον ΗΠΑ. Όχι, ο θαμώνας ενός καφενείου για να κερδίσει το σάμαλι… Τα αποτελέσματα είναι γνωστά. Εκατοντάδες πολίτες άρχισαν να πίνουν χλωρίνη. Πολλοί νοσηλεύτηκαν.
Και γιατί κάποιοι να μην πιστέψουν έναν πρόεδρο των ΗΠΑ, όταν πιστεύουν ότι η γη είναι επίπεδη; Κι όμως αυτό το θέμα, φαίνεται, δεν λύθηκε από τους αρχαίους Έλληνες αστρονόμους. Θαλής ο Μιλήσιος, Παρμενίδης και Πυθαγόρας ήταν, μάλλον, υποστηρικτές της «νέας τάξης πραγμάτων». Στο Facebook υπάρχουν εκατοντάδες σελίδες και ομάδες οπαδών της θεωρίας της επίπεδης γης. Τα μέλη τους είναι εκατοντάδες χιλιάδες. Ισχυρίζονται ότι οι φωτογραφίες από δορυφόρους, που αποδεικνύουν ότι η γη είναι σφαιρική, αποτελούν photoshop. Κανένας όμως από αυτούς δεν έχει καταφέρει να απαντήσει στην ερώτηση «αφού η γη είναι επίπεδη πως και δεν πέφτουμε στο κενό;». Σύμφωνα με έρευνα του YouGov, ένας στους έξι Αμερικανούς δεν είναι απολύτως σίγουρος πως ο πλανήτης είναι σφαιρικός.
Κι ας επιστρέψουμε στην πανδημία. Το ιδανικό γήπεδο για κάθε είδους «ψεκασμένη» θεωρία. Τον περασμένο Δεκέμβριο το Facebook ανακοίνωσε ότι θα καταπολεμήσει τους ψευδείς και αντιεπιστημονικούς ισχυρισμούς για τα εμβόλια κατά του νέου κορωνοϊού. Τι να πρωτοπρολάβει, όμως, ο καημένος ο Ζούκερμπεργκ; Οι «ψεκασμένοι» είναι σαν τη Λερναία Ύδρα. Ένα κεφάλι κόβεις, δέκα φυτρώνουν.
Από τη στιγμή που δεν πιστεύουν ότι υπάρχει ο νέος κορωνοϊός γιατί να πιστέψουν στα εμβόλια και στα selftest; Γι΄αυτούς το εμβόλιο έχει τσιπάκι, είναι κατασκευασμένο από… Εβραίο, θα αλλοιώσει το DNAκαι θα μας παρακολουθούν. Η μπατονέτα του self test θα καταστρέψει τον εγκέφαλο, τα παιδιά θα μπουν σε δομές, και τόσα άλλα. Τα fake news μεταδίδονται με απίστευτη ταχύτητα. Όσοι τολμήσουν να τα αντικρούσουν εισπράττουν χλεύη και ύβρεις.
Πριν από λίγες ημέρες, κυρία από τη Λαμία έφυγε από το νοσοκομείο, όπου νοσηλευόταν με Covid19, γιατί δεν πιστεύει στην πανδημία. Στο χέρι κρατούσε το, τελευταίας τεχνολογίας, κινητό της και στους δημοσιογράφους είπε ότι θα τηλεφωνήσει στον δικηγόρο της για να τα «βάλει όλα στο Facebook». Ισχυρίστηκε ότι είναι «θεματοφύλακας του άρθρου 120 του Συντάγματος», και ότι δε θα κάνει εμβόλιο γιατί έχει μέσα «AIDS, ελονοσία, έμβρυα». Φυσικά, η μάσκα ήταν στο πηγούνι και… ψέκαζε όσους ήταν κοντά της με ιό. Αυτά θα ήταν αστεία εάν τα βλέπαμε σε μία επιθεώρηση με τίτλο, π.χ., «Οι homo ψεκασμένοι». Όταν όμως χιλιάδες άνθρωποι βρίσκονται σε νοσοκομεία, σε ολόκληρο τον κόσμο, και δίνουν τη μάχη για τη ζωή, τότε οι «homo ψεκασμένοι» ψεκάζουν θάνατο.
Ο Φώτης Καρύδας είναι δημοσιογράφος
