Διάσταση απόψεων για Κυπριακό, αλλά συμφωνία στην ανάγκη «επιτάχυνσης», μεταξύ Βενιζέλου - Νταβούτογλου

Το Κυπριακό, τα ενεργειακά, ο τουρισμός αλλά και η διαχείριση των βυζαντινών και οθωμανικών μνημείων βρέθηκαν στο επίκεντρο στη συνάντηση του Ευάγγελου Βενιζέλου και του Αχμέτ Νταβούτογλου στην συνάντηση που πραγματοποιήθηκε σε καλό κλίμα στο υπουργείο Εξωτερικών.

Ωστόσο, όπως διεφάνη στη συνέντευξη Τύπου μετά τη συνάντηση των δυο ανδρών, η διάσταση απόψεων Αθήνας - Άγκυρας παραμένει στο Κυπριακό.

Για το Κυπριακό και οι δύο πλευρές τόνισαν την ανάγκη να συμφωνηθεί το ταχύτερο δυνατό η κοινή διακήρυξη των δύο κοινοτήτων, που θα επιτρέψει την εκκίνηση των απευθείας διαπραγματεύσεων, λειτουργώντας ως πλαίσιο για την όποια συμφωνία.

Ο κ. Βενιζέλος επαναβεβαίωσε τη θέση της Αθήνας ότι η λύση του Κυπριακού θα πρέπει να οδηγεί σε ένα δικοινοτικό, διζωνικό και ομόσπονδο κράτος, ένα κράτος που θα έχει «ενιαία διεθνή νομική προσωπικότητα», «μία εξωτερική κυριαρχία και [...] μία ιθαγένεια». Παράλληλα, τόνισε πως η όποια συμφωνία θα πρέπει να εγκριθεί από τον κυπριακό λαό μέσω δημοψηφίσματος. Επεσήμανε επίσης πως η λύση θα πρέπει να «σέβεται» το γεγονός ότι η κυπριακή δημοκρατία είναι κράτος - μέλος του ΟΗΕ και της Ε.Ε.

«Θέλουμε λύση που να σέβεται ότι η κυπριακή δημοκρατία είναι κράτος - μέλος του ΟΗΕ και της Ε.Ε. Δεν αναγνωρίζουμε 'Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου'. Θέλουμε λύση με μια κρατική οντότητα, μια κυριαρχία, μια ιθαγένεια» πρόσθεσε ο έλληνας ΥΠΕΞ.

Συνδέοντας μάλιστα τις επαφές για το Κυπριακό με την Ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας, ο κ. Βενιζέλος τόνισε πως βήματα διαπραγματευτικής προόδου, όπως η επίτευξη κοινής διακήρυξης, θα συμβάλουν στο άνοιγμα και άλλων σημαντικών ενταξιακών κεφαλαίων γα την Άγκυρα κατά την ελληνική προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πέραν του ανοιχτού κεφαλαίου περιφερειακής πολιτικής.

Από την πλευρά του, ερωτηθείς ουσιαστικά για το ποια είναι η θέση του στο ζήτημα της μίας και αδιαίρετης κυριαρχίας του κυπριακού κράτους, ο κ. Νταβούτογλου σημείωσε πως «είναι πολύ σημαντικό να συνεχίσει η Κύπρος ως ένα κράτος, να συνεχίσει την ύπαρξή της». «Νομίζω ότι αυτό είναι πολύ σημαντικό μέσα στα διεθνή πλαίσια, στο διεθνές κατεστημένο και στο κείμενο του Κοινού Ανακοινωθέντος αυτό έχει σημασία», συμπλήρωσε.

Στάθηκε μάλιστα στην ανάγκη επανέναρξης των απευθείας διαπραγματεύσεων. «Πρέπει να ξεκινήσουμε τις απευθείας συνομιλίες. Χάσαμε πολύ πολύτιμο χρόνο από το 2004. Πέρασαν περίπου δέκα χρόνια και είναι πέντε χρόνια τώρα που συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο πλευρών στην Κύπρο [...] Δε χρειάζεται να χάσουμε κι άλλο χρόνο. Η απώλεια χρόνου σε αυτό το θέμα δεν είναι επωφελής. Νομίζω είναι καιρός να συνεχίσουμε».

Αγγίζοντας και αυτός την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας, ο επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας αναφέρθηκε επικείμενη υπογραφή συμφωνίας επανεισδοχής παράνομων μεταναστών εκφράζοντας την ελπίδα του πως η εν λόγω συμφωνία «θα επιταχύνει περαιτέρω την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας».

Συζητήσεις έγιναν και γύρω από το ζήτημα των μνημείων πολιτισμικής κληρονομιάς, ιδιαίτερα μετά τις πρόσφατες δηλώσεις του αντιπροέδρου της τουρκικής κυβέρνησης Αρίντς περί εκ νέου μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε τέμενος.

Ο κ. Νταβουτογλου δεν απάντησε ευθέως για το τι μέλλει γενέσθαι με τον ιστορικό ναό, αλλά σημείωσε πως η Άγκυρα αντιλαμβάνεται το βυζαντινό και οθωμανικό παρελθόν ως μια κοινή κληρονομιά για το τουρκικό κράτος. Τόνισε δε πως η θέση της Τουρκίας έχει αναγνωριστεί για το σεβασμό της σε άλλους πολιτισμούς.

«Η Αγία Σοφία είναι μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς» δήλωσε από την πλευρά του ο Ευάγγελος Βενιζέλος και τόνισε την ανάγκη να υπάρξει απολύτως σεβασμός στην κληρονομιά που προστατεύεται από την UNESCO.

Οι δύο υπουργοί συμφώνησαν ωστόσο πως η χρήση βυζαντινών και οθωμανικών μνημείων πρέπει να συνάδει με τον χαρακτήρα τους. Ο κ. Ναβούτογλου αναφέρθηκε συγκεκριμένα στο Αλατζά Ιμαρέτ τζαμί στην Θεσσαλονίκη, όπου παλαιότερα «εγκαινιάστηκε έκθεση που πραγματοποιούσε προβολές με περιεχόμενο που δεν ταιριάζουν σε ένα θρησκευτικό ίδρυμα».

«Είναι πραγματικά αδιανόητο, μνημεία σημαντικά να χρησιμοποιούνται ως κινηματογράφοι για ταινίες ειδικού περιεχομένου. Αυτό είναι πραγματικά απαράδεκτο», συμφώνησε ο κ. Βενιζέλος.

Ο κ. Νταβούτογλου άγγιξε πάντως και το θέμα τουρκικής μειονότητας στη Θράκη, αναφέροντας ότι «το θέμα των μειονοτήτων μας, πρέπει να θεωρείται ευκαιρία, γέφυρα που θα ενώνει τους δυο λαούς μας, και πρέπει να το βλέπουμε υπό τη σκοπιά των δικαιωμάτων του πολίτη, των ίσων δικαιωμάτων των πολιτών».

Προσέθεσε πως όποιες αναφορές «στα θέματα δικαιωμάτων των μουσουλμάνων πολιτών της Ελλάδος, για το δικαίωμα σε ελεύθερη και απευθείας εκλογή θρησκευτικού εκπροσώπου, Μουφτή, είναι διότι πιστεύω ότι είναι πανανθρώπινη αξία, αντιστοίχως, η επιλογή του Πατριάρχη απευθείας από τους πολίτες».

Στο θέμα αυτό ωστόσο, ο κ. Βενιζέλος αποσαφήνισε πως στα ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων δεν ισχύει η αρχή της αμοιβαιότητας, καθώς Ελλάδα και Τουρκία έχουν συμφωνήσει να λειτουργούν βάσει των όσον προβλέπουν διεθνείς συνθήκες και διεθνείς οργανισμοί.

«Το Οικουμενικό Πατριαρχείο δεν είναι ένας θεσμός εσωτερικός, τουρκικός, είναι ένας θεσμός διεθνής. Χωρίς το Οικουμενικό Πατριαρχείο δεν συγκροτείται η οικουμενική έννοια της χριστιανοσύνης», σχολίασε ο αντιπρόεδρος της ελληνικής κυβέρνησης.

Νωρίτερα, ο τούρκος ΥΠΕΞ είχε συνάντηση με τον πρωθυπουργό. Ο κ. Σαμαράς υπογράμμισε ότι πρέπει να διαφυλάξουμε το θετικό κλίμα στις σχέσεις των δυο χωρών, ενώ ο κ Νταβούτογλου επεσήμενε ότι οι σχέσεις των δύο χωρών είναι παραδειγματικές. Αναφερόμενος στον κ. Βενιζέλο, που ήταν παρών στη συνάντηση, είπε ότι «το όνομα Βενιζέλος είναι εμβληματικό για μας».
Πηγή: Αλέξανδρος Μαράκης