PSI: Το σκηνικό που διαμορφώνεται για την Ελλάδα

Σε πτήση αεροπλάνου που ξεκίνησε από το αεροδρόμιο Dulles της Ουάσινγκτον για την Αθήνα βρίσκεται ο εκπρόσωπος Τύπου του Τσαρλς Νταλάρα. Η μετάβασή του στην Αθήνα δεν ήταν προγραμματισμένη και σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του ΣΚΑΪ έγινε έπειτα από εντολή του κ. Νταλάρα. Οι πληροφορίες του ΣΚΑΪ λένε ότι ο κ. Νταλάρα ζήτησε από τον εκπρόσωπό του να αναχωρήσει εκτάκτως από την Ουάσινγκτον και να βρίσκεται μαζί του στην Αθήνα τις επόμενες κρίσιμες ώρες κατά τις οποίες κορυφώνονται οι διαπραγματεύσεις για το PSI με την ελληνική πλευρά. Η εικόνα που δίνεται για τις διαπραγματεύσεις, ότι δηλαδή βρίσκονται πολύ κοντά στο να καταλήξουν, επιβεβαιώνεται και από πληροφορίες προερχόμενες από την Ουάσινγκτον, όπου εδρεύει του IIF (Διεθνές Χρηματοπιστωτικό Ινστιτούτο).

Σύμφωνα με τις πληροφορίες του ΣΚΑΪ, το εμπόδιο στην επιτυχή ολοκλήρωση του παραμένει το ύψος του επιτοκίου που η πλευρά του κ. Νταλάρα επιθυμεί να μην πέσει κάτω από το 5% καθώς όσο μικρότερο είναι το επιτόκιο για τα νέα ελληνικά ομόλογα τόσο μεγαλύτερη θα είναι η "χασούρα" για τους μέχρι σήμερα κατόχους των ομολόγων αυτών. Έτσι παρότι το "haircut" ("κούρεμα") του ελληνικού χρέους θα είναι συνεπές στο πλαίσιο της συμφωνίας της 27ης Οκτωβρίου, δηλαδή στο 50%, ένα επιτόκιο μικρότερο του 5% ή μικρότερο ακόμα και του 4% θα έχει σαν αποτέλεσμα η απώλειες για τους ομολογιούχους σε καθαρή παρούσα αξία των ομολόγων του να αγγίξουν ή και να ξεπεράσουν το 70%. Προς το παρόν, οι πληροφορίες του ΣΚΑΪ που επιβεβαιώνονται από δύο συγκεκριμένα hedge funds που έχουν γνώση των διαπραγματεύσεων και έχουν έδρα τη Νέα Υόρκη, η πίεση που ασκείται είναι να δεχτούν σε κάθε 1 ευρώ ελληνικών ομολόγων που έχουν στα χέρια τους, η Ελλάδα να τους δίνει από 32 έως (το πολύ) 40 σεντς. Στην "μάχη" αυτή για το ύψος του επιτοκίου, οι πολιτικοί συσχετισμοί είναι ευνοϊκοί για την χώρα μας, αφού μετά από μία περίοδο κατά την οποία "πάλευε μόνη της με τα κύματα" (δηλαδή διαπραγματευόταν μόνη με τους ιδιώτες πιστωτές), ξαφνικά το ΔΝΤ και- κυρίως- η Γερμανία μπήκαν δυναμικά στο παιχνίδι ασκόντας πιέσεις- που μόνη της η Ελλάδα δε θα μπορούσε να ασκήσει σε τόσο μεγάλο βαθμό- προς τους κατόχους ομολόγων και το IIF να δεχτούν ένα "βαθύ" κούρεμα σε ποσοστό καθαρής παρούσας αξίας των ομολόγων τους. ΔΝΤ και Γερμανία θέλουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερο "κούρεμα" του ελληνικού χρέους για να καταστεί βιώσιμο και να μην χρειαστεί περαιτέρω χρηματοδοτική ενίσχυση η Ελλάδα, την οποία θα κληθούν να πληρώσουν από την τσέπη τους.

Την ίδια ώρα ο Έλληνας Πρωθυπουργός κ. Παπαδήμος άρχισε να ακονίζει το διαπραγματευτικό όπλο που έχει στη φαρέτρα της η Ελλάδα και λέγεται "ενεργοποίηση των ρητρών συλλογικής δράσης", αφήνοντας ανοιχτή την πιθανότητα χρησιμοποίησή του με νομοθετική ρύθμιση σε συνέντευξη που παραχώρησε στους New York Times. Σκοπός είναι με αυτόν τον τρόπο να εξαναγκαστούν σε συμμετοχή στη συμφωνία του PSI ακόμα και η μειοψηφία όσων κατόχων ομολόγων (κυρίως από την πλευρά των hedge funds) δεν προτίθενται να συμμετέχουν.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις αναλυτών, η ενεργοποίησή του θεωρείται σε μεγάλο βαθμό δεδομένη, αφού η συμμετοχή που θα υπάρχει στο πρόγραμμα ανταλλαγής ομολόγων (PSI+) φαίνεται να μην ξεπεράσει τελικά το 60% με 65%, καθώς αυτή τη στιγμή σε ρόλο ρυθμιστή ανάγεται η στάση που θα κρατήσουν τα hedge funds. Η πλειονότητα των hedge funds, που μετά από τη συμφωνία της 21ης Ιουλίου έσπευσαν να αγοράσουν ελληνικά ομόλογα στο 40% της ονομαστικής τους αξίας και μετά τη συμφωνία της 27ης Οκτωβρίου συνέχισαν την αγορά ελληνικών ομολόγων μόλις στο 21% περίπου της ονομαστικής τους αξίας, έχουν κάθε λόγο να κερδοσκοπήσουν εις βάρος της Ελλάδας και τελικά του PSI, στο οποίο δεν τους δίνεται κανένα πρακτικό κίνητρο για να συμμετέχουν. Αυτά τα hedge funds αγόρασαν πριν μήνες τα συγκεκριμένα ομόλογα, που στο σύνολό τους ανέρχονται στο ποσό-μαμούθ των 50δις ευρώ- με την προοπτική ότι είτε θα τα πληρωθούν στο 100% (και άρα θα έχουν επιπλέον κέρδος) ή τουλάχιστον σε ένα πολύ υψηλότερο ποσοστό της ονομαστικής αξίας από αυτήν όταν τα πήραν στα χέρια τους, μέσω της χρηματοδότησης των Ευρωπαίων και του ΔΝΤ προς την Ελλάδα, είτε θα τα πληρωθούν στο σύνολο στην περίπτωση που ενεργοποιηθούν τα CDS (ασφάλιστρα κινδύνου) τους. Μάλιστα σε σημερινό τους δημοσίευμα οι New York Times αναφέρουν ότι προτίθενται να καταθέσουν αγωγές κατά της Ελλάδας ακόμα και στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (!) σε περίπτωση που υπαγωγής τους σε καθεστώς εξαναγκαστικής αναδιάρθρωσης. Προχθές ωστόσο με επίσημη ανακοίνωσή της η Διεθνής Ένωση Συμφωνιών Ανταλλαγής και Ομολόγων τόνισε ότι η ενεργοποίηση των ρητρών συλλογικής δράσης- για τις οποίες έκανε λόγο ο κ. Παπαδήμος και φαίνεται ότι δε θα αποφευχθεί τελικά- "δεν θα οδηγήσει αναγκαστικά στην ενεργοποίηση των CDS", δηλαδή σε πιστωτικό γεγονός, που θα ονομαστεί "μερική χρεοκοπία" της Ελλάδας. Ακόμα, όμως κι αν αυτό γίνει, ο όρος "μερική χρεοκοπία" δεν πρέπει να μας τρομάζει αφού πρόκειται για έναν τεχνικό όρο και θα αναφέρεται σε ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα όσο διαρκεί η ενεργοποίηση των CDS. Ωστόσο, δεν είναι λίγοι εκείνοι που προεξοφλούν την στάση των οίκων αξιολόγησης που θα υποβαθμίσουν περαιτέρω την Ελλάδα σε καθεστώς χρεοκοπίας. Αυτό, όμως, είναι το λιγότερο αυτή τη στιγμή μπροστά στον κίνδυνο ανεξέλεγκτης χρεοκοπίας της Ελλάδας, που το πρόγραμμα PSI (ανταλλαγής ομολόγων) και η κατάληξή του προσπαθούν να αποτρέψουν.

Την ίδια ώρα
, ασφαλείς πληροφορίες του ΣΚΑΪ προερχόμενες από ευρύτερους κύκλους του IIF κάνουν λόγο ότι δεν αποκλείεται το ενδεχόμενο η κατάληξη αυτών των διαπραγματεύσεων να είναι ένα γενικό κείμενο αρχών, στις οποίες "τα έχουν βρει" οι δύο πλευρές. Θα πρόκειται για πλαίσιο αρχών και ενός "βιβλίου προσφορών" βάσει το οποίου θα κληθούν να συμμετέχουν όσοι το δυνατόν περισσότεροι ομολογιούχοι στο διάστημα των επόμενων εβδομάδων. Αναλόγως του πού θα "κλειδώσει" η συμμετοχή, σε ένα επόμενο ίσως Eurogroup να αποφασιστεί αν η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει ή όχι να ενεργοποιήσει τις ρήτρες συλλογικής δράσης. Οι τράπεζες που μετέχουν στην Επιτροπή του IIF ή άλλες ευρωπαϊκές και μη τράπεζες είναι αναπόφευκτο να συμμετέχουν, ιδιαίτερα όταν θα έχουν ως φόβητρο την ΕΚΤ με την απειλή να διακοπεί η πρόσβασή τους στο ρευστό χρήμα της ή σε άλλα προγράμματα από τα οποία επωφελούνται. Πάντως, ήδη η φημολογία ότι ΕΚΤ θα αναγκαστεί τελικά και η ίδια να υπαχθεί σε ένα καθεστώς "αναδιάρθρωσης" των ελληνικών ομολόγων που έχουν συσσωρευτεί στο χαρτοφυλάκιό της, φουντώνει μέρα με τη μέρα. Σε κάθε περίπτωση είναι βέβαιο ότι τα 130 δισ. ευρώ του νέου πακέτου στήριξης για την Ελλάδα δε θα επαρκούν όταν κλείσει η συμφωνία για το PSI. Και ήδη η συζήτηση για το ποιος θα βάλει τα επιπλέον χρήματα που θα χρειαστεί η Ελλάδα για να είναι συνεπείς στις πληρωμές ομολόγων τα επόμενα χρόνια και να καλύψει τις δανειακές ανάγκες για την επιβίωσή της, έχει ανοίξει και εντός και εκτός ΔΝΤ.
Πηγή: Του ανταποκριτή του ΣΚΑΪ από την Ουάσινγκτον, Θάνου Δημάδη