Κλείσιμο

Αλβανία: 20 χρόνια κοινοβουλευτισμού

Η μικρή χώρα της Αδριατικής είναι μέλος των ΗΕ και φιλοδοξεί να ενταχθεί στην ΕΕ. Ήταν η τελευταία χώρα της ανατολικής Ευρώπης που έκανε το πέρασμα στη δημοκρατία όταν, μετά τις ελεύθερες εκλογές στις 22 Μαρτίου του 1992, ένα μη κομμουνιστικό κόμμα ανέλαβε την εξουσία.

Η χώρα βρισκόταν τότε στα πρόθυρα οικονομικής κατάρρευσης. Η μετάβαση στο δημοκρατικό καθεστώς σημαδεύτηκε από σοβαρή κοινωνική αναταραχή και μαζική μετανάστευση στο εξωτερικό. Ακόμη και σήμερα όμως η πολιτική πόλωση παραμένει εμφανής και αποτελεί βασικό εμπόδιο στον δημοκρατικό εκσυγχρονισμό της Αλβανίας.

Το Δημοκρατικό Κόμμα και το παλιό κομμουνιστικό που εξελίχθηκε σε Σοσιαλιστικό Κόμμα επιδίδονται σε μία αέναη διαμάχη. Ωστόσο όσον αφορά στο πολιτικό τους πρόγραμμα τα δύο κόμματα διαφοροποιούνται ελάχιστα. «Πρόκειται για σύγκρουση προσωπικών συμφερόντων. Οι πολιτικοί δεν ενδιαφέρονται για την ευημερία των πολιτών, αλλά για την πολιτική εξουσία. Αυτό κάνει τον πολιτικό αγώνα ακραίο και αδιέξοδο», εκτιμά ο Αλβανός πολιτικός επιστήμονας Ερμάλ Χαμσίγια.

Εύθραυστη δημοκρατία

Πέντε φορές διεξήχθησαν κοινοβουλευτικές εκλογές στην Αλβανία από το 1992 με τον εκάστοτε χαμένο να μην αποδέχεται το εκλογικό αποτέλεσμα και να μποϋκοτάρει τις κοινοβουλευτικές εργασίες. Αυτά τα γεγονότα οδηγούν σε αρνητικές αξιολογήσεις της χώρας στις Βρυξέλλες, όπου είχε υποβληθεί το 2009 το αίτημα χορήγησης καθεστώτος υποψήφιας προς ένταξη στην ΕΕ χώρας, διαδικασία που συναντά σοβαρά εμπόδια.
«Μας λείπουν οι ανεξάρτητοι θεσμοί που θα διασφάλιζαν ουδέτερη εποπτεία και ομαλή διεξαγωγή των εκλογών, καθώς και την ορθότητα του εκλογικού αποτελέσματος», επισημαίνει ο Αλβανός φιλόσοφος Αρτάν Φούγκα, ο οποίος διαμαρτύρεται ότι στο παρόν σύστημα το βασικό ρόλο παίζουν τα πολιτικά κόμματα και όχι οι πολίτες.

Οι κορυφαίοι πολιτικοί της Αλβανίας παραμένουν ισχυρά επηρεασμένοι από το παλιό πολιτικό σύστημα. Αυτό φαίνεται να ισχύει τόσο για τον πρωθυπουργό Σαλί Μπερίσα όσο και για τον πρόεδρο του Σοσιαλιστικού Κόμματος Έντι Ράμα.

«Οι Αλβανοί δυσκολεύονται πολύ να ψηφίσουν, καθώς δεν υπάρχει πραγματική εναλλακτική λύση», εκτιμά ο ιστορικός και γνώστης της αλβανικής πραγματικότητας Ούλριχ Λέμπερτ, ο οποίος υπογραμμίζει ότι «από το 1990 δεν υπήρξε καμία εναλλαγή σε επίπεδο πολιτικής ελίτ. Οι κορυφαίοι πολιτικοί σήμερα προέρχονται από τον ίδιο κύκλο προσώπων, που ανήκαν στην ελίτ και επί κομμουνισμού».

20 χρόνια μετά τη στροφή στη δημοκρατία και 100 χρόνια από τη σύσταση του αλβανικού κράτους η Αλβανία βρίσκεται ακόμη στο ξεκίνημα της επεξεργασίας του πολιτικού παρελθόντος της, το οποίο, μετά την απελευθέρωση από την οθωμανική κυριαρχία, έχει να επιδείξει ολοκληρωτικές μοναρχίες και μία δικτατορία σταλινικού τύπου.

«Ένα υβρίδιο ελλειμματικής δημοκρατίας και ολοκληρωτισμού»: Αυτή είναι η αξιολόγηση της τελευταίας έκθεσης του Economist Intelligence Unit για το βαθμό δημοκρατικότητας των χωρών.
Πηγή: Vilma Filaj-Ballvora / Άρης Καλτιριμτζής, Υπεύθ. σύνταξης: Σπύρος Μοσκόβου