ΚΑΙΡΟΣ

Κορωνοϊός: H ψυχική διαταραχή που «έφερε στο φως» η πανδημία- Οι εκτιμήσεις των ειδικών

DW Γκούντρουν Χάιζε
Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου

Το συχνό πλύσιμο των χεριών είναι ίσως το πιο εμφανές σύμπτωμα των ιδεοψυχαναγκαστικών διαταραχών, όπως ονομάζονται στην επιστήμη, δηλαδή το πλύσιμο των χεριών μέχρι και 60 φορές την ημέρα. Γενικά η σχολιαστική καθαριότητα του σπιτιού μέχρι τελικής πτώσης, η σχολαστική αποστείρωση των κάθε είδους πόμολων και επιφανειών και η μεγάλη απόσταση από άλλους ανθρώπους. Πριν ξεσπάσει η επιδημία, αυτές οι συμπεριφορές όχι μόνο προκαλούσαν κατάπληξη, αλλά περιλαμβάνονταν στην ομάδα των αγχωδών διαταραχών και γενικότερα των νευρώσεων. Επρόκειτο για ψυχοπαθολογικές εκδηλώσεις.

«Πιο εμφανής η πάθησή τους με τον κορωνοϊό»

Ήρθε όμως ο νέος κορωνοϊός, και ό, τι πριν θεωρούνταν ασυνήθιστο, νοσηρό ή νευρωτικό, σήμερα έχει γίνει καθημερινότητα.  Η αλλαγή αυτή προκαλεί σύγχυση σε άτομα που πάσχουν από ψυχαναγκαστικές διαταραχές. Και όχι μόνο αυτό. Αισθάνονται ότι η διαταραχή τους έχει γίνει, ελέω κορονωϊού, ακόμη πιο έντονη, όπως καταθέτει η Αντόνια Πέτερς από την Γερμανική Εταιρεία Ψυχαναγκαστικών Ασθενειών.

«Μας λένε ότι η πάθησή τους έχει γίνει πιο εμφανής, ότι πλένουν ακόμη πιο συχνά τα χέρια τους και δεν τολμούν να βγουν έξω. Επίσης συμβαίνει συχνά το φαινόμενο, άνθρωποι που πάσχουν από τον ψυχαναγκασμό της μανιακής τάξης και του συνεχούς ελέγχου, να αναπτύσσουν και διαταραχές σε σχέση με το συχνό πλύσιμο».
Γι αυτήν την κατηγορία των ανθρώπων οι συνθήκες διαβίωσης με τον κορωνοιό δεν είναι καθόλου απλές, γιατί είναι δύσκολο να συντονιστούν με το νέο αλλαγμένο τρόπο ζωής. «Ενώ οι ασθενείς που έκαναν θεραπεία, κατάφεραν με επιτυχία να επεξεργαστούν τις φοβικές ιδεοληψίες, τώρα έχουν την εντύπωση ότι πρέπει να αρχίσουν και πάλι από την αρχή και όλα όσα διδάχθηκαν κατά τη διάρκεια της θεραπείας ήταν μάταια». 

Ιδιοτροπία ή καταναγκασμός;

Η Λένα Γέλινκε από την Πανεπιστημιακή Κλινική Έπεντορφ στο Αμβούργο έκανε μια έρευνα για την επίδραση του κορωνοϊού σε ασθενείς με ψυχαναγκαστικές ασθένειες, για να διαπιστώσει εάν η κατάστασή τους χειροτέρεψε ή βελτιώθηκε. Τα αποτελέσματα δεν δημοσιεύτηκαν ποτέ . «Πάνω από τα 2/3 των ερωτηθέντων μας απάντησαν ότι παρατήρησαν χειροτέρευση των ψυχοσωματικών τους συμπτωμάτων. Σε εκείνους μάλιστα με διαταραχή το συχνό πλύσιμο, το ποσοστό χειροτέρευσης ήταν ακόμη μεγαλύτερο». Ένα από τα πρώτα συμπεράσματα της μελέτης είναι ότι τα συμπτώματα ψυχικού καταναγκασμού μειώθηκαν μόνο σε ένα ποσοστό γύρω στο 7%των ερωτηθέντων.

Ο φόβος τώρα είναι ότι με τον κορωνοϊό θα αυξηθεί ο αριθμός ανθρώπων που θα αποκτήσουν ψυχαναγκασμούς, όπως το υπερβολικό πλύσιμο χεριών. Εάν πρόκειται για νοσηρή συμπεριφορά ή ιδιοτροπία, εξαρτάται περισσότερο από τον αριθμό της επαναλαμβανόμενης πράξης και όχι από την ποιότητα, λέει η Λένα Γέλινεκ. «Καθοριστικός παράγων, πόσες ώρες την ημέρα ξοδεύω με τους καταναγκασμούς μου, αλλά και εάν αισθάνομαι άβολα ή έχω φόβο, όταν δεν κάνω μια πράξη ή την κάνω με άλλο τρόπο ή με άλλη συχνότητα από ότι μέχρι σήμερα»