Κλείσιμο

H επόμενη ημέρα στην Αρχιεπισκοπή Αμερικής. Το παρασκήνιο και οι διάδοχοι

Την ερχόμενη Πέμπτη στο Φανάρι, θα συνέλθει για τρεις μέρες η Σύνοδο του Οικουμενικού Πατριαρχείου και η ατζέντα της ημερησίας διάταξης περιλαμβάνει πολλά και σημαντικά ζητήματα.
Το κυριότερο από αυτά είναι το θέμα της παραίτησης του 92χρονου Αρχιεπισκόπου Αμερικής, που πλέον θα τεθεί και επισήμως στη Σύνοδο προς έγκριση,  σηματοδοτώντας ουσιαστικά την επόμενη ημέρα στην σημαντική αυτή εκκλησιαστική επαρχία του Οικουμενικού Θρόνου, μετά την 20χρονη ποιμαντορία του Σεβασμιώτατου κ. Δημήτριου.

Ο κ. Δημήτριος ανέλαβε τα καθήκοντα του στην Αρχιεπισκοπή Αμερικής το 1999. Στις 26 Νοεμβρίου 2015 κατόπιν αποφάσεως της Αγίας και Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου, η Ιερά Αρχιεπισκοπή Αμερικής ανυψώθηκε σε Γεροντική Επαρχία του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Παρουσίασε σημαντικό συγγραφικό και ερευνητικό έργο, ενώ παράλληλα διετέλεσε επί μακρόν Καθηγητής Βιβλικής Θεολογίας στη Θεολογική Σχολή Τιμίου Σταυρού Βοστώνης.

Ο πρώην Αμερικής Σπυρίδων

Ο κ. Δημήτριος κλήθηκε να αντικαταστήσει στον αρχιεπισκοπικό Θρόνο, τον πρώην Αμερικής Σπυρίδωνα, που ήταν προσωπική επιλογή του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου, ο οποίος όμως δεν κατάφερε να έχει αγαστή συνεργασία με την ελληνική ομογένεια.

Ο κ. Σπυρίδωνας εξελέγη στις 30 Ιουλίου 1996. Ως Αρχιεπίσκοπος Αμερικής εργάστηκε για το μεγάλο ζήτημα της επιβίωσης της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού στη διασπορά της Αμερικής. Ανέλαβε πρωτοβουλίες σε καίρια θέματα της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας της Αμερικής, δίδοντας ιδιαίτερη έμφαση στην ελληνική παιδεία, στην ορθόδοξη θεολογική εκπαίδευση, στην οργάνωση του ελληνοαμερικανικού λόμπι και στη διοίκηση της Αρχιεπισκοπής. Όμως  ο κ. Σπυρίδωνας μέσα στα τρία χρόνια στον αρχιεπισκοπικό Θρόνο κατάφερε να δημιουργήσει προβλήματα στη Θεολογική Σχολή της Βοστώνης επιβάλλοντας την απομάκρυνση καθηγητών γνωστών στην παγκόσμια ορθόδοξη κοινότητα. Δεν άκουσε το Οικουμενικό Πατριαρχείο που του ζητούσε την άμεση απομάκρυνση του Γεωργίου Πασσιά, του τότε Γενικού Αρχιερατικού Επιτρόπου της Αρχιεπισκοπής ενώ συγκρούστηκε με τους πέντε μητροπολίτες της Αμερικής οι οποίοι έφθασαν στο σημείο να ζητήσουν την παραίτησή του.

Ο Σπυρίδων παραιτήθηκε από Αρχιεπίσκοπος Αμερικής στις 19 Αυγούστου 1999 και εν συνεχεία η Αγία και Ιερά Σύνοδο του Οικουμενικού Πατριαρχείου τον εξέλεξε Μητροπολίτη της Ιστορικής Ιεράς Μητροπόλεως Χαλδίας, Χεροιάνων και Κερασούντος. Ο ίδιος δεν αποδέχθηκε  μη αποδεχθείς τη μετάθεση αυτή και στις 15 Σεπτεμβρίου 1999 εγκατέλειψε τη Νέα Υόρκη, και έκτοτε διαμένει ως σχολάζων Μητροπολίτης στη Λισαβόνα της Πορτογαλίας, όπου κατά καιρούς παραχωρεί συνεντεύξεις στον ελληνικό και ομογενειακό τύπο της Αμερικής.

Η οικονομική κατάρρευση επί Δημητρίου

Στην αρχή της θητείας του ο Σεβάσμιος Αρχιεπίσκοπος Δημήτριος, κατάφερε να επουλώσει τα τραύματα του παρελθόντος και να  υπάρξει ηρεμία και νηνεμία. Μετά το τρομοκρατικό χτύπημα στους δίδυμους Πύργους, βγήκε μπροστά και πρωτοστάτησε στην εκστρατεία για την αναστήλωση του ιστορικού ορθόδοξου ναού που βρισκόταν στο σημείο του Αγίου Νικολάου.

Όμως τα τελευταία χρόνια οι καταγγελίες για οικονομικές ατασθαλίες στην Αρχιεπισκοπή, προκάλεσαν σοβαρά ζητήματα με αποτέλεσμα , επιφανείς Έλληνες ομογενείς να τον αμφισβητούν δημόσια και να λένε ότι οι επιλογές συνεργατών λόγω και της προχωρημένης ηλικίας του, δεν ήταν και οι πιο κατάλληλες.

Στα τέλη του προηγούμενου έτους έκθεση επί των οικονομικών από την εταιρεία ορκωτών ελεγκτών Grant Thornton έκανε λόγο για… δυσλειτουργίες στον τομέα της διαχείρισης των οικονομικών.
Την ανεξάρτητη και σε βάθος εν λόγω έκθεση, που αφορά στη λειτουργία των οικονομικών διευθύνσεων και τμημάτων της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αμερικής παρήγγειλε η ίδια η Αρχιεπισκοπή προκειμένου να μπορέσει να αντιληφθεί, σε όλη τους την έκταση, τις αιτίες των τεράστιων οικονομικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει.

Σύμφωνα με δημοσιεύματα του ομογενειακού τύπου, η Αρχιεπισκοπή Αμερικής ήταν αντιμέτωπη με τεράστιο οικονομικό έλλειμμα, που ξεπερνά τα 8,5 εκατ. δολ., ενώ κορυφαίο ζήτημα αποτελεί και ο εκτροχιασμός-υπερδιπλασιασμός του προϋπολογισμού για την ανοικοδόμηση του Ι.Ν. Αγίου Νικολάου στο Σημείο Ο, στο Μανχάταν, που είχε οδηγήσει στη διακοπή των εργασιών κατόπιν καταγγελίας της σύμβασης από την κατασκευάστρια εταιρεία.

Η έκθεση της Grant Thornton, η οποία κόστισε 150.000 δολάρια που προσέφερε Ελληνοαμερικανός ομογενής, παραδόθηκε στον Αρχιεπίσκοπο Αμερικής Γέροντα Δημήτριο και στο Αρχιεπισκοπικό Συμβούλιο της 1η Δεκεμβρίου του 2017. Η έρευνα της Grant Thornton πραγματοποιήθηκε τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο του 2017, περίοδο κατά την οποία βρίσκονταν ακόμη στις θέσεις τους ο εκτελεστικός διευθυντής και ο διευθυντής της Διεύθυνσης Οικονομικών της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αμερικής, οι οποίοι μετέπειτα απολύθηκαν, όπως άλλωστε και το 1/3 του προσωπικού της Αρχιεπισκοπής. Αυτές οι εξέλιξες προκάλεσαν ανησυχία και δυσφορία στο Φανάρι και σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες από τα τέλη του 2018  είχε ζητηθεί η παραίτηση του κ. Δημητρίου η οποία και τελικά δόθηκε στις 4 Μαΐου του 2019.

Η κρίσιμη συνεδρίαση στο Φανάρι και οι διάδοχοι

Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες ακόμα δεν έχει αποφασιστεί ποια διαδικασία θα ακολουθηθεί για την αντικατάσταση του Αρχιεπισκόπου Αμερικής. Δηλαδή αν στο Φανάρι στις 9,10 και 11 Μαΐου, θα εκλεγεί ο νέος Αρχιεπίσκοπος Αμερικής, η απλά θα γίνει αποδεκτή η παραίτηση του κ. Δημητρίου, ο οποίος θα αποκατασταθεί σε μητρόπολη του Θρόνου και θα οριστεί ότι εν ευθέτω χρόνο θα γίνει εκλογή στην Αρχιεπισκοπή Αμερικής αλλά και τη χηρεύουσα Αρχιεπισκοπή Αυστραλίας.

Αν τελικά αποφασιστεί να γίνει άμεσα η εκλογή, η διαδικασία προβλέπει ότι ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, συγκροτεί το τριπρόσωπο προτείνοντας 3 ιεράρχες και η σύνοδος εκλέγει τον νέο επίσκοπο της Αμερικής.

Επικρατέστερος θεωρείται ο Μητροπολίτης Προύσης και Ηγούμενος της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης κ. Ελπιδοφόρος. Συζητούνται ακόμα τα ονόματα των Μητροπολιτών Σουηδίας, Κλεόπα, (με καταγωγή από τη Βοστώνη ), του Μητροπολίτη Δαρδανελίων Νικήτα, του Μητροπολίτη Σικάγου κ. Ναθαναήλ αλλά και του μόλις 46 ετών Επίσκοπου Χριστουπόλεως Μακάριου.

Από την κούρσα διαδοχής -αν και αρχικά είχε θεωρηθεί ως η επικρατέστερη επιλογή- φαίνεται ότι μένει εκτός ο Μητροπολίτης Γαλλίας κ. Εμμανουήλ, καθώς σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες λόγω του ουκρανικού ζητήματος που γνωρίζει και έχει χειριστεί, κρίθηκε απαραίτητο από τον κ. Βαρθολομαίο να μείνει στο Φανάρι, συνεχίζοντας να διαχειρίζεται το φάκελο των εξωτερικών υποθέσεων του Οικουμενικού Πατριαρχείου με τις άλλες Ορθόδοξες Εκκλησίες. 

Πάντως οι ομογενείς και αυτοί που αμφισβήτησαν ανοικτά τον πρώην Αμερικής Δημήτριο φέρεται να ζητούν, ο νέος Αρχιεπίσκοπος να γνωρίζει την αμερικανική πραγματικότητα και αν παραμείνει η ένταση δεν αποκλείεται η εκλογή νέου Αρχιεπισκόπου να μετατεθεί για το εγγύς μέλλον, προκειμένου να συνεχιστούν οι διαβουλεύσεις και από τη Σύνοδο Φαναρίου να οριστεί Τοποτηρητής που θα ασκεί προσωρινά τα καθήκοντα του.

Πηγή: Φώτης Νάκος