Ρωσία: Ο Πούτιν ενισχύει τις σχέσεις του με το Ιράν και με την Κίνα

Στη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας, ο Βλαντίμιρ Πούτιν αιφνιδιάστηκε από ένα κίνημα αμφισβήτησης που κανείς σύμβουλός του δεν είχε καταφέρει να προβλέψει. Από τότε που επέστρεψε στο Κρεμλίνο λοιπόν, στις 7 Μαΐου 2012, βάλθηκε να εξουδετερώσει τους αντιπάλους του με τη βοήθεια και της Δούμας, που δεν αποτελεί πλέον παρά ένα εκτελεστικό όργανο της προεδρίας.

Οι διαδηλώσεις έτσι υποχώρησαν, αλλά η αμφισβήτηση παραμένει. Και ο Πούτιν δεν κατορθώνει να φτάσει στη δημοτικότητα που απολάμβανε στις δύο πρώτες θητείες του. Σύμφωνα με το ινστιτούτο Levada, δεν είναι πια «η μεγάλη ενοποιητική προσωπικότητα», αλλά ένας «κανονικός πρόεδρος». Και καθώς τον εγκαταλείπουν άλλοτε στενοί του σύμβουλοι, όπως ο Βλαντισλάβ Σουρκόφ, αρχίζει να χρησιμοποιεί – με αρνητικό τρόπο φυσικά - το χαρτί της Ευρώπης.
Ένα ρωσικό διαβατήριο για τον Ζεράρ Ντεπαρντιέ; Pozhaluista! (Μα φυσικά!) Και για να μην πληγωθεί ο Φρανσουά Ολάντ, ο ρώσος πρόεδρος φρόντισε να απαντήσει αυστηρά και στην Άγγελα Μέρκελ, όταν ενδιαφέρθηκε για την τύχη των Pussy Riot. «Δεν νομίζω πως η σημερινή Γερμανία πρέπει να στηρίζει τον αντισημιτισμό», είπε, αναφερόμενος σε μια από τις κατηγορίες που βαρύνουν τα κορίτσια.

Πίσω από αυτή την περιφρόνηση προς την Ευρώπη κρύβεται μια δυσφορία. Ο Πούτιν έκτισε την ευρωπαϊκή του πολιτική στηριζόμενος στις προσωπικές του φιλίες: Μπερλουσκόνι, Σρέντερ, Σιράκ. Καθώς οι ηγέτες αυτοί έχουν αποχωρήσει, δυσκολεύεται να επαναπροσδιορίσει τις σχέσεις του με τους Είκοσι οκτώ. Στις Βρυξέλλες, αρχίζουν να μιλούν για ένα σιωπηλό εμπορικό πόλεμο. Δεν είναι λίγοι μάλιστα εκείνοι που –με αφορμή την υπόθεση Σνόουντεν- μιλούν και για την επιστροφή σε έναν πραγματικό Ψυχρό Πόλεμο, όσο κι αν ο όρος αυτός ακούγεται υπερβολικός.

Ούτε η πρόταση που έκανε ο Μπαράκ Ομπάμα για “reset” (επανεκκίνηση) στην αρχή της πρώτης του θητείας ούτε η πρόταση του Πούτιν την επομένη των επιθέσεων της Βοστόνης για συνεργασία στον αντιτρομοκρατικό τομέα μπόρεσαν να οδηγήσουν στη βελτίωση των αμερικανορωσικών σχέσεων που επιδεινώθηκαν την εποχή του Μπους. Ο επικεφαλής του Κρεμλίνου, που την επομένη της 11ης Σεπτεμβρίου, νόμιζε πως στο πρόσωπο τότε του ρεπουμπλικανού προέδρου είχε βρει ένα σύμμαχο, αισθάνθηκε προδομένος όταν ο τελευταίος ανέπτυξε ένα σχέδιο αντιπυραυλικής άμυνας στα ανατολικά σύνορα της ανατολικής Ευρώπης.

Το 2010, μετά την ανάληψη της προεδρίας από τον Ομπάμα, οι δύο χώρες υπέγραψαν μια συμφωνία αμοιβαίου αφοπλισμού, αλλά η δεύτερη φάση των διαπραγματεύσεων δεν ξεκίνησε ποτέ. Και πριν από δέκα ημέρες, το Κρεμλίνο απέρριψε την πρόταση του Ομπάμα να μειωθούν τα πυρηνικά οπλοστάσια των δύο χωρών κατά το ένα τρίτο.

Αυτή η διπλωματική δυσπιστία έχει γίνει αντικείμενο εκμετάλλευσης από τη ρωσική ηγεσία στο εσωτερικό της χώρας. Οι απειλές αμερικανικών αντιποίνων μετά τον θάνατο του Σεργκέι Μαγκνίτσκι, το φθινόπωρο του 2009, έδωσαν τροφή για μια νέα αντιαμερικανική προπαγάνδα. Η Μόσχα δεν διστάζει πλέον να παρουσιάζει την Αμερική ως Μεγάλο Σατανά. Αυτό δεν εμποδίζει πάντως τις δύο χώρες να συνεργάζονται για την προετοιμασία μιας διεθνούς διάσκεψης για τη Συρία.

«Αν μια χώρα έχει κρατήσει μια σταθερή συμπεριφορά από την αρχή της συριακής κρίσης, είναι η Ρωσία», λέει ένας ευρωπαίος διπλωμάτης, εκτιμώντας ότι η χώρα αυτή κατάφερε να επιβληθεί στο κέντρο της συριακής σκακιέρας. Ο επόμενος στόχος του Πούτιν θα είναι το Ιράν και το πυρηνικό του πρόγραμμα, όπου μετά την ανάληψη της εξουσίας από τον νέο μετριοπαθή πρόεδρο οι αντίπαλοι των κυρώσεων έχουν ενισχυθεί. Όλα δείχνουν έτσι ότι θα ενισχυθεί ο άξονας Μόσχα-Τεχεράνη-Πεκίνο εις βάρος της Δύσης.

Πηγή: Πηγή: ΑΜΠΕ