Μοσκώφ σε ΣΚΑΪ: «Ο κορωνοϊός γέννησε νέους κινδύνους για τα θύματα της εμπορίας ανθρώπων»

Συνέντευξη στον Μίλτο Σακελλάρη

Κατά τη διάρκεια της καραντίνας λόγω του κορωνοϊού «έμποροι της εργασίας στο σεξ» στην Ιταλία άφησαν χιλιάδες γυναίκες να λιμοκτονούν κατά τη διάρκεια του lockdown στη χώρα. Oι γείτονες της Ελλάδας μετρούσαν τα θύματά τους και η λίστα μεγάλωνε ολοένα και περισσότερο όσο περνούσαν οι μέρες. Πίσω από τις κλειστές πόρτες των σπιτιών τα οργανωμένα δίκτυα εκμετάλλευσης ανυπεράσπιστων γυναικών άρχισαν να χάνουν καθημερινά τα «μαύρα» κέρδη τους. Το ήδη αδίστακτο πρόσωπό των εμπόρων έλαβε άλλη μορφή: μετατράπηκε σε τερατώδες. Το προειρημένο είναι μία από τις πολλές παράπλευρες «κοινωνικές» απώλειες που άφησε πίσω της η καραντίνα. Το τράφικινγκ- σ.σ. όχι μόνο των γυναικών αλλά και των εργατών- είναι ένα φαινόμενο που εν μέσω της πανδημίας διαφοροποιήθηκε και στην Ελλάδα.  Οι διεθνείς οργανισμοί τοποθετούν το συγκεκριμένο έγκλημα ως το τρίτο επικερδέστερο μετά τα όπλα και τα ναρκωτικά. Σύμφωνα με ορισμένες αστυνομικές εκτιμήσεις  πρόκειται για το επικερδέστερο όλων, μακράν των όπλων και των ναρκωτικών. Ο Ηρακλής Μοσκώφ, Εθνικός Εισηγητής για την καταπολέμηση εμπορίας ανθρώπων μίλησε στο skai.gr για την αλυσίδα της εκμετάλλευσης που πρέπει επιτέλους να σπάσει!

 Κ. Μοσκώφ, αυξήθηκε το τραφικινγκ κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορωνοιου;  

Η πανδημία COVID-19 είναι γεγονός ότι δημιούργησε νέους κινδύνους και προκλήσεις για τα θύματα της εμπορίας ανθρώπων και τα θύματα παράνομης διακίνησης. Επιδείνωσε επίσης την ευπάθεια και την ευάλωτη θέση ομάδων που βρίσκονται σε μεγάλο κίνδυνο να πέσουν θύματα εμπορίας, κυρίως των γυναικών, των κοριτσιών αλλά και των ασυνόδευτων ανηλίκων.

 Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, περίπου 40 έως 60 εκατομμύρια άνθρωποι θα εξωθηθούν στην ακραία φτώχεια λόγω της πανδημίας και της ύφεσης. Επιπλέον, μια προκαταρκτική αξιολόγηση από διάφορες υπηρεσίες του ΟΗΕ, έδειξε ότι η πανδημία COVID-19 θα μπορούσε να αυξήσει μεταξύ 83 και 132 εκατομμυρίων ανθρώπων το συνολικό αριθμό των υποσιτισμένων παγκοσμίως το 2020. Η πανδημία επίσης έχει μειώσει τη μεταφορά εμβασμάτων κατά 20%, επιδεινώνοντας περαιτέρω τις ευπάθειες των ομάδων υψηλού κινδύνου που εξαρτώνται από αυτά τα κεφάλαια για επιβίωση. Τα άτομα που εργάζονται στην άτυπη οικονομία και απασχολούνται σε δουλειές με χαρακτηριστικά 3 D (Difficult, Dirty, Dangerous) διατρέχουν ακόμη μεγαλύτερο κίνδυνο, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε διαφορετικές μορφές εκμετάλλευσης και εμπορίας ανθρώπων. Επιπλέον, η πανδημία έχει βλαβερό αντίκτυπο στην πρόσβαση στην απασχόληση και στα δικαιώματα των μεταναστών εργαζομένων, ιδίως των νέων γυναικών. Πολλές χώρες έκλεισαν τα σύνορα και εφάρμοσαν lockdown, οδηγώντας το χαμηλά και εποχιακά αμειβόμενο εργατικό δυναμικό, όχι απλώς στην ανεργία αλλά στην εξαθλίωση, τον εγκλωβισμό και την απόγνωση. Οι ταξιδιωτικοί περιορισμοί μπορεί επίσης να οδηγήσουν πολλούς μετανάστες ή αιτούντες άσυλο, να αναζητήσουν περισσότερο  επικίνδυνες διαδρομές μετανάστευσης, που καθιστά ακόμα πιο ευάλωτες αυτές τις κατηγορίες πληθυσμού στην εμπορία και εκμετάλλευση, είτε στις χώρες διέλευσης, είτε του τελικού προορισμού.

Σε απάντηση λοιπόν στα νέα δεδομένα που έθεσε η πανδημία του COVID-19, είναι πολύ χαρακτηριστικό ότι ο ΓΓ Ηνωμένων Εθνών Antonio Guterres, απηύθυνε πρόσκληση για κοινή δράση προκειμένου να θέσουμε την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και την υπόσχεση της Οικουμενικής  Διακήρυξης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στον πυρήνα της δουλειάς μας ως διεθνής κοινότητα, ενώ ζήτησε επίσης εκεχειρία και αποφυγή των συγκρούσεων για την αποφυγή της περαιτέρω επιδείνωσης. Επιπλέον, όσον αφορά την έκτακτη ανάγκη κάλεσε τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, τις κυβερνήσεις και τη διεθνή κοινότητα «…για την αντιμετώπιση της αυξημένης ευπάθειας των γυναικών και κοριτσιών στην εμπορία και εκμετάλλευση και την έμφυλη βία»

 Που πιστεύετε ότι οφείλεται η αύξηση των περιστατικών;

Οι αρμόδιες διωκτικές και προνοιακές Αρχές και κυρίως οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, αντιμετώπισαν σημαντικές προκλήσεις στις δραστηριότητές τους κατά τη διάρκεια της πανδημίας λόγω πρόσθετων εμποδίων και προβλημάτων στο συντονισμό και τη συνεργασία μεταξύ τους. Η έλλειψη οικονομικών πόρων και η αναστολή ή αναβολή προγραμματισμένων δραστηριοτήτων πρόληψης και ευαισθητοποίησης, επιτείνουν το πρόβλημα. Ο συνδυασμός αυτών των παραγόντων στο έργο των εμπλεκόμενων φορέων κατά της εμπορίας ανθρώπων επηρεάζει αρνητικά τις προσπάθειες πρόληψης, δίωξης και προστασίας για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων.

 Έχει αλλάξει μορφές το τράφικινγκ; Πλέον το συναντάμε περισσότερο διαδικτυακά;

Τα ευρήματα αυτών των ερευνών δείχνουν ότι  εξαιτίας του COVID-19 από την πανδημία κι έπειτα, η επιδείνωση της ευπάθειας γυναικών και κοριτσιών στο THB για σκοπούς σεξουαλικής εκμετάλλευση θα αυξηθεί. Υπάρχουν επίσης ενδείξεις ότι η εμπορία με σκοπό τη σεξουαλική εκμετάλλευση στο Διαδίκτυο, συμπεριλαμβανομένης της ζήτησης για υλικό σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών έχει αυξηθεί.

Ποιες είναι οι βασικές σας συμβουλές σε ένα θύμα που μπορεί να διαβάζει τα γραφόμενα; Τι συστάσεις έχετε κάνει;

Με βάση σχετικά ευρήματα ερευνών και τα εμπειρικά δεδομένα που συλλέχθηκαν από διεθνείς οργανισμούς, αναπτύχθηκε ένα σύνολο συστάσεων μέτρων πολιτικής προς τις κυβερνήσεις και τα κράτη. Δεν είναι μόνο οι συμβουλές προς τα θύματα τις οποίες τις επαναλαμβάνουμε πάντα με κάθε ευκαιρία, ενώ υπάρχουν και λειτουργούν στην Ελλάδα σχετικές τηλεφωνικές γραμμές άμεσης υποστήριξης, αλλά κυρίως το να υλοποιηθούν από τα κράτη αυτές οι συστάσεις πολιτικής όπως:

 1) ενίσχυση της εφαρμογής του διεθνούς νομικού πλαισίου

 2)ενίσχυση του Εθνικού Μηχανισμός Αναφοράς (ΕΜΑ). Στην Ελλάδα ο Ε.Μ.Α ποίος είναι ο εκτελεστικός βραχίονας του κράτους για την προστασία των πιθανών θυμάτων και λειτουργεί υπο την εποπτεία και τον συντονισμό του Εθνικού Εισηγητή εντός του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Μεταξύ των στόχων του ΕΜΑ είναι και η αντιμετώπιση των τρεχουσών τάσεων που αναπτύσσονται λόγω της πανδημίας και των συνεπειών της στην εμπορία και εκμετάλλευση ανθρώπων.

3) η ευαισθητοποίηση και  ενημέρωση του ευρύτερου κοινού για το φαινόμενο μέσα από σχετικές εκστρατείες ενημέρωσης.

4) η αποτελεσματική εφαρμογή μιας εθνικής στρατηγικής και του σχετικού εθνικού σχεδίου δράσης (ΕΣΔ) το οποίο πλέον πρέπει να αναπροσαρμοστεί ώστε να συμπεριλάβει την αντιμετώπιση των τάσεων και των συνεπειών της πανδημίας. Απαιτείται ιδιαίτερα η ενίσχυση των προσπαθειών στην πρόληψη του φαινομένου που σχετίζεται με την πανδημία αλλά και στην εφαρμογή μέτρων για τη μείωση του μετά την πανδημία. Κρίσιμο ρόλο εδώ μπορεί να διαδραματίσει η συνέργεια δημοσίων και ιδιωτικών φορέων όπως και της περιφερειακής και τοπικής αυτοδιοίκησης. Ήδη συμφωνήσαμε και ανακοινώθηκαν σχετικά σχέδια δράσης με την Περιφέρεια Αττικής και με τον ΔΟΜ.

 5) ενίσχυση της προσπάθειας αναγνώρισης των θυμάτων  με το να καταστήσουμε τις υπηρεσίες προς τα θύματα της εμπορίας πιο προσιτές κατά τη διάρκεια και μετά την πανδημία

 6) παροχή μεγαλύτερης πρόσβασης σε ένδικα μέσα, νομική υποστήριξη των θυμάτων και πληροφόρηση για την αντιμετώπιση συγκεκριμένων αναγκών των γυναικών και κορίτσια αντιμετώπιση συγκεκριμένων αναγκών των παιδιών.

 Πως αντιμετωπίσατε περιστατικά κατά τη διάρκεια της καραντίνας;

 Τις απάνθρωπες συνθήκες κάτω από τις οποίες ζουν και εργάζονται την εποχή της πανδημίας, οι εποχικοί ξένοι εργάτες ανέδειξε πρόσφατα έρευνα του Der Spiegel και του Euronews: Καταδεικνύεται  πως οι εποχικοί εργάτες στον αγροτικό τομέα είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι σε απάνθρωπη συχνά εκμετάλλευση ενώ είναι εξίσου "αόρατοι" τόσο στη νότια Ευρώπη όσο και στον ευρωπαϊκό βορρά με τα αναπτυγμένα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης. Αυτοί οι "αόρατοι" για την επίσημη αγορά εργασίας εποχικοί εργαζόμενοι, έγιναν ξαφνικά "ορατοί" εξαιτίας της πανδημίας, καθώς αφενός κινδύνεψε η δημόσια υγεία λόγω των απάνθρωπων συνθηκών διαβίωσης που θα μπορούσα να λειτουργήσουν ως υγειονομική βόμβα διασποράς του ιού. Αφετέρου κινδύνεψε να σαπίσει στα χωράφια η ευρωπαϊκή αγροτική παραγωγή λόγω της έλλειψης εργατικών χεριών, αλλά και απαγόρευσης μετακινήσεων με το Lockdown, αναδεικνύοντας με τον πλέον ηχηρό τρόπο το πρόβλημα αυτής της άτυπης αγοράς εργατικών χεριών. Είναι χαρακτηριστικό ότι  από τις καλλιέργειες φράουλας στην Ελλάδα οι οποίες μας έχουν απασχολήσει στο παρελθόν με αρνητικό τρόπο έχοντας και καταδίκη από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, όπως και στην Ισπανία, αλλά και τις μεγάλες φάρμες σπαραγγιών της Γερμανίας, καθώς επίσης και τα σφαγεία της Ολλανδίας ή τις καλλιέργειες με τα βιολογικά αγροτικά προϊόντα της Γαλλίας, εκατοντάδες χιλιάδες εποχικοί εργάτες γης εργάστηκαν σε συνθήκες που μοιάζουν με την σύγχρονη δουλεία, εν μέσω της πανδημίας,  ώστε να διατηρήσουν εν αφθονία τα ράφια των σουπερμάρκετ με τα πολυδιαφημισμένα επώνυμα προϊόντα των Ευρωπαίων καταναλωτών και των εφοδιαστικών αλυσίδων, με κίνδυνο της ζωής τους, με αμοιβές υποτυπώδες και στο έλεος της αυθαιρεσίας των εργοδοτών τους, που πολύ συχνά ούτε βλέπουν ούτε καν γνωρίζουν. Οι εποχικοί αυτοί εργάτες γης, δεν γνωρίζουν αν και ποια δικαιώματα έχουν, ενώ ζουν συχνά σε τέτοιες άθλιες συνθήκες ενδιαίτησης που την υγειονομική τους κατάσταση ουδείς ελέγχει, ενώ λόγω της εισοδηματικής τους κατάστασης και της απόλυτης ένδειας τους πέφτουν εύκολα θύματα των εκμεταλλευτών τους.

Το περιστατικό που περισσότερο μας σόκαρε εν μέσω πανδημίας είναι αυτό που συνέβη στην Ιταλία, καθώς οι έμποροι της εργασίας στο σεξ άφησαν χιλιάδες γυναίκες να λιμοκτονούν κατά τη διάρκεια του Lockdown στη χώρα. Αυτή είναι μια από τις αθέατες και δραματικές πλευρές που η πανδημία προκάλεσε, εκτός των άλλων κοινωνικών προβλημάτων. Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης του ΟΗΕ (ΔΟΜ), περισσότερες από το 80% των δεκάδων χιλιάδων Νιγηριανών γυναικών που έφτασαν τα τελευταία χρόνια στην Ιταλία μέσω Λιβύης έπεσαν θύματα εγκληματικών οργανώσεων σωματεμπορίας. Απελπισμένες και αναγκασμένες να μείνουν στα σπίτια τους, συχνά μαζί με τους εκμεταλλευτές τους, πολλές με μικρά παιδιά, χωρίς φαγητό ή χρήματα, στράφηκαν σε ενώσεις εθελοντών και ΜΚΟ για «ένα πιάτο φαί». Παρόμοια κατάσταση εκτιμούμε ότι συνέβη και στην Ελλάδα με αυτήν την πλέον ευάλωτη ομάδα γυναικών. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι αφρικανές εκδιδόμενες στον δρόμο είναι συχνά ανήλικες, ενώ οι σωματέμποροι τις αναγκάζουν ακόμα και μέσω βουντού να εργάζονται χωρίς κανένα δικαίωμα και προστασία που συχνά καταλήγει σε βιασμούς, σε σεξ χωρίς προφύλαξη που συνεπάγεται Σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα όπως η ηπατίτιδα και το HIV, αλλεπάλληλες αμβλώσεις, γεννήσεις ανυπεράσπιστων παιδιών κλπ 

Πηγή: skai.gr