ΚΑΙΡΟΣ

Για συμφωνία με βαρύ τίμημα από την Κύπρο και την ευρωζώνη μιλούν οι Βρετανοί

Επικριτικός εμφανίστηκε στο ραδιόφωνο του BBC ο Χριστόφορος Πισσαρίδης. Όπως σημείωσε αναφερόμενος στις εγγυήσεις καταθέσεων, ο λόγος ένταξης σε μια νομισματική ένωση είναι η συλλογική ανάληψη ενός ρίσκου. Είπε ότι το σκεπτικό ενός Γερμανού υπουργού Οικονομικών είναι το εξής: «Δε μου αρέσει η οικονομία σας (…) και ο τρόπος με τον οποίο θα την αλλάξω είναι να οδηγήσω σε χρεοκοπία δύο μεγάλες τράπεζες και μετά εσείς θα καθαρίσετε το χάλι που θα δημιουργηθεί». Υπενθύμισε ότι η Ελλάδα που έχει μια «διεφθαρμένη και δυσλειτουργική οικονομία» έλαβε 140 δισεκατομμύρια ευρώ σε βοήθεια.

Αναρωτήθηκε πώς μπορεί η ευρωζώνη να θεωρεί τα ποσά που χρειάζεται η Κύπρος μεγάλα. Εκτίμησε ότι το ευρώ μοιάζει πια λιγότερο βιώσιμο λόγω του τρόπου με τον οποίο λήφθηκαν οι αποφάσεις για την Κύπρο. Κληθείς να σχολιάσει αν η απόφαση είναι δίκαιη, ο επικεφαλής του Εθνικού Συμβουλίου Οικονομίας είπε ότι «αφορά περισσότερο πολιτικές σκοπιμότητες και τις σχέσεις μεταξύ μεγάλων χωρών, όπως η Ρωσία και η Γερμανία». Ο σύμβουλος του Χέρμαν φαν Ρομπέι, Ρίτσαρντ Κόρμπετ στην ίδια εκπομπή είπε ότι η αρχική απόφαση για επιβολή φόρου στις μικρές καταθέσεις ήταν απόφαση της κυπριακής κυβέρνησης.

Το BBC μεταδίδει ότι η Κύπρος παραμένει στην ευρωζώνη και θα λάβει δανειακή βοήθεια ύψους 10 δισεκατομμυρίων ευρώ, πληρώνοντας όμως βαρύ τίμημα. «Η μάχη για την προστασία του επιχειρηματικού της μοντέλου ως υπεράκτιου χρηματοπιστωτικού κέντρου χάθηκε», σχολιάζει η ανταπόκριση, προσθέτοντας ότι θα υπάρξουν «μεγάλοι και αθώοι χαμένοι». Τίθεται χαρακτηριστικά το ερώτημα τι θα συμβεί με τον καταθέτη που είχε βάλει στο λογαριασμό του πάνω από 100.000 ευρώ για να αγοράσει ένα σπίτι ή για να πληρώσει ξένους προμηθευτές.

Στην ανταπόκρισή τους από τις Βρυξέλλες οι Financial Times σχολιάζουν ότι παρά την απεγνωσμένη προσπάθεια των κυπριακών αρχών την περασμένη εβδομάδα να αποφύγει την επιβολή μεγάλων απωλειών στις καταθέσεις, οι διαπραγματεύσεις από πολλές απόψεις διέγραψαν έναν κύκλο επιστρέφοντας στα αρχικά δεδομένα. Σημειώνεται ότι η τελική συμφωνία μοιάζει πολύ με τις προτάσεις που υποστήριζαν στην αρχή το ΔΝΤ και το Βερολίνο, αν και τελικά γλίτωσε την τύχη της Λαϊκής η Τράπεζα Κύπρου. Το δημοσίευμα αναφέρει ότι στην αρχή η ανησυχία ήταν πως η ζημιά για τους μεγαλοκαταθέτες θα προκαλούσε μαζική φυγή κεφαλαίων από την Κύπρο. «Στο τέλος ωστόσο το χάος της περασμένης εβδομάδας έκανε μία τέτοια φυγή κεφαλαίων αναπόφευκτη, αποδυναμώνοντας τις αντιστάσεις», συμπληρώνεται. Η μοναδική υπαναχώρηση της άλλης πλευράς που κέρδισε η κυπριακή κυβέρνηση ήταν η διατήρηση της Τράπεζας Κύπρο στη ζωή, σχολιάζουν οι Financial Times.

Ο ανταποκριτής της εφημερίδας στην έδρα της ΕΕ αναφέρεται σε έκπληξη των συνομιλητών της κυπριακής πλευράς, όπως τη μεταφέρει ανώτερος αξιωματούχος που εμπλεκόταν στις διαπραγματεύσεις, καθώς «έως την τελευταία στιγμή ο κ. Αναστασιάδης επιχειρούσε να προστατεύσει τους μεγαλοκαταθέτες των δύο τραπεζών», αναφέροντας ακόμα και το ενδεχόμενο εξόδου της χώρας του από το ευρώ.

Σε σχόλιά τους Βρετανοί αναλυτές επισημαίνουν μεταξύ άλλων ότι για πρώτη φορά σε διάσωση χώρας-μέλους της ευρωζώνης ζημιές υφίστανται και οι ομολογιούχοι πρώτης εξασφάλισης. Η συμπερίληψη των μετόχων, των ομολογιούχων και των μεγάλων καταθετών στη διαδικασία επιβολής ζημιών αντί των μικροκαταθετών χαρακτηρίζεται ως νίκη της πιστωτικής ιεραρχίας.

Σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση των δύο μεγάλων κυπριακών τραπεζών, αναφέρεται ότι το σύστημα για την ώρα σώζεται, αλλά το μέλλον του χρηματοπιστωτικού τομέα της Κύπρου μοιάζει ζοφερό. Σημείωμα αναλυτή αναφέρει ότι τα προβλήματα της Κύπρου μόλις αρχίζουν, ενώ κατηγορεί την ευρωζώνη ότι επιχείρησε να ανοίξει ένα καρύδι με πυρηνική βόμβα, χωρίς σχεδιασμό για το οικονομικό μέλλον του νησιού. «Αν θέλεις να κυνηγήσεις όσους ξεπλένουν βρώμικο χρήμα κυνηγάς τους ίδιους και όχι τους Κύπριους», αναφέρεται χαρακτηριστικά.

Η Societe Generale αναφέρει ότι προβλέπει μείωση του κυπριακού ΑΕΠ κατά 20% έως το 2017, χωρίς να υπολογίζονται όμως οι πρόσθετοι κραδασμοί από τους χειρισμούς των τελευταίων ημερών. Η UBS σχολιάζει ότι το γεγονός πως η νέα απόφαση του Eurogroup θα χρειαστεί επικύρωση από άλλα κοινοβούλια αλλά όχι της Κύπρου θα επαναφέρει στο προσκήνιο τη συζήτηση περί έλλειψης δημοκρατικής νομιμοποίησης της λειτουργίας της ευρωζώνης. Η τράπεζα Nomura στέκεται στην επιβολή περιορισμών στη διακίνηση κεφαλαίων στην Κύπρο, εκτιμώντας ότι αμφισβητείται ήδη το ενιαίο του νομίσματος. Η Credit Suisse επισημαίνει ότι μια θετική εξέλιξη είναι το γεγονός ότι σε αντίθεση με την Ιρλανδία η κυπριακή λύση δε φορτώνει μεγάλο βάρος στους μελλοντικούς φορολογούμενους. Η Barclays εκτιμά ότι η διάδοση της κυπριακής κρίσης θα είναι περιορισμένη λόγω του μεγέθους της χώρας, ωστόσο η επιβολή ζημιάς σε εξασφαλισμένους ομολογιούχους και μεγαλοκαταθέτες δημιουργεί προηγούμενο που ίσως επηρεάσει τράπεζες σε άλλες αδύναμες χώρες-μέλη.

Στα βασικά συμπεράσματα που προκύπτουν από τη συμφωνία, το οικονομικό ιστολόγιο Alphaville των Φαϊνάνσιαλ Τάιμς αναφέρει ότι κατέστη απολύτως σαφές ότι εξαρχής δεν έπρεπε να γίνει απόπειρα επιβολής φόρου στις μικρές καταθέσεις. Αναφέρεται επίσης ότι το πάγωμα των υψηλών καταθέσεων στην Τράπεζα Κύπρου για να επιτευχθεί η ανακεφαλαιοποίηση της τράπεζας είναι μια πρακτική που συμβαίνει σε αναπτυσσόμενες οικονομίες, αλλά δεν έχει ξανασυμβεί στην ευρωζώνη.

Ένα ερώτημα που τίθεται αφορά τη βιωσιμότητα του κυπριακού χρέους. Εκτιμάται ότι η απορρόφηση των κυπριακών τραπεζών στην Ελλάδα από ελληνικές τράπεζες επαναφέρει σε τροχιά υλοποίησης το σχέδιο επίτευξης δημοσίου χρέους που δε θα ξεπερνά το 100% του ΑΕΠ έως το 2020, όπως επανέλαβε η Κριστίν Λαγκάρντ. Ωστόσο, σημειώνεται ότι το πλήγμα στην οικονομία την περασμένη εβδομάδα και το κούρεμα των καταθέσεων ίσως επηρεάσει τα δεδομένα για τη βιωσιμότητα του χρέους.

Σε μια γενικότερη θεώρηση της σημασίας των τελευταίων δέκα ημερών για την ευρωζώνη ο Guardian στο κύριο άρθρο του αναφέρει πως πλέον οι μικρές χώρες της ευρωζώνης δε θα τρέφουν ψευδαισθήσεις για το ποιας αντιμετώπισης θα τύχουν αν τυχόν βρεθούν σε δυσκολία. Το άρθρο κατηγορεί την ευρωζώνη για υποκρισία, καθώς υποδεχόταν με πανηγυρισμούς την Κύπρο και τον τραπεζικό της τομέα στη νομισματική ένωση πριν από πέντε χρόνια. Υπενθυμίζει δε ότι τα σημερινά προβλήματα της Κύπρου «απογειώθηκαν» μόνο μετά τη συμμετοχή των τραπεζών της χώρας στο ελληνικό PSI. Τότε οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι δεν είχαν κάνει τίποτα για να ενισχύουν τον τραπεζικό τομέα του νησιού, παρά τις προφανείς επιπτώσεις, συμπληρώνει το άρθρο του Guardian.
Πηγή: Θανάσης Γκαβός, Λονδίνο