Στο χάος η αγορά εργασίας

Οι αλλεπάλληλες κόντρες της ηγεσίας του Υπουργείου Εργασίας με την τρόικα που ξεκίνησαν τον Δεκέμβριο, με αντικείμενο την εφαρμογή των επιχειρησιακών συμβάσεων και τις καθυστερήσεις που σημειώνονταν, είχαν ως αποτέλεσμα πολλές επιχειρήσεις να στραφούν στην υπογραφή ατομικών συμβάσεων. Τώρα το Υπουργείο Εργασίας προχωρά στην υπογραφή επέκτασης 66 κλαδικών συμβάσεων που εκκρεμούν εδώ και 7 μήνες, με αποτέλεσμα να τινάζει στον αέρα τις ατομικές συμβάσεις.

Με το πρόσχημα της ρύθμισης των εργασιακών σχέσεων το υπουργείο Εργασίας προχωρά στην υπογραφή των κλαδικών συμβάσεων φέρνοντας αντιμέτωπες χιλιάδες επιχειρήσεις με το ενδεχόμενο επιστροφής χρημάτων σε πολλές κατηγορίες εργαζομένων. Σε μια αγορά όμως αποδεκατισμένη, το κόστος αυτών των αποζημιώσεων οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια -σύμφωνα με τον επιχειρηματικό κόσμο- σε ντόμινο απολύσεων.

Η εφαρμογή των επιχειρησιακών συμβάσεων αποτέλεσε το μεγάλο «αγκάθι» στις διαπραγματεύσεις του Υπουργείου Εργασίας με το κλιμάκιο της Τρόικας και στην τελευταία επίσκεψή τους. Οι τεχνοκράτες απηύθυναν επίμονα ερωτήματα στους ιθύνοντες του Υπουργείου σχετικά με τον αριθμό των επιχειρησιακών συμβάσεων που έχουν υπογραφεί οι οποίες είναι μόλις τρεις. Σε περίπτωση μάλιστα που το Υπουργείο Εργασίας δεν καταφέρει να πείσει τους τεχνοκράτες για την πλήρη εφαρμογή των συμβάσεων, τότε το ενδεχόμενο νέας νομοθετικής ρύθμισης παραμένει ανοιχτό.

Η Ευρώπη

Και ενώ το Υπουργείο Εργασίας καθυστερεί επικίνδυνα στην επιβολή ευελιξίας στην αγορά εργασίας, οι περισσότερες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν προ πολλού προχωρήσει σε ανάλογες νομοθετικές ρυθμίσεις. Στη γειτονική Ιταλία από το 2002 ο πρωθυπουργός της χώρας Σίλβιο Μπερλουσκόνι προχώρησε (υπό την πίεση του Συνδικάτου των Βιομηχάνων) σε ριζικές αλλαγές στο σύστημα διαπραγμάτευσης των συλλογικών συμβάσεων. Ήδη από το 2002 οι επιχειρησιακές συμβάσεις υπερισχύουν των κλαδικών, ενώ οι μισθοί είναι σε άμεση συνάρτηση με την παραγωγικότητα.

Στην Μ. Βρετανία από τις αρχές της δεκαετίας του ‘90 επί θητείας Θάτσερ οι επιχειρησιακές συμβάσεις υπερισχύουν των κλαδικών ενώ μόλις το 20% των εργαζόμενων καλύπτονται από ανάλογες συμβάσεις.

Στην Γαλλία με νομοθετική ρύθμιση που προώθησε στις 4 Μαίου του 2004 ο τότε Υπουργός Εργασίας και σημερινός πρωθυπουργός Φρανσουά Φιγιόν, η κατάρτιση επιχειρησιακών συμβάσεων γίνεται χωρίς την πλήρη συναίνεση των κοινωνικών εταίρων.

Στην Ισπανία το πακέτο μέτρων που ψήφισε η κυβέρνηση Θαπατέρο το προηγούμενο καλοκαίρι προβλέπει την ελαστικοποίηση του ωραρίου, ενώ είναι δυνατή η απασχόληση του εργαζομένου το Σάββατο χωρίς υπερωριακή αμοιβή.

Στην Γερμανία, παρά το γεγονός ότι οι εργασιακές σχέσεις ρυθμίζονται διαφορετικά σε κάθε ομόσπονδο κρατίδιο, οι συλλογικές συμβάσεις περιλαμβάνουν ρήτρες που επιτρέπουν την κατάρτιση επιχειρησιακών συμβάσεων όταν κρίνεται απαραίτητο όπως έγινε σε εκατοντάδες κατασκευαστικές εταιρείες το 2007.

Στη Δανία, όπου γεννήθηκε ο όρος της Flexicurity, το 1/5 του εργατικού δυναμικού αλλάζει κλάδο απασχόλησης κάθε χρόνο, καθώς δεν υπάρχουν περιορισμοί για τις προσλήψεις και τις απολύσεις.

Τέλος, και στην Πορτογαλία μετά τις εκλογές της 5ης Ιουνίου αναμένεται να συμφωνηθούν αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις, μετά την υπογραφή του Μνημονίου από την νέα κυβέρνηση.

Εργασιακές σχέσεις

Μεγάλη Βρετανία:

-Οι συλλογικές συμβάσεις δεν έχουν υποχρεωτική ισχύ
-20% των εργαζόμενων στον ιδιωτικό τομέα καλύπτονται από συλλογικές συμβάσεις

Ιταλία:

-2002-- Οι επιχειρησιακές συμβάσεις υπερισχύουν των κλαδικών
- Άμεση σύνδεση μισθών παραγωγικότητας

Γαλλία:

4 Μαίου 2004-- Κατάρτιση επιχειρησιακών συμβάσεων χωρίς την πλήρη συναίνεση των κοινωνικών εταίρων

Ισπανία:

-2010-- Ελαστικοποίηση ωραρίου, απασχόληση το Σάββατο χωρίς υπερωριακή αμοιβή
- Μείωση κατά 1/3 των αποζημιώσεων
Πηγή: Ράνια Τζίμα