Οι διατροφικοί πειρασμοί των Χριστουγέννων και πώς να τους δαμάσετε

Η περίοδος των Χριστουγέννων είναι αναμφίβολα από τις πιο «επικίνδυνες» της χρονιάς για όσους/όσες προσέχουν την σιλουέτα τους.

Είναι χαρακτηριστικό ότι στα περισσότερα οικογενειακά τραπέζια τα εορταστικά γεύματα μπορεί να ξεκινήσουν από το μεσημέρι και να τελειώσουν αργά το βράδυ. Μια ακόμα παράμετρος η οποία ωθεί τον περισσότερο κόσμο στην θαλπωρή της υπερκατανάλωσης φαγητού, ιδιαίτερα αυτές τις γιορτές είναι η οικονομική κρίση και το περιβάλλον που αυτή δημιουργεί.

Επιπλέον, το φαινόμενο της κατάθλιψης των εορτών μπορεί να μας οδηγήσει σε πολύ ακραίες διατροφικές συμπεριφορές. Η συναισθηματική μας φόρτιση και η έλλειψη κάποιου οράματος για οποιονδήποτε μακρινό στόχο δημιουργεί μια μεγάλη εκτόνωση, πρώτος και άμεσος στόχος της οποίας είναι το φαγητό. Σε πολλές περιπτώσεις ο κόσμος αντιμετωπίζει το φαγητό ως ένα είδος αγχολυτικού.

Τα γλυκά των εορτών: Κουραμπιέδες vs. Μελομακάρονα

Όσον αφορά στον πειρασμό των γλυκών και εδώ ισχύει η τήρηση του μέτρου. Δεν σημαίνει ότι δεν θα φάμε κανένα γλυκό, αλλά θα πρέπει να σκεφτούμε ότι στα πλαίσια της μεσογειακής διατροφής το γλυκό νοείται το πολύ δύο φορές την εβδομάδα. Αυτό που φοβόμαστε με τα γλυκά είναι οι αλυσιδωτές αντιδράσεις, καθώς μέσα σε μια ημέρα μπορούν να καταναλωθούν πέντε με έξι μελομακάρονα. Σχετικά με το θέμα μελομακάρονο ή κουραμπιές, καθαρά διατροφικά ο μέσος κουραμπιές έχει περισσότερες θερμίδες από το μέσο μελομακάρονο. Μην ξεχνάμε ότι το βούτυρο των κουραμπιέδων αυξάνει την περιεκτικότητά τους σε κορεσμένα λίπη, ενώ η άχνη ζάχαρη αυξάνει την περιεκτικότητά τους σε σάκχαρα και υδατάνθρακες. Τέλος, τα μελομακάρονα έχουν περισσότερα μονοακόρεστα, ‘καλά’ δηλαδή, λιπαρά.

Προσοχή στα γεύματα

Ο περισσότερος κόσμος σκέφτεται ότι επειδή θα έχει κάποιο γιορτινό τραπέζι το βράδυ, δεν θα φάει το μεσημέρι με αποτέλεσμα όλη η ‘προσοχή’ να πέφτει πάνω στο βραδινό τραπέζι. Αυτή η αντιμετώπιση είναι λάθος. Μπορούμε κάλλιστα να φάμε κανονικά όλα τα γεύματα κατά τη διάρκεια της ημέρας, ακόμα και να φάμε κάτι ελαφρύ πριν το εορταστικό τραπέζι, ένα τοστ για παράδειγμα, ώστε να μην έχουμε τόσο μεγάλη όρεξη την ώρα του δείπνου και χάσουμε το έλεγχο. Ο άμεσος κίνδυνος από την υπέρμετρη κατανάλωση φαγητού το βράδυ είναι κατά κύριο λόγο η δυσπεψία ή ακόμα και η ναυτία την επόμενη ημέρα, ιδιαίτερα αν το γεύμα περιλαμβάνει γενναίες δόσεις αλκοόλ. Μάλιστα, αν το άτομο ανήκει σε ομάδες υψηλού μεταβολικού κινδύνου, ο κίνδυνος εμφράγματος ή επεισοδίου υπέρτασης είναι ορατός. Δεν μας εμποδίζει τίποτα στις γιορτές από το να δοκιμάσουμε λίγο απ’ όλα, αρκεί να είναι σε μικρή μερίδα. Για να τηρήσει κάποιος αυτές τις μικρές μερίδες θα πρέπει προηγουμένως να έχει τηρήσει τα προγραμματισμένα γεύματά του καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας και ιδιαίτερα το πρωινό. Επιπρόσθετη σημασία αποκτά η σωστή ενυδάτωση: Ξεχνάμε να πιούμε νερό και τα μόνα υγρά που καταναλώνουμε είναι είτε αναψυκτικά ή ακόμα και αλκοόλ. Αυτό είναι λάθος, όπως επίσης λάθος είναι και η υπερβολική κατανάλωση ποτών ή και η ανάμειξή τους, γνωστή και ως binge drinking. Δύο ποτά μάξιμουμ την ημέρα είναι μια ενδεικτική ποσότητα σε λογικά πλαίσια.

Οι light εκδοχές

Μπορεί να έχουμε συνηθίσει σαν λαός να μαγειρεύουμε βαριά, χρησιμοποιώντας κατά κύριο λόγο βούτυρο, λιπαρά τυριά και άφθονη ποσότητα ζάχαρης, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι θα αλλάξει σημαντικά η γεύση και η νοστιμιά των πιάτων μας, αν κάνουμε κάποιες πιο «ελαφριές» επιλογές. Είναι καλό σε όλες τις εορταστικές συνταγές η κάθε νοικοκυρά να ψάξει να βρει εναλλακτικές εκδοχές, πιο light. Υπάρχουν για παράδειγμα light εκδοχές κουραμπιέδων, μελομακάρονων, ακόμα και η γέμιση της γαλοπούλας δεν χρειάζεται να είναι τόσο βαριά. Αντί για ζάχαρη μπορούμε να βάλουμε κάποιο υποκατάστατό της ή αντί για βούτυρο ελαιόλαδο. Αξίζει τον κόπο να αναζητηθεί μια τέτοια ‘διέξοδος’.

Συνοψίζοντας λοιπόν, ακολουθούν μερικές συμβουλές σε μορφή εορταστικού δεκαλόγου για να διατηρήσετε υγιές βάρος την εορταστική περίοδο:

1. Καταναλώστε κατά τη διάρκεια της ημέρας πριν το γιορτινό τραπέζι ελαφριά τρόφιμα προκειμένου να μπορείτε να απολαύσετε κάποια από τα αγαπημένα σας φαγητά χωρίς να το παρακάνετε με τις θερμίδες.
  
2. Τα παραδοσιακά Χριστουγεννιάτικα γλυκά είναι σχεδόν όλα πλούσια σε θερμίδες με πρώτα στη λίστα τη βασιλόπιτα και τους κουραμπιέδες. Τα μελομακάρονα αποτελούν καλύτερη επιλογή καθώς περιέχουν λιγότερες θερμίδες σε σχέση με τα υπόλοιπα Χριστουγεννιάτικα γλυκά, ενώ περιέχουν επίσης μικρότερες ποσότητες κορεσμένων λιπαρών.

3. Τα αλκοολούχα ποτά θα σας επιβαρύνουν με «κενές» θερμίδες χωρίς καν να σας χορτάσουν ή ξεδιψάσουν. Επομένως, αρκεστείτε στην κατανάλωση μέχρι δύο ποτών.

4. Θέλετε να μην παχαίνετε με το παραμικρό και να μην χρειάζεται να έχετε τύψεις μετά από κάθε εορταστικό τραπέζι; Ξεκινήστε κάποια μορφή άσκησης. Ακόμα και ένα απλό, τριαντάλεπτο περπάτημα τέσσερεις φορές την εβδομάδα μπορεί να κάνει την διαφορά.
Πηγή: Παπαμίκος Βασίλης, Νοσοκομειακός Διαιτολόγος, M.Med.Sci, MSc