Νέφος και κλιματικές αλλαγές κίνδυνος για την υγεία στην Ελλάδα

Του Γιώργου Κεραμιτζόγλου

Τουλάχιστον 8.500 θάνατοι θα μπορούσαν να προληφθούν κάθε χρόνο στη χώρα μας  εάν μειώνονταν οι συγκεντρώσεις ατμοσφαιρικής ρύπανσης,  αναφέρεται στην νέα έρευνα του Εθνικού Κέντρου Περιβάλλοντος και Αειφόρου Ανάπτυξης.

Η έρευνα που παρουσιάζεται εν όψη της παγκόσμιας ημέρας περιβάλλοντος την ερχόμενη Παρασκευή δείχνει ότι οι κλιματικές αλλαγές αλλά και η ρύπανση εγκυμονούν τεράστιους κινδύνους για την υγεία. 

Ειδικότερα, περισσότεροι από 6.000 θάνατοι (6.487) ετησίως μπορούν να αποδοθούν στην έκθεση των αιωρούμενων μικροσωματιδίων στα αστικά και ημιαστικά κέντρα, με τα μεγαλύτερα ποσοστά καταγραφής να αφορούν στους πληθυσμούς της Αθήνας (58%) και της Θεσσαλονίκης (13%).

Ως προς την επίδραση της κλιματικής αλλαγής στην υγεία των πολιτών τα αποτελέσματα της έρευνας προβλέπουν αύξηση της μέσης θερμοκρασίας στη χώρα μας, συνεπώς ο χρόνος έκθεσης του ελληνικού πληθυσμού σε συνθήκες θερμικής δυσφορίας αναμένεται να αυξηθεί.

Τι λένε τα στοιχεία της έρευνας.

Περισσότεροι από 2.000 θάνατοι (2.115) μπορούν να αποδοθούν στις αγροτικές περιοχές, όπου η συγκέντρωση πληθυσμού είναι μεν μικρότερη σε σχέση με τα αστικά κέντρα, όμως η μέση ηλικία τους είναι μεγαλύτερη, δηλαδή υπάρχουν περισσότεροι ηλικιωμένοι άνθρωποι, που είναι πιο ευάλωτοι στις επιπτώσεις της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.

Σύμφωνα με τις πλέον μετριοπαθείς προβλέψεις ο αριθμός ημερών με ισχυρή θερμική επιβάρυνση για τον πληθυσμό της Αθήνας αναμένεται να αυξηθεί κατά 50% στο εγγύς μέλλον (2021-2050), με περαιτέρω αύξηση μέχρι τα τέλη του 21ου αιώνα, σε σύγκριση με την περίοδο αναφοράς 1961-1990. Το δυσμενέστερο κλιματικό σενάριο προβλέπει ότι ο αριθμός των ωρών με μεγάλη δυσφορία στην περιοχή της Αθήνας πρόκειται να αυξηθεί σε ποσοστό που υπερβαίνει το 150% στο απώτερο μέλλον (2071-2100), σε σχέση με την τελευταία 30ετία του 20ου αιώνα (1971-2000).

Ως εκ τούτου τα επίπεδα θερμικής δυσφορίας αναμένεται να αυξηθούν στις περισσότερες παράκτιες και νησιωτικές περιοχές της Ελλάδας. Σε αστικές περιοχές, όπως η Θεσσαλονίκη, η Πάτρα, το Ηράκλειο, η Λάρισα, ο Βόλος, τα Ιωάννινα, η Καβάλα η Λαμία και η Αθήνα, η αναμενόμενη αύξηση θα κυμανθεί μεταξύ 10 και 13 ημερών, ενώ στην πόλη της Καλαμάτας αναμένεται η μεγαλύτερη αύξηση κατά 16 επιπλέον ημέρες.

Έως τα μέσα του αιώνα μας, αναμένεται αύξηση του αριθμού ημερών με μεγάλη δυσφορία στις περισσότερες τουριστικές περιοχές της Ελλάδας, όπως τα Δωδεκάνησα, η Κρήτη, η Κέρκυρα, η Κεφαλονιά, η Χαλκιδική και η Πιερία. Η μεγαλύτερη αύξηση του αριθμού ημερών με μεγάλη θερμική δυσφορία αναμένεται στη Ρόδο και στο Ηράκλειο Κρήτης και η μικρότερη αύξηση στα νησιά των Κυκλάδων, λόγω τοπικών κλιματικών συνθηκών.

Στην περιοχή της Πελοποννήσου αναμένεται αύξηση του αριθμού ημερών με ισχυρή θερμική επιβάρυνση μέχρι τα μέσα του 21ου αιώνα, με την αύξηση να είναι μεγαλύτερη στην ενδοχώρα σε σχέση με τις παράκτιες περιοχές, λόγω της επίδρασης της θαλάσσιας αύρας κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Περαιτέρω αύξηση του αριθμού ημερών με ισχυρή θερμική επιβάρυνση αναμένεται μέχρι τα τέλη του 21ου αιώνα, οπότε θα επηρεαστούν και οι παράκτιες περιοχές της δυτικής και ανατολικής Πελοποννήσου.

Οι μεταβολές στις κλιματικές παραμέτρους αναμένεται επίσης να επηρεάσουν και τη μετάδοση ασθενειών στον άνθρωπο μέσω οργανισμών διαβιβαστών, ιδίως κουνουπιών. Εκτός από τα ενδημικά είδη κουνουπιών η κλιματική αλλαγή αναμένεται να επιφέρει επιμήκυνση της περιόδου δράσης διαφόρων ειδών κουνουπιών-εισβολέων, όπως το ασιατικό κουνούπι «Τίγρης», που ευθύνεται για την εξάπλωση του ιού του Δυτικού Νείλου, ενώ εκτιμάται ότι λόγω της αύξησης της θερμοκρασίας θα έχουμε επανεμφάνιση του Δάγγειου πυρετού.

Συνεπώς, η έκδοση «Περιβάλλον και Υγεία» του Εθνικού Κέντρου Περιβάλλοντος και Αειφόρου Ανάπτυξης (ΕΚΠΑΑ) αναδεικνύει την άρρηκτη σχέση περιβάλλοντος και υγείας υπενθυμίζοντας στους Έλληνες πολίτες και στην Ελληνική πολιτεία ότι η προστασία της δημόσιας υγείας συντελείται και μέσω της προστασίας του περιβάλλοντος. Στην κατεύθυνση αυτή, το ΕΚΠΑΑ έχει ήδη προτείνει στην επικαιροποιημένη Έκθεση Κατάστασης Περιβάλλοντος Ελλάδας 2019 μια σειρά μέτρα, όπως είναι η εφαρμογή των προβλεπόμενων μέτρων στο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) για τη σταδιακή απεξάρτηση από τον άνθρακα και τη διασφάλιση συμβατότητας του ΕΣΕΚ με το Εθνικό Σχέδιο Μεταφορών, τη θέσπιση νόμου για την κλιματική αλλαγή με προσαρμογή και μείωση εκπομπών, την ηλεκτρική διασύνδεση των νησιών, την ανακαίνιση του κτηριακού αποθέματος και τη βελτίωση των κανονισμών δόμησης, την υποστήριξη των λιγνιτικών περιοχών με αναπτυξιακές δράσεις και την ανάπτυξη του Σχεδίου Δίκαιης Μετάβασης, την προώθηση μονάδων βιοαερίου για την επίλυση του προβλήματος διαχείρισης των αγροτοκτηνοτροφικών αποβλήτων, τον καθορισμό τομεακών πολιτικών προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή (π.χ. γεωργία τουρισμός) για τις οποίες απαιτούνται εθνικά μέτρα και πολλά άλλα.

Σημειώνεται ότι η έκδοση «Περιβάλλον και Υγεία» στηρίζεται στις έρευνες «Επιδράσεις στην υγεία από την ατμοσφαιρική ρύπανση στην Ελλάδα» της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, με επικεφαλής την Καθηγήτρια Ε.Κ. Κατσουγιάννη, και «Κλιματική Αλλαγή και Υγεία» του Ινστιτούτου Ερευνών Περιβάλλοντος του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, με επικεφαλής τον Καθηγητή Ν. Μιχαλόπουλο. Πρόκειται για έρευνες που ανέθεσε και χρηματοδότησε το Εθνικό Κέντρο Περιβάλλοντος και Αειφόρου Ανάπτυξης (ΕΚΠΑΑ).  

 

Πηγή: skai.gr