ΚΑΙΡΟΣ

Κωδικός εξωστρέφεια: Πολυεπίπεδος αγώνας της κυβέρνησης για διεθνή αναβάθμιση της χώρας

Της Πηνελόπης Γκάλιου

Αφού έκλεισε ένα - ένα τα εσωτερικά μέτωπα, η κυβέρνηση εστιάζει το βλέμμα της στο εξωτερικό και την ενδυνάμωση της θέσης της χώρας μας μέσω της ενίσχυσης και διεύρυνσης υφιστάμενων ή νέων συμμαχιών.

Τα πολυεπίπεδα μέτωπα που άνοιξε στο εσωτερικό, αλλά και στη διεθνή σκηνή, η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ώθησε άμεσα το Μέγαρο Μαξίμου να δρομολογήσει ή να επαναβεβαιώσει συμφωνίες και σχέσεις στρατηγικού χαρακτήρα με ισχυρό αποτύπωμα και με σαφή επιδίωξη να ενισχυθεί ακόμη περισσότερο ο ρόλος της χώρας αλλά και η σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.

Στο πλαίσιο αυτό στρατηγικό χαρακτήρα προσδίδει στους ούτως ή άλλως στενούς δεσμούς της Ελλάδος και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων η υπογραφή  εννέα  ακόμη συμφωνιών μεταξύ των δύο χωρών κατά την επίσκεψη χθες του Κυριάκου Μητσοτάκη στο Άμπου Ντάμπι, η οποία είναι η τρίτη κατά σειρά επίσκεψη, από το 2020. Κομβικής σημασίας παράλληλα κρίνεται και η τετραμερής τηλεδιάσκεψη Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ και ΗΠΑ του σχήματος «3+1» για την ενεργειακή συνεργασία και ασφάλεια στην περιοχή ενώ επισφράγισμα των πολυεπίπεδων διεθνών διεργασιών αποτελεί η αμυντική συμφωνία Ελλάδας – ΗΠΑ που ψηφίζεται την Πέμπτη στην Ελληνική Βουλή.

Οι εννέα συμφωνίες με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα

Οι συμφωνίες που υπεγράφησαν μεταξύ Ελλάδας – Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων αφορούν στους τομείς των επενδύσεων, της οικονομικής και τεχνικής συνεργασίας, της βιομηχανίας και των προηγμένων τεχνολογιών, της κλιματικής δράσης, ενέργειας, υγείας, αστυνομικής συνεργασίας και τυποποίησης. Όπως ανέφεραν μάλιστα κυβερνητικές πηγές πρόκειται για συμφωνίες που εμπεδώνουν και εμβαθύνουν την ταχύτατα αναπτυσσόμενη στρατηγική συνεργασία των δύο χωρών. Κομβικής σημασίας για την ανάπτυξη των οικονομικών σχέσεων είναι η ανανέωση της επιτυχημένης συνεργασίας της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας με το κρατικό επενδυτικό ταμείο Mubadala και η δημιουργία κοινής πρωτοβουλίας για την πραγματοποίηση στη χώρα μας επενδύσεων ύψους €4 δισ., αναδεικνύοντας την ελκυστικότητά της ως παγκόσμιου επενδυτικού προορισμού.

Ήδη από τον Νοέμβριο του 2020 επιβεβαιώθηκε ο στρατηγικός χαρακτήρας των σχέσεων των δύο χωρών κατά την οποία υπεγράφη η  Κοινής Διακήρυξη Ευρείας Στρατηγικής Εταιρικής Σχέσης Ελλάδος - ΗΑΕ, καθώς και της Συμφωνίας Συνεργασίας στους τομείς Εξωτερικής Πολιτικής και Άμυνας. Μία συμφωνία η οποία μεταξύ άλλων προέβλεπε τη δημιουργία Επιτροπής Υψηλού Επιπέδου, η οποία επιβλέπει την εφαρμογή της, καθώς και την ενίσχυση της αμυντικής συνεργασίας στη βάση της συμφωνίας στρατιωτικής συνεργασίας του 2007, αλλά και Ρήτρα Αμοιβαίας Στρατιωτικής Συνδρομής.

Εξάλλου τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα είναι ο σημαντικότερος επενδυτής στην Ελλάδα από τις χώρες του Κόλπου διατηρώντας συμμετοχή σε μια σειρά επενδύσεων και η σχέση αυτή αναμένεται να αναβαθμιστεί ακόμα περισσότερο.

Κατά την συνάντηση του Έλληνα πρωθυπουργού με τον διάδοχο του Θρόνου του Άμπου Ντάμπι, Σεΐχη Mohamed bin Zayed Al Nahyan συζητήθηκαν οι προοπτικές περαιτέρω εμβάθυνσης και διεύρυνσης των εξαίρετων διμερών σχέσεων και οι δύο ηγέτες αντάλλαξαν απόψεις για τις εξελίξεις στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής. Ο πρωθυπουργός ενημέρωσε για την προκλητική συμπεριφορά της Τουρκίας και επανέλαβε ότι αυτή όχι μόνο δυσχεραίνει τη διμερή συνεννόηση, αλλά θέτει σε κίνδυνο τη σταθερότητα στην περιοχή.

Συζητήθηκαν ακόμα οι εξελίξεις στην Ουκρανία και οι νέες συνθήκες που διαμορφώνουν στο ευρωπαϊκό και διεθνές περιβάλλον ασφαλείας. Ο πρωθυπουργός τόνισε ότι οι γεωπολιτικές εξελίξεις καταδεικνύουν την ανάγκη προσέγγισης ΕΕ και ΗΑΕ, σε θέματα ασφάλειας, ενέργειας και πράσινης μετάβασης.

Η τετραμερής Ελλάδας- Κύπρου- Ισραήλ - ΗΠΑ

Σχεδόν ταυτόχρονα με την αναβάθμιση των στρατηγικών σχέσεων Ελλάδας Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, μία ιδιαίτερα  σημαντική τηλεδιάσκεψη εξελισσόταν μεταξύ των Υπουργών Εξωτερικών Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ και ΗΠΑ του σχήματος «3+1». Τα θέματα ενεργειακής συνεργασίας και ασφάλειας βρέθηκαν και πάλι στο επίκεντρο, με ενισχυμένο ενδιαφέρον λόγω των διεθνών εξελίξεων από την κατάσταση στην Ουκρανία. Οι τέσσερις Υπουργοί Εξωετρικών κ.κ. Νίκος Δένδιας, Ιωάννης Κασουλίδης, Yair Lapid και Antony Blinken, αποφάσισαν να εντείνουν τη συνεργασία τους στους τομείς της ενέργειας, της οικονομίας, των δράσεων για το κλίμα, της ετοιμότητας σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης και της καταπολέμησης της τρομοκρατίας, συμβάλλοντας στην ανθεκτικότητα, την ενεργειακή ασφάλεια και τη διασυνδεσιμότητα στην περιοχή. Αποφάσισαν μάλιστα, να καταρτίσουν έναν οδικό χάρτη με συγκεκριμένους στόχους για το επόμενο έτος και να προετοιμάσουν το έδαφος για μια επόμενη συνάντηση πριν από το τέλος του 2022.

Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές στην παρέμβασή του ο Υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας υπογράμμισε την προσήλωση όλων των συμμετεχόντων στην ασφάλεια και σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο, επισημαίνοντας ότι ύστερα από την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η ενεργειακή ασφάλεια, καθώς και η διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας, γίνονται ακόμα πιο επιτακτικές.

Το νέο μήνυμα του Νίκου Δένδια στην Τουρκία

Υπό αυτές τις συνθήκες ο Νίκος Δέδνιας δεν παρέλειψε να στείλει ένα ακόμη σαφές μήνυμα στην Άγκυρα υπογραμμίζοντας ότι πάγια θέση της Ελλάδας είναι ότι τα πολυμερή σχήματα συνεργασίας, όπως το East Med Gas Forum είναι ανοικτά και σε άλλες χώρες της περιοχής, υπό τον θεμελιώδη όρο, ότι τα συμμετέχοντα κράτη θα σεβαστούν το Διεθνές Δίκαιο, όπως το Δίκαιο της Θάλασσας, και βεβαίως τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, που απαγορεύει ρητά την απειλή ή τη χρήση βίας.  Στο πλαίσιο αυτό, ξεκαθάρισε " η απειλή χρήση βίας, ο αναθεωρητισμός, οι συνεχείς παραβιάσεις της κυριαρχίας άλλων κρατών, δεν μπορούν να αποτελέσουν βάση για την περιφερειακή συνεργασία" .

Η συμφωνία με τις ΗΠΑ

Σθεναρή επιβεβαίωση της εμβάθυνσης και της επέκτασης της συνεργασίας και των στρατηγικών σχέσεων Ελλάδας -ΗΠΑ αποτελεί η αμυντική συμφωνία των δύο χωρών που αναμένεται να ψηφιστεί στη Βουλή την ερχόμενη Πέμπτη. Με τη συμφωνία επεκτείνεται για πέντε έτη η υπάρχουσα και μεταξύ άλλων αναφέρονται ως βάσεις από τις οποίες θα επιχειρούν και όπου θα εκπαιδεύονται οι αμερικανικές δυνάμεις ο Βόλος, η Αλεξανδρούπολη, το Πεδίο Βολής Λιτοχώρου και η Σούδα. Την συμφωνία υπέγραψε τον Οκτώβριο του 2021 ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δέδνιας με τον Αμερικανό ομόλογό του Άντονι Μπλίνκεν και όπως είχε δηλώσει τότε ο κ. Δένδιας πρόκειται για "Μια Συμφωνία που κατοχυρώνει τα ελληνικά συμφέροντα και μια Συμφωνία η οποία θεωρούμε ότι δημιουργεί μια ασπίδα προστασίας της χώρας μας. Επίσης, δημιουργεί ένα κέλυφος κάτω από το οποίο οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν να επενδύσουν στην Ελλάδα, στη βελτίωση όχι μόνο των αμυντικών εγκαταστάσεων της χώρας, αλλά και επίσης μέσα σε ένα ευρύτερο και γενικότερο πλαίσιο συνεργασίας, το οποίο δημιουργείται και βελτιώνεται".  

Τo εξαιρετικό επίπεδο της στρατηγικής αμυντικής συνεργασίας Ελλάδας - ΗΠΑ, υπογράμμισαν κατά την τηλεφωνική επικοινωνία που είχαν και οι υπουργού Άμυνας των δύο χωρών, Νίκος Παναγιωτόπουλος και Λόιντ Τζέιμς Όστιν. Οι δύο υπουργοί υπογράμμισαν επίσης τη σημασία της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (MDCA) και τον ρόλο της Ελλάδας ως συμμάχου στην ασφάλεια και την σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή, ενώ  συζητήθηκαν οι εξελίξεις στην Ουκρανία και αναγνωρίστηκε από αμερικανικής πλευράς, η έμπρακτη συνεισφορά της Ελλάδος. Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος ενημέρωσε τον Αμερικανό ομόλογό του και για τις πρόσφατες εξελίξεις στη περιοχή μας, υπογραμμίζοντας την ανάγκη πλήρους σεβασμού του διεθνούς δικαίου και της αρχής της καλής γειτονίας.