Κλείσιμο

«Το κυνηγόσκυλο της κόλασης του ευρώ» η τρόικα σύμφωνα με το Economist

Η ώρα να αναδιαμορφωθεί η τρόικα έχει φτάσει, εκτιμά σε εκτενές άρθρο στη στήλη Charlemagne το βρετανικό περιοδικό Economist.

Το άρθρο αρχίζει παρομοιάζοντας την τρόικα με τον Κέρβερο. Όπως το τρικέφαλο ζώο φυλά τις πύλες του Άδη, έτσι και στη σύγχρονη ελληνική πολιτική σκηνή «η τρόικα είναι το τρικέφαλο τέρας που παγιδεύει τη χώρα σε έναν οικονομικό κάτω κόσμο», αναφέρεται χαρακτηριστικά. Προστίθεται ότι στο ελληνικό υπουργείο Οικονομικών ακόμα και οι καθαρίστριες φωνάζουν «δολοφόνοι» στα μέλη της τρόικα κατά τις επισκέψεις τους, ενώ στην Πορτογαλία έχει υιοθετηθεί ο νεολογισμός ‘entroikado’, που μεταφράζεται ως «οικονομικά στριμωγμένος».

Το ερώτημα που θέτει το άρθρο είναι μήπως το «τέρας» κατατρώει πολλή από τη σάρκα των χωρών που υποτίθεται ότι διασώζει, καθώς και ποιος το ελέγχει.

Γίνεται αναφορά στις αποστολές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις υπό διάσωση χώρες και στις κατηγορίες των Σοσιαλιστών περί ανικανότητας της τρόικα ή ακόμα και καταπάτησης κοινωνικών δικαιωμάτων που περιλαμβάνονται στις συνθήκες της ΕΕ. Την ίδια οι Συντηρητικοί πολιτικοί λένε ότι η τρόικα ήταν απαραίτητη και έχει αποδείξει την αξία της, αλλά θα πρέπει κάποια στιγμή να αντικατασταθεί. Αμφότερες οι πλευρές συμφωνούν ότι το σχήμα της τρόικα, που στήθηκε για την ελληνική διάσωση το 2010, «βασίζεται σε αμφίβολη νομική βάση και είναι ανησυχητικά μη υπόλογο».

Σχολιάζεται ότι οι πικρότερες επικρίσεις κατά της τρόικα προέρχονται δικαιολογημένα από την Ελλάδα, όπου η παραγωγή έχει μειωθεί κατά το ? από την αρχή της κρίσης και το 27% των ενεργών πολιτών είναι άνεργοι. Γίνεται αναφορά στη νέα αντιπαράθεση της χώρας με τους πιστωτές της, τη στιγμή μάλιστα που η Ελλάδα ασκεί την προεδρία της ΕΕ και στη θέση του Αντώνη Σαμαρά πως το πρόβλημα αυτή τη φορά οφείλεται στη διαμάχη μεταξύ ΔΝΤ και Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Σημειώνεται ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός λέει πως χώρα κινδυνεύει να συνθλιβεί μεταξύ «των δύο ελεφάντων».

Ο Economist σχολιάζει ότι όντως είναι συχνές οι περιπτώσεις διαφωνίας μεταξύ των επικεφαλής της τρόικα, με το ΔΝΤ να υποστηρίζει κατ’ ιδίαν και δημοσίως ότι οι Ευρωπαίοι επιβάλλουν υπερβολική λιτότητα. Παράλληλα, το Ταμείο υιοθετεί τώρα πιο αυστηρή στάση στην αξιολόγηση της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους – κάτι που αρχικά συνέφερε τη Γερμανία, η οποία ήθελε οι ιδιώτες πιστωτές να υποστούν κούρεμα. Ωστόσο τώρα το ΔΝΤ έχει καταστεί άβολο για το Βερολίνο καθώς αντί διαγραφής επίσημου χρέους η γερμανική πλευρά θα ήθελε να δει παράταση της ωρίμανσης των οφειλών.

Το περιοδικό αναφέρει ότι κατ’ ιδίαν ο Αντώνης Σαμαράς πιστεύει πως το ΔΝΤ εκφράζει απαισιοδοξία για τα δημόσια οικονομικά ώστε να πιέσει τη Γερμανία. Σημειώνεται επίσης ότι η Γερμανία και κατ’ επέκταση η Κομισιόν είναι θετικά διακείμενες απέναντι στον Έλληνα πρωθυπουργό, αν και η χώρα έχει ακόμα πολύ δρόμο πριν φτάσει στα μεγάλα πλεονάσματα που χρειάζεται για την αποπληρωμή του χρέους. Για το ΔΝΤ δε, το πιο σημαντικό ζήτημα είναι η «μακριά λίστα ανεκπλήρωτων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων». Όπως σχολιάζεται, «αν οι Ευρωπαίοι πραγματικά θέλουν να κρατήσουν τον ΣΥΡΙΖΑ εκτός εξουσίας, η καλύτερη απάντηση θα ήταν μία γρήγορη συγχώρεση μεγάλου τμήματος του ελληνικού χρέους».

Η ώρα της μεταρρύθμισης της τρόικα έχει έρθει, αναφέρει το περιοδικό, σχολιάζοντας ότι ούτως ή άλλως το σχήμα έχει στην ουσία ακόμα σκοπό ύπαρξης μόνο σε ό,τι αφορά την Ελλάδα και σε μικρότερο βαθμό την Κύπρο.

Αναφέρεται ότι οι φιλοευρωπαϊκές φωνές ελπίζουν πως ένα Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο χτισμένο γύρω από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας θα πάρει μια μέρα τα ηνία από το ΔΝΤ, τελώντας υπό τον έλεγχο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Ωστόσο, αυτό θα απαιτούσε αλλαγή της συνθήκης για να μετατραπεί ο μηχανισμός σταθερότητας σε θεσμό της ΕΕ, αντί για διακυβερνητικό όργανο. «Η Γερμανία και άλλες πιστώτριες χώρες θα έπρεπε να συμφωνήσουν να παραδώσουν τον έλεγχο των χρημάτων του. Και η ανάμιξη του Ευρωκοινοβουλίου στη θέσπιση μακροοικονομικών συνθηκών συνιστά συνταγή παράλυσης», σχολιάζει ο Economist.

Μία εναλλακτική επιλογή για τη διαδοχή της τρόικα θα ήταν, σύμφωνα με το περιοδικό, να αφεθεί το πρόβλημα εξ ολοκλήρου ή κυρίως στα χέρια του ΔΝΤ. Κάτι τέτοιο στην περίπτωση της Ελλάδας θα είχε μειώσει το κόστος της λιτότητας με την πιο γρήγορη και πιο αποφασιστική απομείωση του χρέους, με τη ζημιά να περνά σε αυτούς που τις άξιζαν: τις τράπεζες με την παροχή φθηνού χρήματος σε ανεύθυνους δανειολήπτες, σημειώνεται.

Το άρθρο καταλήγει με την επισήμανση ότι ίσως η συνεργασία ΕΕ και ΔΝΤ να είναι πάντοτε αναγκαία, αλλά η παρουσία της τρίτης κεφαλής, της ΕΚΤ, είναι ξεκάθαρα μία «ανωμαλία». Όπως αναφέρεται, τώρα που η ΕΚΤ γίνεται ο βασικός επόπτης των τραπεζών της ευρωζώνης, η σύγκρουση συμφερόντων γίνεται καταφανής. «Το κεφάλι της είναι σίγουρο το πρώτο που πρέπει να κοπεί», καταλήγει ο Economist.
Πηγή: Θανάσης Γκαβός, Λονδίνο