ΚΑΙΡΟΣ

Ελλάδα: Ηλεκτρονικές συναλλαγές κατά της παραοικονομίας

DW Κώστας Συμεωνίδης

«Η ελληνική κυβέρνηση καθιστά μη ελκυστικές τις πληρωμές με μετρητά» είναι ο τίτλος εκτενούς δημοσιεύματος της οικονομικής Handelsblatt που αναφέρεται στην νέα νομοθεσία που ισχύει στην Ελλάδα από την 1η Ιανουαρίου για τις ηλεκτρονικές συναλλαγές. «Για να καταπολεμήσει τη φοροδιαφυγή ο έλληνας υπουργός Οικονομικών θέλει να αναγκάσει τους πολίτες να μην χρησιμοποιούν ρευστό. Μέχρι στιγμής οι προσπάθειες έχουν αποτύχει».

Σχολιάζοντας τα πρόστιμα που προβλέπονται για όσους πολίτες δεν πραγματοποιούν τουλάχιστον το 30% των δαπανών τους σε ηλεκτρονική μορφή, η εφημερίδα επισημαίνει πως «[…] πρόκειται μάλλον για το αυστηρότερο μέτρο περιορισμού της χρήσης μετρητών σε χώρα της Ευρωζώνης. Με τον τρόπο αυτό ο συντηρητικός πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας θέλουν να καταπολεμήσουν τη φοροδιαφυγή. Το εύρος της παραοικονομίας στην Ελλάδα υπολογίζεται σε τουλάχιστον 20% του επίσημου ΑΕΠ».

Τα φορολογικά βάρη υπονομεύουν τη φορολογική συνείδηση

Όπως σημειώνει η εφημερίδα «[…] η φοροδιαφυγή θεωρείται ένα από τα αίτια της ελληνικής κρίσης χρέους του 2009. Ειδικοί εκτιμούν ότι το ελληνικό δημόσιο χάνει κάθε χρόνο περί τα 16 δις ευρώ. Αυτό αντιστοιχεί σε σχεδόν 1/3 των φορολογικών εσόδων των τελευταίων χρόνων. Η φοροδιαφυγή έχει εν μέρει διαρθρωτικά αίτια, όπως το υψηλό ποσοστό των αυτοαπασχολούμενων που στην Ελλάδα είναι διπλάσιο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Ένας ακόμη λόγος είναι τα μικρά μεγέθη των επιχειρήσεων. Το 60% περίπου των μισθωτών εργάζονται σε μικρές επιχειρήσεις με λιγότερους από 10 υπαλλήλους. Σε τέτοιες μίνι επιχειρήσεις η παράνομη εργασία είναι πιο σύνηθες φαινόμενο απ΄ ότι στις μεγάλες.

«Οι περιορισμοί έχουν μεν αρθεί, ωστόσο η δυσπιστία έναντι των τραπεζών και η αγάπη για μεγάλα αποθέματα σε ρευστό παρέμεινε»

Και οι αυξανόμενες εισφορές και οι φόροι υπονομεύουν όμως τη φορολογική συνείδηση. Κατά τη διάρκεια της θητείας του μεταξύ 2015-2019 ο πρώην πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας αύξησε ή εισήγαγε εκ νέου 29 συνολικά φόρους […]. Οι πρόσθετοι φόροι δεν άγγιξαν όμως καν τα προσδοκώμενα έσοδα. Το ότι οι υψηλότεροι φόροι μπορεί εν τέλει να είναι αντιπαραγωγικοί κατέδειξε στην Ελλάδα και το παράδειγμα του ΦΠΑ».

Αναφερόμενη στην υποχρεωτική έκδοση αποδείξεων που ισχύει στην Ελλάδα εδώ και χρόνια, σε αντίθεση με τη Γερμανία όπου καθιερώθηκε μόλις από τις αρχές του 2020, αλλά και στα κίνητρα που έδωσε η κυβέρνηση Τσίπρα για τη χρήση πλαστικού χρήματος, η ΗΒ επισημαίνει: «[…] Μέχρι στιγμής όλες οι προσπάθειες για να απομακρυνθούν οι Έλληνες από τα μετρητά απέτυχε. Η εμμονή στο ρευστό είναι βέβαια και μια συνέπεια της εμπειρίας από το 2015, όταν οι πολίτες υπό το φόβο κατάρρευσης του τραπεζικού συστήματος και κατάργησης του ευρώ άδειασαν τους λογαριασμούς τους. Η κυβέρνηση αντέδρασε επιβάλλοντας κεφαλαιακούς ελέγχους. […] Οι περιορισμοί έχουν μεν αρθεί, ωστόσο η δυσπιστία έναντι των τραπεζών και η αγάπη για μεγάλα αποθέματα σε ρευστό παρέμεινε. Κατά το πρώτο εξάμηνο του 2019 ο αριθμός των πιστωτικών και χρεωστικών καρτών αυξήθηκε μεν κατά 4%, οι συναλλαγές που έγιναν όμως με αυτές μειώθηκαν κατά 16%. Το υποχρεωτικό όριο χρήσης του 30% έχει στόχο να φέρει τώρα την ανατροπή».

«Ένταξη παρηγοριάς» για τον Ζάεφ

Με αφορμή την παραίτηση του Ζόραν Ζάεφ εν όψει των πρόωρων εκλογών της 12ης Απριλίου, στις οποίες οδηγήθηκε η Βόρεια Μακεδονία μετά το γαλλικό βέτο στην έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την ΕΕ, η Frankfurter Allgemeine Zeitung σημειώνει, μεταξύ άλλων: «Οι εκλογές του Απριλίου θα καταδείξουν εάν, και παρά την πικρή απογοήτευση, η πορεία προσέγγισης με την ΕΕ που χάραξε ο Ζάεφ συνεχίζει να έχει τη στήριξη της πλειοψηφίας. Σύμφωνα με δημοσκοπήσεις, που στη Βόρεια Μακεδονία δεν είναι ιδιαίτερα αξιόπιστες, ο σοσιαλδημοκρατικός συνασπισμός του Ζάεφ προηγείται οριακά του συντηρητικού και εν μέρει εθνικιστικού VMRO που ήταν και συνεχίζει να είναι κατά της αλλαγής του ονόματος. […] Ο Ζάεφ ωστόσο εμμένει στην πορεία του, χαρακτηρίζοντας την προσέγγιση με την ΕΕ χωρίς εναλλακτική».

Όπως επισημαίνει η εφημερίδα, παρά το γαλλικό μπλόκο στην έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την ΕΕ «[…] η Βόρεια Μακεδονία θα μπορέσει να γιορτάσει φέτος όπως όλα δείχνουν τουλάχιστον την ένταξη στο ΝΑΤΟ. Μετά και τις εναπομείνασες επικυρώσεις του συμφώνου από τα κοινοβούλια των χωρών-μελών, που θεωρείται τυπική διαδικασία, η ένταξη του 30ού μέλους της συμμαχίας αναμένεται να γίνει εντός της χρονιάς. Η επικείμενη ένταξη στον ισχυρό στρατιωτικό σύνδεσμο δεν αναμένεται να έχει ωστόσο αποφασιστικό αντίκτυπο στα εκλογικά αποτελέσματα. Διότι οι πολίτες συνδέουν τις ελπίδες τους για μια καλύτερη ζωή με την ΕΕ και ο δρόμος προς αυτή παραμένει καταρχήν κλειστός».