ΣτΕ - αναδρομικά: Κρίσιμη δίκη για τις διεκδικήσεις χιλιάδων συνταξιούχων

Της Ιωάννας Μάνδρου

Κρίσιμη δίκη για τις διεκδικήσεις χιλιάδων συνταξιούχων για αναδρομικές παροχές και διάφορες χρονικές περιόδους που καλύπτουν - κατά περίπτωση- διαστήματα από το 2012 και ως το 2019, διεξάγεται σήμερα Παρασκευή στην Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας.

Η Πρόεδρος του Δικαστηρίου Κατερίνα Σακελλαροπούλου που προήδρευσε σε τριμελή επιτροπή όπως προβλέπεται, αποφάσισε να δικαστούν οι υποθέσεις για διεκδικήσεις αναδρομικών με τη λεγόμενη διαδικασία της πιλοτικής δίκης, - μία και έξω δηλαδή- προκειμένου να ξεκαθαριστεί το τοπίο και να ξέρουν οι συνταξιούχοι τί θα πάρουν, και αν θα πάρουν, και το δημόσιο τί θα πληρώσει.

Κατά τη σημερινή δικάσιμο που αρχίζει στις 9.30 το πρωί, 40 περίπου υποθέσεις πρόκειται να εκδικαστούν με αντικείμενο διεκδικήσεις αναδρομικών παροχών που προκύπτουν,ως αιτήματα, είτε από την απόφαση της Ολομελείας του ΣτΕ το 2015 που έκρινε αντισυνταγματικές τις περικοπές για μετά τον Αύγουστο του 2012, είτε από την απόφαση του Δικαστηρίου που εκδόθηκε πρόσφατα- τον Οκτώβριο- και κατεδάφισε σημαντικά τμήματα του λεγόμενου νόμου Κατρούγκαλου, κρίνοντας όμως ότι δεν θα δοθούν αναδρομικά ως την έκδοση της.

Στη σημερινή δίκη εκπροσωπούνται οι αιτούντες και ταμεία που παρεμβαίνουν και φυσικά το δημόσιο.

Μέχρι να εκδοθεί η απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ για τη σημερινή δίκη, όλες οι εκκρεμείς δίκες για αναδρομικά που βρίσκονται σε στάδιο εκκρεμοδικίας σε διάφορα δικαστήρια ανά την επικράτεια, παγώνουν, δεν δικάζονται δηλαδή έως ότου ξεκαθαριστεί το τοπίο από το ΣτΕ.

Πάντως, γνώστες των θεμάτων που προκύπτουν για τις διεκδικήσεις των αναδρομικών και με δεδομένες τις αποφάσεις του ΣτΕ, τις σημαντικές, του 2015 επί προεδρίας Σωτήρη Ρίζου που έκρινε αντισυνταγματικές τις περικοπές για μετά το 2012 αλλά και την απόφαση με πρόεδρο την Ειρήνη Σάρπ για τον νόμο Κατρούγκαλου, εκτιμούν, ότι το Συμβούλιο της Επικρατείας με τις αποφάσεις αυτές, ήδη έχει κλείσει σημαντικά την στρόφιγγα των αναδρομικών.

Ετσι, εκτιμάται ότι και η επικείμενη απόφαση θα κινηθεί περίπου στο ίδιο μήκος κύματος, αναγνωρίζοντας κάποιες διεκδικήσεις, αλλά οι προσδοκίες που έχουν καλλιεργηθεί, μάλλον βρίσκονται εκτός πραγματικότητας.

Με τη σημερινή δίκη εκτιμάται ότι  θα εξασφαλιστεί η ενιαία λύση του όλου θέματος, θα αποφευχθούν αντιφατικές αποφάσεις και το κυριότερο δεν θα ταλαιπωρηθούν οι συνταξιούχοι με προσφυγές, εφέσεις και λοιπά προσδοκώντας να πάρουν κάποια χρήματα, τα οποία μπορεί και να μην δικαιούνται.

Η Ολομέλεια του ανωτάτου δικαστηρίου που θα σηκώσει το βάρος της επίλυσης σωρείας αιτημάτων για αναδρομικά που έχουν ήδη διατυπωθεί ενώπιον των δικαστηρίων, αναμένεται να συνεδριάσει ως αργά σήμερα το μεσημέρι σε μία από τις δυσχερέστερες υποθέσεις που θα αντιμετωπίσει σε μία  τόσο μεγάλου εύρους υπόθεση.

Αφορμή για τη σύγκλιση της Ολομέλειας και την εξέταση του συνόλου των θεμάτων που έχουν προκύψει για τα αναδρομικά, δόθηκε από αίτηση που υπέβαλλε στο ανώτατο δικαστήριο ο ΕΦΚΑ (ενιαίος φορέας κοινωνικής ασφάλισης,) εξαιτίας μίας εκκρεμούς δίκης στο Πρωτοδικείο με 46 πολίτες που είχαν προσφύγει ζητώντας αναδρομικά συγκεκριμένων περιόδων. Πάντως οι όποιες διεκδικήσεις έως τώρα έχουν προβληθεί στα δικαστήρια για αναδρομικά, αφορούν ακόμα και την περίοδο μετά το 2012 με βάση την απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ, που είχε τότε κρίνει αντισυνταγματικές της περικοπές των συντάξεων,( η απόφαση εκδόθηκε το 2015) ενώ άλλες αφορούν μεταγενέστερες περιόδους και φθάνουν ως και την απόφαση του 2019 του Συμβουλίου της Επικρατείας, που έκρινε αντισυνταγματικές βασικές διατάξεις του λεγόμενου νόμου Κατρούγκαλου, αποφασίζοντας παράλληλα, ότι αναδρομικά για ό,τι κρίθηκε αντισυνταγματικό για αυτόν τον νόμο δεν θα δοθούν.

Ετσι κι αλλιώς το θέμα είναι σύνθετο και η επικείμενη απόφαση του ανωτάτου δικαστηρίου εκτιμάται, ότι θα επιλύσει βασικές πτυχές ενός θέματος που αφορά σε χιλιάδες συνταξιούχους και προφανώς ενδιαφέρει και το δημόσιο. 
 
Mε μία κίνηση καθοριστικής σημαςίας το Συμβούλιο της Επικρατείας αποφάσισε να εκκαθαριστεί μία κι έξω το συγκεχυμένο τοπίο, που επικρατεί για τα αναδρομικά των συνταξιούχων, είτε οι όποιες απαιτήσεις τους στηρίζονται στις περικοπές κύριων και επικουρικών συντάξεων είτε στις περικοπές δώρων η άλλων επιδομάτων.

Το ανώτατο δικαστήριο της χώρας, προκειμένου να ξεκαθαριστεί αν συνταξιούχοι, και ποιοί, δικαιούνται αναδρομικών και για ποιό διάστημα, αλλά και το δημόσιο να γνωρίζει αν έχει υποχρεώσεις καταβολής χρηματικών ποσών προς τους συνταξιούχους, έκανε χρήση μίας ευχέρειας που έχει τη σημασία της.

Η πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας Αικατερίνη Σακελλαροπούλου συγκάλεσε τριμελή επιτροπή υπό την προεδρία της και με τη συμμετοχή του αρχαιότερου αντιπροέδρου Αθανασίου Ράντου και της αντιπροέδρου Σπυριδούλας Χρυσικοπούλου αποφασίστηκε το θέμα των αναδρομικών, στο σύνολό του να αντιμετωπιστεί δικαστικά από την Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Η απόφαση της τριμελούς αυτής επιτροπής είναι καίριας σημασίας, καθώς αν οι συνταξιούχοι δικαιούνται, και τί δικαιούνται, αν κριθεί ότι έχουν ενεργές απαιτήσεις, θα αποφασιστεί μία κι έξω από την Ολομέλεια του ΣτΕ ξεκαθαρίζοντας το τοπίο των όποιων απαιτήσεων τυχόν υπάρχουν, όχι μόνον με βάση τον λεγόμενο νόμο Κατρούγκαλου, αλλά και τυχόν απαιτήσεις, αν είναι ακόμα "ζωντανές" μετά τις αποφάσεις της Ολομελείας του ΣτΕ του 2015 για τις περικοπές των συντάξεων που κρίθηκαν αντισυνταγματικές.

Το σημαντικό αυτής της κίνησης που οδηγεί σε "πιλοτική" δίκη, όπως λέγεται το σύνολο των απαιτήσεων των συνταξιούχων, δεν είναι μόνον ότι το θέμα θα επιλυθεί αμετάκλητα, δηλαδή με μία απόφαση, αλλά επιπλέον έως ότου εκδοθεί η απόφαση της Ολομέλειας, καμία δίκη δεν μπορεί να γίνει και καμία απόφαση δεν μπορεί να εκδοθεί σε όλη την επικράτεια με θέμα απαιτήσεις αναδρομικών είτε από πρωτοδικεία είτε από εφετεία.

Ολες οι εκκρεμείς υποθέσεις, περί τις 6 χιλιάδες δηλαδή, παγώνουν από χθες που δημοσιεύθηκε η απόφαση της τριμελούς επιτροπής του ΣτΕ και οι δικαιούχοι που έχουν προσφύγει, θα περιμένουν, υποχρεωτικά, την απόφαση της Ολομελείας του ανωτάτου δικαστηρίου.

Με τον τρόπο αυτό θα εξασφαλιστεί η ενιαία λύση του όλου θέματος, θα αποφευχθούν αντιφατικές αποφάσεις και το κυριότερο δεν θα ταλαιπωρηθούν οι συνταξιούχοι με προσφυγές, εφέσεις και λοιπά προσδοκώντας να πάρουν κάποια χρήματα, τα οποία μπορεί και να μην δικαιούνται.
Η Ολομέλεια του ανωτάτου δικαστηρίου που θα σηκώσει το βάρος της επίλυσης σωρείας αιτημάτων για αναδρομικά που έχουν ήδη διατυπωθεί ενώπιον των δικαστηρίων, αναμένεται να συνεδριάσει για μία από τις δυσχερέστερες υποθέσεις που θα αντιμετωπίσει προσεχώς, μετά το νέο έτος καθώς νωρίτερα δεν υπάρχουν κενά για να εκδικαστεί μία τόσο σημαντική και τόσο μεγάλου εύρους υπόθεσης.

Εκτιμήσεις από το ανώτατο δικαστήριο κάνουν λόγο για εκδίκαση του θέματος των αναδρομικών μέσα στον Φεβρουάριο του 2020, και έως τότε, όπως προαναφέρθηκε όλες οι σχετικές δίκες που εκκρεμούν παγώνουν.

Αφορμή για τη σύγκλιση της Ολομέλειας και την εξέταση του συνόλου των θεμάτων που έχουν προκύψει για τα αναδρομικά, δόθηκε από αίτηση που υπέβαλλε στο ανώτατο δικαστήριο ο ΕΦΚΑ (ενιαίος φορέας κοινωνικής ασφάλισης,) εξαιτίας μίας εκκρεμούς δίκης στο Πρωτοδικείο με 46 πολίτες που είχαν προσφύγει ζητώντας αναδρομικά συγκεκριμένων περιόδων. Πάντως οι όποιες διεκδικήσεις έως τώρα έχουν προβληθεί στα δικαστήρια για αναδρομικά, αφορούν ακόμα και την περίοδο μετά το 2012 με βάση την απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ, που είχε τότε κρίνει αντισυνταγματικές της περικοπές των συντάξεων,( η απόφαση εκδόθηκε το 2015) ενώ άλλες αφορούν μεταγενέστερες περιόδους και φθάνουν ως και την απόφαση του 2019 του Συμβουλίου της Επικρατείας, που έκρινε αντισυνταγματικές βασικές διατάξεις του λεγόμενου νόμου Κατρούγκαλου, αποφασίζοντας παράλληλα, ότι αναδρομικά για ό,τι κρίθηκε αντισυνταγματικό για αυτόν τον νόμο δεν θα δοθούν.

Ετσι κι αλλιώς  το θέμα είναι σύνθετο και η επικείμενη απόφαση του ανωτάτου δικαστηρίου εκτιμάται, ότι θα επιλύσει βασικές πτυχές ενός θέματος που αφορά σε χιλιάδες συνταξιούχους και προφανώς ενδιαφέρει και το δημόσιο. 
 
ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ

ΠΡΑΞΗ 21/2019 της Επιτροπής του άρθρου 1 παρ. 1 του Ν. 3900/2010

Η Επιτροπή του άρθρου 1 παρ. 1 του Ν. 3900/2010 (ΦΕΚ Α ́ 213), αποτελούμενη από την Πρόεδρο του Συμβουλίου της Επικρατείας κ. Αικατερίνη Σακελλαροπούλου, τον αρχαιότερο Αντιπρόεδρο κ. Αθανάσιο Ράντο και την Αντιπρόεδρο κ. Σπυριδούλα Χρυσικοπούλου, Πρόεδρο του αρμόδιου καθ’ ύλην Α ́ Τμήματος,

Αφού έλαβε υπ’ όψη:

α) το άρθρο 1 του Ν. 3900/2010,
β) την από 15.11.2019 αίτηση (ΠΑ 14/2019), με την οποία το Ν.Π.Δ.Δ. “Ενιαίος Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης” (Ε.Φ.Κ.Α.) ζητεί, κατ’ επίκληση του άρθρου 1 παρ. 1 του ν. 3900/2010, να εισαχθεί στο Συμβούλιο της Επικρατείας η εκκρεμής ενώπιον του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών αγωγή των Ασπασίας Βαδάση κ.λ.π. (46 εναγόντων) κατά του Ε.Φ.Κ.Α. Με την αγωγή αυτή ζητείται να καταβληθούν σε καθέναν από τους ενάγοντες, νομιμοτόκως, τα αναλυτικώς εκτιθέμενα στην αγωγή ποσά ως αποζημίωση με βάση το άρθρο 105 του ΕισΝΑΚ λόγω των παράνομων, κατά τους ισχυρισμούς τους, περικοπών στην καταβολή της κύριας και επικουρικής σύνταξής τους που έλαβαν χώρα με βάση τις διατάξεις των ν. 4051/2012 και 4093/2012, αλλά και για την παράνομη κατάργηση από 1.1.2013 των δώρων εορτών και του επιδόματος αδείας, όπως τα ζητήματα αυτά κρίθηκαν με τις 2287/2015 και 2288/2015 αποφάσεις της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, και επικουρικώς ως αδικαιολόγητος πλουτισμός με βάση το άρθρο 904 του ΑΚ. Το εναγόμενο ν.π.δ.δ. επικαλούμενο τις σκέψεις 10, 17 και, ιδίως, 18 της απόφασης 1891/2019 της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας προβάλλει ότι με την επίμαχη αγωγή τίθενται τα ακόλουθα ζητήματα γενικότερου ενδιαφέροντος που έχουν συνέπειες για ευρύτερο κύκλο προσώπων, δεδομένου ότι στο Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών εκκρεμούν περίπου 6.000 συναφείς αγωγές, οι περισσότερες εκ των οποίων είναι ομαδικές: α) Αν η θεσπισθείσα με τη διάταξη του άρθρου 14 παρ. 2Α του ν. 4387/2016 ρύθμιση της συνέχισης καταβολής των συντάξεων, όπως είχαν διαμορφωθεί την 31.12.2014, δηλαδή με τις μειώσεις που επήλθαν με τους ν. 4051/2012 και 4093/2012 για το χρονικό διάστημα από την έναρξη ισχύος του νόμου 4387/2016, ήτοι από 12.5.2016 και εφεξής, είναι σύμφωνη με το Σύνταγμα και την ΕΣΔΑ. β) Αν η παραπάνω διάταξη του άρθρου 14 παρ. 2α του ν. 4387/2016 έχει την έννοια ότι καταλαμβάνει ρυθμιστικά και το διάστημα από 1.1.2013 έως την 11.5.2016 και, σε καταφατική περίπτωση, εάν η ρύθμιση για το διάστημα αυτό αντίκειται στο Σύνταγμα και την ΕΣΔΑ. γ) Αν ο χρονικός περιορισμός της ισχύος των αποτελεσμάτων που έθεσαν οι 2287- 8/2015 αποφάσεις της ΟλΣτΕ αφορά μόνο τη διαπίστωση της αντίθεσης προς το Σύνταγμα των διατάξεων των ν. 4051/2012 και 4093/2012 ή καταλαμβάνει και τη διαπιστωθείσα αντίθεση αυτών προς το άρθρο 1 του 1ου Προσθέτου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ και δ) Αν με βάση τις ανωτέρω κρίσεις της ΟλΣτΕ 1891/2019 και των ΟλΣτΕ 2287-8/2015 οι παραπάνω μειώσεις των συντάξεων για το χρονικό διάστημα από 1.1.2013 έως 11.5.2016 είναι δυνατό να κριθούν σύμφωνες με το Σύνταγμα και την ΕΣΔΑ εφόσον από εμπεριστατωμένη επιστημονική μελέτη, μεταγενέστερη των αποφάσεων ΟλΣτΕ 2287-8/2015 προκύπτει ή θα προκύψει ότι οι μειώσεις των συντάξεων βάσει των ν. 4051/2012 και 4093/2012 από την έναρξη επιβολής τους (1.1.2013) ήταν κατ’ ουσίαν σύμφωνες με το Σύνταγμα και την ΕΣΔΑ,
γ) το γεγονός ότι η αίτηση ασκείται χωρίς υποχρέωση καταβολής παραβόλου.

Αποφασίζει

Την αποδοχή του ανωτέρω αιτήματος, διότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις εφαρμογής του άρθρου 1 του Ν. 3900/2010.
Διατάσσει

1. Να εισαχθεί ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας, ειδικότερα δε ενώπιον της Ολομέλειας του Δικαστηρίου, η εκκρεμής ενώπιον του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών αγωγή με αριθμ. κατάθ. ΑΓ13133/16.9.2019.
 
2. Η πράξη αυτή να δημοσιευθεί στις ημερήσιες εφημερίδες “ΤΑ ΝΕΑ” και “ΕΣΤΙΑ” και να αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του Συμβουλίου της Επικρατείας.

|Η παρούσα πράξη συνεπάγεται την αναστολή εκδίκασης των εκκρεμών υποθέσεων, στις οποίες τίθενται τα ίδια ζητήματα.

Αθήνα, 21 Νοεμβρίου 2019

Αικ. Σακελλαροπούλου Α. Ράντος Σ. Χρυσικοπούλου

Πηγή: skai.gr