Γιατί οι κατσαρίδες κάνουν τη ζωή μας καλύτερη

Οι κατσαρίδες είναι ταυτισμένες με τη βρωμιά των υπονόμων και τα εγκαταλελειμμένα σπίτια αλλά από τα 4.500 γνωστά είδη κατσαρίδας μόνο 4 θεωρούνται επικίνδυνα, με τα υπόλοιπα διαβιούν στα περιθώρια της ανθρώπινης δραστηριότητας. Μάλιστα δεν είναι λίγες οι φορές που τα έντομα αυτά έχουν εμπνεύσει τους επιστήμονες στην κατασκευή ρομπότ, μηχανικών άκρων ενώ «συνεισφέρουν» ακόμη και στην παρασκευή φαρμάκων.

Το 1999 ο καθηγητής Ρόμπερτ Φουλ του πανεπιστημίου του Μπέρκλεϊ κατασκεύασε ένα εξάποδο ρομπότ που μιμούνταν τις κινήσεις των κατσαρίδων ξεπερνώντας τα εμπόδια με μεγαλύτερη επιτυχία από τα αντίστοιχα μικρο-ρομπότ της κατηγορίας του. «Οι ευλύγιστοι εξωσκελετοί των εντόμων αυτών τους εξασφαλίζουν μία ‘δυναμική σταθερότητα’ που αποτελεί οργανικό πλεονέκτημα στα απαιτητικά, μεταβαλλόμενα τερέν», εξηγούσε ο ίδιος σε μία μεταγενέστερη ομιλία του στο TED, το 2014. «Ίσως ο επόμενος ρομποτικός εξερευνητής του Άρη να μην έχει ρόδες».

Τα μέλη των κατσαρίδων αποτελούν επίσης οδηγό ορισμένων επιστημόνων που επικεντρώνονται στην επόμενη γενιά προσθετικών μελών. Ο Ρόμπερτ Χόουι του βιορομποτικού εργαστηρίου του πανεπιστημίου του Χάρβαρντ εργάζεται πάνω στην κατασκευή ενός μηχανικού χεριού που θα γλιστρά και θα κυκλώνει αντικείμενα καθημερινής χρήσης «όπως ακριβώς κάνουν οι κατσαρίδες».

Τον Ιούνιο toy 2014, φοιτητές από το Πανεπιστήμιο Jiao Tong της Σαγκάης έκαναν επίδειξη ελέγχου των κατσαρίδων με ραδιοκύματα. Δημιουργώντας ρομποτικά υβρίδια ζωντανών κατσαρίδων με μικροτσίπ, οι νεαροί σπουδαστές κατάφεραν να τηλεχειριστούν τα μικροσκοπικά έντομα με «τη δύναμη της σκέψης». Eνας αξονικός τομογράφος διάβαζε τη δραστηριότητα του εγκεφάλου των φοιτητών σε πραγματικό χρόνο, και με τη βοήθεια ενός ηλεκτρονικού υπολογιστή που μετέφραζε τα εγκεφαλικά κύματα, οι νεαροί επιστήμονες έστελναν ασύρματα τις εντολές τους στα «ζωντανά ρομπότ».

«Πρόκειται για μία λύση που εξασφαλίζει πρόσβαση στα πιο δυσπρόσιτα μέρη – όπως ένα ισοπεδωμένο από σεισμό κτίριο, ή έναν στενό σωλήνα», δήλωσε μετά την παρουσίαση o επιβλέπων καθηγητής, Ζανγκ Ντινγκόο. 

Για χρόνια οι γιατροί αναρωτιούνταν πως οι κατσαρίδες κατάφερναν να επιβιώσουν σε τόσο μολυσμένα περιβάλλοντα. «Όπως ανακάλυψαν τελικά, τα έντομα αυτά παράγουν τα δικά τους, πανίσχυρα αντιβιοτικά», γράφει η Μαίρη Κόλγουελ για λογαριασμό του BBC. Οι επιστήμονες τώρα πιστεύουν ότι οι κατσαρίδες ίσως έχουν τη λύση για την ανάπτυξη φαρμάκων που θα μπορούσαν να κατανικήσουν ακόμη και τα πιο επικίνδυνα βακτήρια όπως το E. coli.

Σε αρκετά νοσοκομεία της Κίνας, οι γιατροί δίνουν στους ασθενείς κάποιο σιρόπι με επεξεργασμένα μέλη κατσαρίδας, που καταπραΰνει τα συμπτώματα της γαστρεντερίτιδας, συνεχίζει η Κόλγουελ.

Η χρησιμότητά τους έχει αυξήσει τη ζήτηση με αποτέλεσμα να κάνουν την εμφάνισή τους «φάρμες κατσαρίδων». Ο Γουάνγκ Φούμινγκ είναι ένας από τους εκτροφείς τέτοιων εντόμων με 22 εκατομμύρια κατσαρίδες στις υπόγειες εγκαταστάσεις της επιχείρησής του.

Από το 2010 η τιμή της αποξηραμένης κατσαρίδας έχει δεκαπλασιασθεί στην Κίνα και για αυτό δεν ευθύνεται αποκλειστικά ο επιστημονικός κλάδος αφού στη χώρα η τηγανιτή αμερικανική κατσαρίδα θεωρείται ήδη από πολλούς «εκλεκτός μεζές».
Πηγή: Πηγή: BBC Magazine - Επιμέλεια: Πάνος Σάκκας