Τριήμερο πένθος στην Κύπρο

Σοβαρά ερωτηματικά για τον τρόπο φύλαξης του εκρηκτικού υλικού, αλλά και τις συνθήκες συντήρησής του προκύπτουν στην Κύπρο μετά την ασύλληπτη τραγωδία με 12 νεκρούς και δεκάδες τραυματίες.

Ο υπουργός Άμυνας και ο αρχηγός της Εθνικής Φρουράς υπέβαλαν τις παραιτήσεις τους, ενώ όπως έγινε γνωστό, το Γενικό Επιτελείο Εθνικής Φρουράς (ΓΕΕΘ) με επιστολές του προς το Υπουργείο Άμυνας είχε αναφέρει τις ανησυχίες του για τα πυρομαχικά, επισημαίνοντας – μεταξύ άλλων – ότι εγκυμονούν κίνδυνοι πλήρους αλλοίωσης και καταστροφής της, καθώς και ότι ένα μεγάλο μέρος του φορτίου αποτελείτο από πυρίτιδα διαφόρων ειδών, των οποίων η σύνθεση και η αντίδραση τους σε ψηλές θερμοκρασίες είναι άγνωστη.

Διαβάστε την έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας της Κυπριακής Δημοκρατίας ΕΔΩ.

Ωστόσο, ο υπουργός Άμυνας Κώστας Παπακώστας διαβεβαίωνε ότι δεν υπήρχε κανένας κίνδυνος και μάλιστα ότι το υλικό θα μπορούσε να φυλαχθεί σε κατοικημένες περιοχές.

Υπενθυμίζεται ότι η πυρίτιδα και το υπόλοιπο στρατιωτικό υλικό (κάλυκες όλμων) κατασχέθηκαν από τις κυπριακές Αρχές τον Φεβρουάριο του 2009, στη βάση ψηφίσματος του Συμβουλίου Ασφαλείας. Βρίσκονταν στο φορτηγό πλοίο «Monchegorsk», το οποίο είχε αποπλεύσει από το Ιράν με άγνωστη κατεύθυνση.

ΗΠΑ και Ισραήλ είχαν καταγγείλει τότε ότι προορισμός του πλοίου ήταν η Συρία και παραλήπτης του στρατιωτικού υλικού η Χαμάς.

Το πλοίο κατευθύνθηκε στο αγκυροβόλιο Λεμεσού και στις 14 Φεβρουαρίου 2009, ολοκληρώθηκε η εκφόρτωση του παράνομου εμπορεύματος, το οποίο μεταφέρθηκε στη ναυτική βάση «Ευάγγελος Φλωράκης» στο Μαρί.

Ο τρόπος χειρισμού της υπόθεσης από τις κυπριακές Αρχές είχε προκαλέσει την έντονη δυσφορία της αμερικανικής πρεσβείας στη Λευκωσία, η οποία με τηλεγράφημα στο Στέιτ Ντιπάρντμεντ κατηγορούσε την κυβέρνηση για αδικαιολόγητη καθυστέρηση στην ανακοπή του πλοίου και στην κατάσχεση του παράνομου φορτίου.

Η Λευκωσία απέρριψε τις αμερικανικές επικρίσεις, διαβεβαιώνοντας ότι υπήρξε άμεση η συμμόρφωσή της με το ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας και ότι είχε ενημερώσει άμεσα την Επιτροπή Κυρώσεων του ΟΗΕ.

Διπλωματικό θρίλερ

To χρονικό του διπλωματικού θρίλερ καταγράφεται στην αλληλογραφία της αμερικανικής πρεσβείας με το Στέιτ Ντιπάρντμεντ, η οποία έχει δημοσιοποιηθεί από τον ιστοτόπο wikileaks, ως εξής:

19 Ιανουαρίου 2009.
Πλήρωμα του αμερικανικού ναυτικού λαμβάνει άδεια από τον καπετάνιο Σμιρνόφ να επιβιβαστεί στο «Μόντσιεγκορσκ» για μία επιθεώρηση, στο πλαίσιο των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας. Το ρωσικών συμφερόντων πλοίο με την κυπριακή σημαία είχε ναυλωθεί από την IRISL, τις κρατικές ναυτιλιακές γραμμές του Ιράν, για τη μεταφορά φορτίου από το ιρανικό λιμάνι του Μπαντάρ Αμπάς στην Ταρτούς της Συρίας. Αμεσα οι επιθεωρητές ενημερώνουν την Ουάσιγκτον για τα ευρήματα των ελέγχων σε μερικά από τα 98 κοντέινερ που μετέφερε το πλοίο.

27 Ιανουαρίου 2009.
Οι Αμερικανοί στη Λευκωσία θέτουν σε απόρρητο διπλωματικό έγγραφο προς το Στέιτ Ντιπάρτμεντ το ερώτημα αν η Κύπρος «νίπτει τας χείρας της» για την υπόθεση του πλοίου. Ανάμεσα σε άλλα στο τηλεγράφημα περιγράφεται ο φόβος των Κυπρίων για αντίποινα από τη Δαμασκό και υπενθυμίζεται η περίπτωση ενός άλλου φορτηγού, του «Γκρεγκόριο», που μετέφερε ραντάρ από τη Βόρεια Κορέα στους Σύρους.

Όπως αναφέρεται, το συγκεκριμένο συμβάν στάθηκε αφορμή για να ανοίξει η γραμμή μεταξύ της Λατάκιας στη Συρία και της Αμμοχώστου στα Κατεχόμενα. Λίγη ώρα πριν σταλεί το εν λόγω διπλωματικό έγγραφο ο Λεωνίδας Παντελίδης, διευθυντής του διπλωματικού γραφείου του κύπριου προέδρου Δημήτρη Χριστόφια, ενημέρωσε τον αμερικανό πρεσβευτή πως ζήτησαν με τον ασύρματο στον καπετάνιο του «Μόντσιεγκορσκ» να κατευθυνθεί στη Λεμεσό, όμως δεν έλαβαν κάποια απάντηση.

«Κάνουμε ό,τι μπορούμε», φέρεται να είπε ο Παντελίδης, σύμφωνα με το τηλεγράφημα 09Nicosia58. Ωστόσο, η αμερικανική Υπηρεσία Εθνικής Ασφάλειας (NSA) πληροφόρησε την πρεσβεία ότι το πλοίο «δεν είχε λάβει ή μεταδώσει μηνύματα μέσω ασυρμάτου προσφάτως». Επιπλέον, το αμερικανικό ναυτικό ενημέρωσε ότι αν το «Μόντσιεγκορσκ» διατηρούσε την κατεύθυνσή του και την ταχύτητα των 11 κόμβων θα έφτανε στη Συρία το ίδιο βράδυ. Γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο οι Αμερικανοί πίεζαν με τηλεφωνήματα τους κύπριους αξιωματούχους το τελευταίο κρίσιμο 24ωρο, ενώ είχαν ήδη προχωρήσει σε απευθείας διάβημα προς τον πρόεδρο Χριστόφια για τον περιορισμό του πλοίου σε κυπριακό λιμάνι.

«Ο πρεσβευτής υπογράμμισε τις υποχρεώσεις της Κύπρου ως κράτος σημαίας του πλοίου και σημείωσε ότι το ενδιαφέρον της Ουάσιγκτον για το συγκεκριμένο θέμα ήταν το υψηλότερο δυνατόν... Ρώτησε αν η Κύπρος χρειαζόταν τη βοήθεια των Ηνωμένων Πολιτειών για να έρθει σε απευθείας επαφή με το πλοίο και να γνωστοποιήσει τις εντολές στον καπετάνιο, ή για κάποια επιπλέον βοήθεια. Ο διευθυντής του διπλωματικού γραφείου της κυπριακής προεδρίας απέρριψε και τα δύο, ξεκαθαρίζοντας ότι η κυπριακή κυβέρνηση δεν θέλει την ανάμειξη των ΗΠΑ», αναφέρεται στο τηλεγράφημα.

28 Ιανουαρίου 2009.
Όπως προκύπτει από το απόρρητο διπλωματικό έγγραφο 09Nicosia73, το «Μόντσιεγκορσκ» σταμάτησε μεσοπέλαγα 60 μίλια νοτιοανατολικά της Λευκωσίας, περιμένοντας περαιτέρω εντολές από την κυπριακή κυβέρνηση.

29 Ιανουαρίου 2009.
Άλλο απόρρητο τηλεγράφημα από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ (09State7877) με την υπογραφή της Χίλαρι Κλίντον έδινε στα στελέχη της αμερικανικής πρεσβείας στη Λευκωσία την εντολή να μεταφέρουν στους Κύπριους αξιωματούχους ότι «η αμερικανική κυβέρνηση πιστεύει πως η μεταφορά τού εν λόγω φορτίου πιθανώς αποτελεί παραβίαση της απόφασης 1747 του Συμβουλίου Ασφαλείας».

Ακόμα να ασκήσουν πιέσεις στην Κύπρο ώστε να είναι όσο το δυνατόν πιο κατηγορηματική στο αίτημά της να προσέλθει το πλοίο σε κυπριακό λιμάνι. «Ωστόσο, αν το πλοίο φτάσει στη Συρία, χωρίς η κυβέρνηση της Κύπρου να έχει καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για την τήρηση των σχετικών αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας, η αμερικανική κυβέρνηση δεν θα μπορέσει να απεικονίσει τις ενέργειες της κυπριακής κυβέρνησης με τον πιο θετικό τρόπο»... έγραφε η Κλίντον και κατέληγε ότι οι ΗΠΑ παραμένουν πρόθυμες να βοηθήσουν με οποιονδήποτε δυνατό τρόπο.

Η αντίδραση της Λευκωσίας δεν άργησε: μία ημέρα μετά η πρεσβεία με απόρρητο τηλεγράφημα (09Nicosia75) γνωστοποιεί στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ την είσοδο του «Μόντσιεγκορσκ» σε κυπριακά ύδατα και την έλευσή του στο λιμάνι της Λεμεσού, όπου και αγκυροβόλησε. Οπως αναφέρεται, ο Παντελίδης παρείχε ελάχιστες πληροφορίες σχετικά με τις επόμενες ενέργειες της Κύπρου, ενώ οι πρώτες αναφορές των λιμενικών για μεγάλες ποσότητες ισχυρών εκρηκτικών ήγειραν τις ανησυχίες των Κυπρίων.

Λίγες ώρες αργότερα σε εμπιστευτικό διπλωματικό έγγραφο (09Nicosia77) o διευθυντής του διπλωματικού γραφείου της κυπριακής προεδρίας εμφανίζεται να επεξεργάζεται και να επικοινωνεί το ενδεχόμενο μεταφοράς τού «εκρηκτικού» φορτίου του «Μόντσιεγκορσκ» από δυνάμεις του ΟΗΕ. «Είναι ξεκάθαρο ότι η κυπριακή κυβέρνηση νιώθει πιεσμένη και θέλει να αποφύγει μία αναμέτρηση με τη Συρία και το Ιράν... Αφήνουμε τους ειδικούς τής Ουάσιγκτον και της Νέας Υόρκης να εξετάσουν αν η ιδέα του Παντελίδη για τα σώματα του ΟΗΕ στον Λίβανο ή κάποιες άλλες διευθετήσεις που εμπλέκουν τα Ηνωμένα Εθνη είναι εφαρμόσιμες» σχολίαζε ο αμερικανός πρεσβευτής στη Λευκωσία Φρανκ Ούρμπανσιτς.

Τα ονόματα των νεκρών

Σύμφωνα με την κοινή ανακοίνωση Αστυνομίας και Υπουργείου Άμυνας, κατά το χρόνο της έκρηξης βρίσκονταν σε διατεταγμένη υπηρεσία οι εξής:

1. Πλοίαρχος Ιωαννίδης Ανδρέας, Διοικητής Ναυτικού/ ΓΕΕΦ
2. Αντιπλοίαρχος Λάμπρου Λάμπρος, Διοικητής της Ναυτικής Βάσης
3. Αρχικελευστής Κλεάνθους Κλεάνθης, Υπαξιωματικός στη Διοίκηση της Ναυτικής Βάσης
4. ΕΠΥ Κελευστής Ηρακλέους Μιχάλης, Υπαξιωματικός στη Διοίκηση της Ναυτικής Βάσης
5. Ναύτης (Εθνοφρουρός) Χριστοφόρου Μιλτιάδης, της Διοίκησης Ναυτικής Βάσης
6. Ναύτης (Εθνοφρουρός) Χριστοφόρου Χριστάκης, της Διοίκησης Ναυτικής Βάσης
7. Αρχιλοχίας Πυροσβεστικής Υπηρεσίας 3591 Ανδρέας Παπαδόπουλος
8. Πυροσβέστης 74 Βασίλης Κρόκος
9. Πυροσβέστης 2446 Σπύρος Τταντής
10. Πυροσβέστης 3520 Παναγιώτης Θεοφίλου
11. Αρχιπυροσβέστης 3311 Γιώργος Γιακουμή
12. Πυροσβέστης 4829 Αδάμος Αδάμου.

Πλήρης επιβεβαίωση της ταυτότητας των πιο πάνω θα γίνει μετά την ταυτοποίηση των σορών με τη μέθοδο DNA, καταλήγει η ανακοίνωση.

Πηγή: Με πληροφορίες από Kathimerini.gr