Σύμφωνα με διεθνή έρευνα του 2008 για την οποία χρειάστηκε η διασταύρωση στοιχείων από 3 τηλεσκόπια, η περιοχή των «ισχυρών φαινομένων» υπολογίζεται στα 44 εκατομμύρια χιλιόμετρα (1/3 της απόστασης της Γης από τον Ήλιο) αλλά οι αστρονόμοι δεν έχουν ως τώρα καταφέρει να «κοιτάξουν» απευθείας την τεράστια αυτή μελανή οπή.
Τώρα όμως μία διεθνής συνεργασία αστρονόμων επιχειρεί να «φωτογραφίσει» για πρώτη φορά, τον ορίζοντα γεγονότων μιας μελανής οπής.
Κάτι διαφορετικό από το εντοπισμό βαρυτικών κύματων
Στις 11 Φεβρουαρίου του 2016, το Εθνικό Ίδρυμα Επιστημών των ΗΠΑ, τα Πανεπιστήμια Caltech και MIT και η ερευνητική κοινοπραξία LIGO ανακοίνωναν την ανακάλυψη βαρυτικών κυμάτων, που προήλθαν από την σπειροειδή προσέγγιση και τελική συνένωση δύο γιγαντιαίων μελανών οπών σε μία.
Η σύγκρουση επρόκειτο για μία «κοσμική βροντή» που διήρκεσε περίπου μισό δευτερόλεπτο και συνέβη 1,3 δισεκατομμύρια χρόνια πριν, σε απόσταση 1,3 δισεκατομμυρίων ετών φωτός μακριά από την Γη.
Αυτή ήταν η πρώτη στην Ιστορία άμεση ανίχνευση μελανών οπών, αφού μέχρι τώρα είχαμε μόνο έμμεσες ενδείξεις για την ύπαρξη τους, από τις παρατηρήσεις της ύλης γύρω από αυτές. Όμως τώρα, οι επιστήμονες θέλουν να τραβήξουν μια άλλου είδους «φωτογραφία».
Συγχρονισμένο «κλικ»
Για να καταφέρουν να εστιάσουν στην τοπική ανωμαλία (στα ραδιοκύματα) οι επιστήμονες θα χρειαζόταν ένα τιτάνιο τηλεσκόπιο, χίλιες φορές πιο ισχυρό από το τροχιακό τηλεσκόπιο Hubble – μια κατασκευή που θα στοίχιζε μία περιουσία και θα εμφάνιζε αμέτρητα λειτουργικά προβλήματα πριν το τελικό της καλιμπράρισμα.
Για καλή τους τύχη όμως οι αστρονόμοι και οι αστροφυσικοί μπορούν να συντονίσουν τους αισθητήρες οχτώ απομακρυσμένων μεταξύ τους τηλεσκοπίων εκμεταλλευόμενοι τις ιδιότητες της συμβολομετρίας, συνθέτοντας την ισχύ τους για να φτιάξουν ένα «εικονικό τεράστια τηλεσκόπιο» με διάφραγμα ίσο με τη μεταξύ τους απόσταση.
Το διεθνές δίκτυο 8 ραδιοτηλεσκοπίων «Event Horizon» (Ορίζοντας Γεγονότων) έστρεψε το πολυσυλλεκτικό του «μάτι» στον ουρανό, για πρώτη φορά, στις 5 Απριλίου και οι αστρονόμοι ελπίζουν πως μέχρι τις 14 Απριλίου, θα έχουν καταφέρει να συλλέξουν αρκετό υλικό, για την πρώτη «φωτογραφία» του ορίζοντα γεγονότων της τεράστιας μελανής οπής.
Με τον όρο «ορίζοντας γεγονότων» οι επιστήμονες εννοούν την ιδεατή σφαίρα γύρω από το κέντρο της μελανής οπής, που οτιδήποτε περάσει το σύνορο της είναι καταδικασμένο να καταρρεύσει στη χωροχρονική ανωμαλία, καθώς δεν μπορεί να διαφύγει από το βαρυτικό της πεδίο.
Τα τηλεσκόπια συλλέγουν δεδομένα από την μαύρη τρύπα στο κέντρο του γαλαξία μας καθώς και από τον γειτονικό μας γαλαξία M87, αποσκοπώντας στη σύνθεση μία ενιαίας, υπερ-εικόνας.
Η διακριτική ικανότητα του σύνθετου αυτού πολυ-τηλεσκοπίου είναι τόσο μεγάλη, που θα μπορούσε να εστιάσει τις ραφές μίας μπάλας ποδοσφαίρου, από 13.000 χιλιόμετρα μακριά.
Όπως όμως εξηγεί ο Χέινο Φάλκε, αστροφυσικός από το πανεπιστήμιο του Ράντμπουντ, παρά τη γνωστή τεχνική, το εγχείρημα αυτό δεν θα ήταν δυνατό μερικά χρόνια νωρίτερα. Το Atacame Large Millimeter Array που λειτουργεί από το 2013, προσθέτει μεγάλη ευαισθησία και βελτιώνει την ποιότητα του τελικού αποτελέσματος. «Οι πληροφορίες που πρέπει να αποθηκεύσουμε πριν καν ξεκινήσουμε να συνθέτουμε την είκόνα, είναι της τάξης των peta-byte. Αυτό δεν ήταν τεχνολογικά εφικτό λίγα χρόνια νωρίτερα, σημειώνει ο Φάλκε.
Ο «Ορίζοντας Γεγονότων» δεν στοχεύει απλώς στην εστίαση της μελανής οπής. Η ομάδα με επικεφαλής τον αστροφυσικό Σέφερντ Ντόελμαν του πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, πιστεύει πως το εγχείρημα αυτό θα συμβάλλει στις προσπάθειες για τη σύνθεση μίας «Θεωρίας των Πάντων», όπου «οι νόμοι της κβαντικής μηχανικής που κυβερνούν το απειροστά μικρό, θα συνδέονται με τους νόμους που ελέγχουν τις πολύ μεγάλες δομές στο Σύμπαν».
Μετά την ανάλυση των εικόνων που θα συλλεχθούν έως τα μέσα Απριλίου, (περίπου δύο peta-byte πληροφορίας κάθε νύχτα παρατήρησης), η ομάδα των επιστημόνων ελπίζει να έχει έτοιμη την πρώτη ραδιο-εικόνα του ορίζοντα γεγονότων της τεράστιας μελανής οπής, στις αρχές του 2018.
Πηγή: skai.gr - Πάνος Σάκκας
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
