Επιτροπή Ανταγωνισμού: Πρόστιμα ρεκόρ σε ελληνικές κατασκευαστικές

Πρόστιμα ρεκόρ, ύψους 80 εκατομμυρίων ευρώ, καλούνται να πληρώσουν οι τέσσερις μεγάλες κατασκευαστικές επιχειρήσεις στην Ελλάδα, μετά από έρευνα της Επιτροπής Ανταγωνισμού για την ύπαρξη καρτέλ στον κατασκευαστικό κλάδο.

Η έρευνα της Επιτροπής Ανταγωνισμού για την ύπαρξη εναρμονισμένων πρακτικών σε μεγάλα έργα, ξεκίνησε αυτεπάγγελτα τον Φεβρουάριο του 2013. Τον Μάιο του 2016, η Επιτροπή ανακοίνωσε την αρχική της εισήγηση, σύμφωνα με την οποία, 63 κατασκευαστικές εταιρείες, ελληνικές και διεθνείς, επιδόθηκαν στη χειραγώγηση διαγωνισμών δημοσίων έργων, από το 1989 έως το 2012.

Το περασμένο καλοκαίρι, 13 ελληνικές κατασκευαστικές εταιρείες, αποδέχθηκαν την ενοχή τους και αποφάσισαν να μπουν σε διαδικασία διευθέτησης με την επιτροπή ανταγωνισμού, όπως προέβλεπε νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης.

Το νομοθετικό πλαίσιο προβλέπει πως επιχειρήσεις που θα παραιτηθούν από ένδικα μέσα, τυγχάνουν ηπιότερης αντιμετώπισης, με έκπτωση 15% επί των προστίμων που επιβάλλονται αλλά και με κλείσιμο του ποινικού σκέλους των υποθέσεων υπό εξέταση.

Ωστόσο, ενώ οι ελληνικές κατασκευαστικές επιχειρήσεις που ελέγχθησαν – τουλάχιστον όσες εξ αυτών δεν έβαλαν λουκέτο με την κρίση – έσπευσαν να κάνουν χρήση της διαδικασίας διευθέτησης και να πληρώσουν τα πρόστιμα που τους επιβλήθηκαν, δεν συνέβη το ίδιο και με τις ξένες εταιρείες. Κι αυτό, παρά το γεγονός ότι οι περισσότερες καταγγελίες αφορούσαν έργα στα οποία επικεφαλής ήταν ξένες εταιρείες κι όχι ελληνικές.

Στελέχη ελληνικών κατασκευαστικών εταιρειών κάνουν λόγο για άνιση μεταχείριση των εγχώριων εταιρειών σε σχέση με εκείνες του εξωτερικού, οι οποίες και δεν αποδέχονται τα αποτελέσματα της έρευνας της Επιτροπής. Τονίζουν δε, ότι όταν ξεκίνησε αυτεπάγγελτα η έρευνα της Επιτροπής, ουδέποτε πραγματοποιήθηκε έφοδος στις εγκαταστάσεις ξένων κατασκευαστικών εταιρειών, όπως συνέβη στις ελληνικές.

Στις 7 Απριλίου, σύμφωνα με πληροφορίες, αναμένεται να ξεκινήσει εκ νέου, με μεγάλη καθυστέρηση, η ακροαματική διαδικασία για τις ξένες κατασκευαστικές εταιρείες. Πηγές με άριστη γνώση της υπόθεσης, μιλώντας στο ΣΚΑΪ, υποστήριξαν πως οι ξένες κατασκευαστικές εταιρείες αρνήθηκαν να ενταχθούν στη διαδικασία διευθέτησης, καθώς θεωρούν πως αποκλειστικά υπεύθυνες για τη χειραγώγηση διαγωνισμών δημοσίων έργων είναι οι ελληνικές επιχειρήσεις.

Κατά τις ίδιες πληροφορίες, το ενδεχόμενο επιβολής προστίμων αλλά και άσκησης ποινικών διώξεων για τις εταιρείες του εξωτερικού είναι ανοιχτό, όταν θα ολοκληρωθεί η ακροαματική διαδικασία της Επιτροπής Ανταγωνισμού, κάτι που αναμένεται να γίνει έως τον Ιούνιο.

Το νομικό πλαίσιο για την ύπαρξη καρτέλ προβλέπει πρόστιμα που ανέρχονται στο 10% του ετήσιου κύκλου εργασιών των επιχειρήσεων που εμπλέκονται το τελευταίο έτος της παράβασης, αλλά και την άσκηση ποινικών διώξεων, για εταιρείες που αποφασίζουν να μην κάνουν χρήση της διαδικασίας διευθέτησης.

Η απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού ελήφθη σε μία ιδιαίτερα κρίσιμη συγκυρία για τον εγχώριο κατασκευαστικό κλάδο, ο οποίος έχει υποστεί τεράστιες ζημιές από την έναρξη της οικονομικής κρίσης. Είναι ενδεικτικό πως από τις 63 εταιρείες που σύμφωνα με την Επιτροπή ενεπλάκησαν στη χειραγώγηση της αγοράς, οι περισσότερες έχουν διακόψει τη δραστηριότητά τους λόγω της δεινής οικονομικής κατάστασης της χώρας και της καθίζησης του κλάδου.

Τα πρόστιμα, ύψους 80 εκατομμυρίων ευρώ, που επιβλήθηκαν στις ελληνικές κατασκευαστικές επιχειρήσεις, κυρίως στις τέσσερις μεγάλες, δηλαδή τον όμιλο Ελλάκτωρ, τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, την J&P Άβαξ και την Ιντρακάτ, είναι τα υψηλότερα που έχουν επιβληθεί ποτέ σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.

Στην Ολλανδία για παράδειγμα, αντίστοιχη έρευνα οδήγησε στην επιβολή προστίμων ύψους 80 εκατομμυρίων ευρώ σε 642 κατασκευαστικές εταιρείες, δηλαδή 124 χιλιάδες ευρώ ανά επιχείρηση.

Στη Μεγάλη Βρετανία, όταν το 2008 διαπιστώθηκε η ύπαρξη καρτέλ στον κατασκευαστικό κλάδο το μέσο πρόστιμο ανήλθε σε 1,25 εκατομμύρια λίρες για 103 εταιρείες.

Τα υψηλότερα πρόστιμα, συνολικού ύψους 74 εκατομμυρίων ευρω, επιβλήθηκαν το 2010 στη Σλοβακία και αφορούν και σε εταιρείες του εξωτερικού που είχαν τις τελευταίες δύο δεκαετίες έντονη δραστηριότητα στην Ελλάδα, όπως ο γαλλικός κατασκευαστικός όμιλος Vinci. Η μέση ποινή στη Σλοβακία ανήλθε σε 10.6 εκατομμύρια ευρώ, σχεδόν τρεις φορές χαμηλότερη από εκείνες που επιβλήθηκαν στις ελληνικές κατασκευαστικές.

Οι ελληνικές εταιρείες πιστεύουν πως η στάση της Επιτροπής Ανταγωνισμού έναντι των ξένων εταιρειών θα κρίνει τις συνολικές επιπτώσεις που θα έχει η υπόθεση των καρτέλ στον κλάδο των κατασκευών.

Υποστηρίζουν δε πως εαν δεν τιμωρηθούν και στην Ελλάδα οι πολυεθνικές εταιρείες, τότε η νομοθεσία περί ανταγωνισμού θα χρησιμοποιηθεί τελικά για να ενισχυθεί η θέση των ξένων εταιρειών στην ελληνική αγορά σε βάρος των ελληνικών, κάτι που θα οδηγήσει στην απώλεια της τεχνογνωσίας που συσσώρευσε τα τελευταία 15 έτη ο εγχώριος κατασκευαστικός κλάδος.

Κύκλοι της Επιτροπής Ανταγωνισμού επισημαίνουν ότι η αντιμετώπιση των ελληνικών εταιρειών ήταν ήπια, ενώ τονίζουν πως τα πρόστιμα θα μπορούσαν να είναι πολύ πιο αυστηρά. Οι ίδιες πληροφορίες υποστήριζαν ότι θα δοθεί η δυνατότητα στις ελληνικές εταιρείες να εξοφλήσουν τα πρόστιμα που τους έχει επιβάλει η επιτροπή με δόσεις, εντός του έτους.
Πηγή: Αχιλλέας Τόπας - skai.gr