ΚΑΙΡΟΣ

Μαμά σε καιρό πανδημίας - ένας δύσκολος ρόλος

Με αφορμή τη Γιορτή της Μητέρας στις 9 Μαΐου μια ματιά στη μητρότητα την περίοδο του κορωνοϊού. Η νέα κρίση μεγένθυνε ήδη υπάρχουσες ανισότητες.
Μεγάλωνουν τα παιδιά, διαβάζουν μαζί τους, μαγειρεύουν, κάνουν τις δουλειές του σπιτιού και εργάζονται με πλήρη, πολύ συχνά, απασχόληση. Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι σύγχρονες γυναίκες την περίοδο της πανδημίας είναι πολλές και σύνθετες. Ειδικά όταν τα σχολεία είναι κλειστά και τα παιδιά πρέπει να μείνουν αποκλειστικά στο σπίτι. Σε αυτόν τον καθημερινό αγώνα είναι όμως ισότιμοι οι ρόλοι του πατέρα και της μητέρας; Δεν είναι ακόμη σαφές αν η κρίση του κορωνοϊού οδήγησε σε μια επιστροφή στα παραδοσιακά πρότυπα, φέρνοντας οπισθοδρόμηση στο πεδίο της ισότητας, εκτιμά η κοινωνιολόγος Χάικε Όλμπρεχτ από το Πανεπιστήμιο του Μαγδεμβούργου. «Μπορεί όμως η νέα κρίση να κάνει πιο ορατές τις ήδη υπάρχουσες ανισότητες» εκτιμά η ίδια με αφορμή τη Γιορτή της Μητέρας.

Σύμφωνα με έρευνες που διεξήχθησαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας, οι γυναίκες ήταν αυτές που ανέλαβαν κυρίως ζητήματα ανατροφής των παιδιών, αλλά και το νοικοκυριό. Έρευνα του γερμανικού ιδρύματος Μπέρτελσμαν δείχνει ότο το 51% των γυναικών στη Γερμανία ανέλαβε την επίβλεψη των παιδιών στην τηλεκπαίδευση κατά τη διάρκεια του πρώτου λόκνταουν, ενάντι ποσοστού 15% στους πατέρες-ερωτηθέντες. Σε άλλα ζητήματα το ποσοστό των καθηκόντων που κλήθηκαν να αναλάβουν οι γυναίκες την περίοδο της πανδημίας ήταν επίσης υψηλό. Τα 2/3 των γυναικών δηλώνουν ότι έχουν αναλάβει σχεδόν αποκλειστικά τις δουλειές του σπιτιού και το μαγείρεμα. Ενδιαφέρον όμως έχει ότι δύο στις τρεις δηλώνουν επίσης ότι και πριν από την πανδημία οι καθημερινές υποχρεώσεις ήταν άνισα κατανεμημένες.

Παραμένουν ισχυρά τα παραδοσιακά πρότυπα

Σύμφωνα με την Μπάρμπαρα φον Βύρτσεν από το Ίδρυμα Μπέτερλσμαν τα παραδοσιακά πρότυπα άνδρα και γυναίκας είχαν και πριν από την πανδημία ισχυρή απήχηση στη γερμανική κοινωνία. Σε αυτό φαίνεται να συμφωνεί και η Χάικε Όμπρεχτ. Πρόκειται για μια θέση που επιβεβαιώνει και το γερμανικό Ινστιτούτο Αγοράς Εργασίας και Επαγγελματικής Κατάρτισης, σύμφωνα με το οποίο μέσα στην πανδημία τις οικιακές δουλειές ανέλαβαν κυρίως οι γυναίκες. Ωστόσο, παρατηρείται ότι και οι άνδρες μείωσαν κάπως τις ώρες εργασίας τους, ώστε να περνούν περισσότερο χρόνο με τα παιδιά στο σπίτι. «Ο κορωνοϊός προκάλεσε έναν θα λέγαμε επαναπροσδιορισμό των σχέσεων μεταξύ των δύο φύλων στο κομμάτι αυτό» αναφέρει η Όλμπρεχτ.

Εντούτοις, σύμφωνα με την έρευνα του πανεπιστημίου του Μαγδεμβούργου, οι άνδρες εξακολουθούν να συμμετέχουν στα οικιακά καθήκοντα σε χαμηλότερο βαθμό σε σχέση με τις γυναίκες. Όπως παρατηρεί η μελέτη, κατά τη διάρκεια του πρώτου λοκντάουν οι μητέρες εμφανίζονταν πιο «εξαντλημένες, αγχωμένες, νευρικές και φοβισμένες σε σχέση με τους πατέρες». Η Όλμπρεχτ αναφέρει μάλιστα ότι -βάσει έρευνας που διεξήχθη κατά τη διάρκεια και του δεύτερου λοκντάουν-«όσο διαρκεί ο εγκλεισμός, τόσο αυξάνονται και τα ψυχοκοινωνικά βάρη».

Το μεγάλο ερώτημα που τίθεται είναι αν η πανδημία τείνει να παγιώνει αυτή την κατάσταση μεταξύ των δύο φύλων. Την προσοχή στο ζήτημα εφιστούν όχι μόνο τα συνδικάτα αλλά και η υπ. Οικογενειακών Ζητημάτων Μανουέλα Γκιφάι από τους Σοσιαλδημοκράτες. Αλλά η κοινωνιολόγος Χάικε Όλμπρεχτ πιστεύει ότι «η πανδημία θα μπορούσε να έχει και θετικές επιπτώσεις στον τομέα αυτόν», όπως μια ανοιχτή κοινωνική συζήτησηγια τη συμβατότητα της οικογένειας με την εργασία στο σύγχρονο περιβάλλον.

Πηγή: DW - Κορίνα Σβάνχολντ/ Επιμέλεια: Δήμητρα Κυρανούδη