Εκ πρώτης όψεως η άποψη του Shiller μπορεί να ακούγεται... ανεδαφική, τα παραδείγματα που χρησιμοποιεί όμως αποτελούν τουλάχιστον τροφή για σκέψη και απόδειξη ότι οι άνθρωποι του πνεύματος δεν απέχουν πολύ τους υλιστές, τον κυνισμό των οποίων συχνά λοιδορούμε. Ας αναλογιστούμε για παράδειγμα την ζωή του Γουόλτ Γιουίτμαν, κορυφαίου ποιητή του 19ου αιώνα και αποκαλούμενου πατέρα της ελεύθερης στιχογραφίας.
Ο Γουίτμαν είναι διάσημος για την περίφημη ποιητική συλλογή του Leaves of Grass, όμως ακόμα και οι σπουδαιότεροι καλλιτέχνες δεν υπερβαίνουν της ανάγκες του υλικού κόσμου. Ο Γουίτμαν κάλυψε μόνος του τα έξοδα για την πρώτη έκδοση του Leaves of Grass και προκειμένου να το πετύχει χρειάστηκε να γράψει το μοναδικό του πεζογράφημα, που αφορούσε το θρησκευτικό κίνημα κατά του αλκοολισμού, ένα έργο που παρέμεινε πηγή ντροπής για τον ποιητή μέχρι τα γεράματά του. Για τη συνέχιση της χρηματοδότησης του έργου του μάλιστα, ο Γουίτμαν χρειάστηκε πολλές φορές να δοκιμάσει την τύχη του ως επιχειρηματίας, χωρίς μεγάλη επιτυχία.
Εξίσου μεγάλες περιπέτειες είχε και ο σύγχρονος του Γουίτμαν, επίσης κορυφαίος ποιητής, Χένρι Ντέιβιντ Θορώ, ο οποίος μάλιστα ήταν γνωστός για τις αναρχικές του ιδέες. Ο Θορώ ήταν βέβαια επικριτικός του να αφοσιώνεται κανείς στο κυνήγι του χρήματος αλλά οι ανάγκες των υποχρέωσαν να περάσει το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του διαχειριζόμενος την οικογενειακή επιχείρηση μολυβιών, εφευρίσκοντας μάλιστα και μια νέα μέθοδο παραγωγής του μολύβδου.
Κι αν τα παραδείγματα αυτά μοιάζουν ελαφρώς... παρωχημένα, ίσως πειστικότερη είναι η παροιμιώδης περίπτωση του Τζέρυ Ρούμπιν, από τις ηγετικές φυσιογνωμίες του αντιεξουσιαστικού κινήματος στις Ηνωμένες Πολιτείες κατά τη δεκαετία του 1960, ο οποίος μάλιστα καταδικάστηκε σε τέσσερα χρόνια φυλάκισης το 1968 λόγω πρόκλησης επεισοδίων στο Εθνικό Συνέδριο του Δημοκρατικού Κόμματος στο Σικάγο. Αφότου η ποινή του ακυρώθηκε ο Ρούμπιν πήγε στη Νέα Υόρκη όπου έγινε επιτυχημένος αναλυτής αγορών για την εταιρία John Muir & Co. Απαντώντας μάλιστα στην κριτική περί μετάβασης από χίπη σε γιάπη ο Ρούμπιν δεν δίστασε να δηλώσει: «Το χρήμα πάντα ήταν δύναμη».
Τέλος, αν χρειάζονται κι άλλα παραδείγματα «γκρίζων ζωνών» μεταξύ της καλλιτεχνικής πνευματικότητας και του υλιστικού ρεαλισμού, ας αναλογιστούμε τη ζωή δύο εκ των πιο επιτυχημένων γλυπτών της εποχής μας, των Τζεφ Κουνς και Ντάμιεν Χερστ, των οποίων τα έργα συχνά δημοπρατούνται για εκατομμύρια δολάρια. Επιπλέον, οι δύο άνδρες δραστηριοποιούνται ως επιχειρηματίες και συλλέκτες. Ο Κουνς, που ξεκίνησε ως χρηματιστής, μάλιστα κατέχει το παγκόσμιο ρεκόρ δημοπρατημένου έργο για εν ζωή καλλιτέχνη με 25,75 εκατομμύρια δολάρια ενώ ο η περιουσία του Χερστ υπολογίστηκε το 2010 στο διόλου ευκαταφρόνητο ποσό των 215 εκατομμυρίων λιρών.
Αναμφίβολα οι περισσότεροι από εμάς βλέπουμε ένα μεγάλο χάσμα ανάμεσα στον κόσμο του μεγάλου πλούτου και της «ταπεινής» πνευματικότητας, ίσως όμως ο Robert Shiller να μην απέχει πολύ από την πραγματικότητα βλέποντάς τους ως τις δύο όψεις ενός δυνητικά ίδιου νομίσματος.
Πηγή: Συντάκτης: Robert Shiller, Επιμέλεια: Mary Duenwald
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
