Κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Πατάκη , σε μετάφραση Κατερίνας Σχινά και, όπως σημειώνει στον πρόλογο της έκδοσης ο καθηγητής Ιστορίας και μεταφραστής του στα ιταλικά Φραντσέσκο Καταλούτσιο, είναι μαθήματα που τον έσωσαν από την αυτοκτονία!
Το 1969, στη Βανς, αργοπεθαίνοντας από μια ασθένεια των πνευμόνων που τον ταλαιπωρούσε από την εφηβεία του, ο εκκεντρικός συγγραφέας είχε ζητήσει επίμονα από τους φίλους του να του προμηθεύσουν δηλητήριο, ή έστω ένα πιστόλι, προκειμένου να βάλει τέλος στην καθημερινή οδύνη. Σχεδίαζε τότε να γράψει ένα θεατρικό έργο με θέμα τον πόνο και είχε στραφεί εναντίον του άσπονδου φίλου του, του Ζαν Πολ Σαρτρ: «Ο πραγματικός ρεαλισμός μπροστά στη ζωή είναι να γνωρίζεις ότι το συγκεκριμένο, η γνήσια πραγματικότητα, είναι ο πόνος. Αντίθετα, η σύγχρονη φιλοσοφία υιοθετεί έναν τόνο πομπώδη, διδακτικό, λες και ο πόνος δεν υπάρχει».
Τα «Μαθήματα φιλοσοφίας σε έξι ώρες και ένα τέταρτο» δόθηκαν μεταξύ 27 Απριλίου και 25 Μαΐου 1969 στη σύζυγό του Μαρί Ρίτα Λαμπρός και στον Ντομινίκ ντε Ρου, βοηθό και στήριγμά του τους τελευταίους μήνες της ζωής του.
Το βιβλίο των 175 σελίδων περιλαμβάνει σύντομα κείμενα με τίτλους: Καντ, Σοπενχάουερ, Χέγκελ, Υπαρξισμός, Η ελευθερία του Σαρτρ, Χάιντεγκερ, Μαρξ.
Ο συγγραφέας στα σεμινάριά του προσπαθεί να είναι απλός χωρίς, πάντως να φτάνει (δυστυχώς ή… ευτυχώς ) στην εκλαΐκευση.
«Μεταφυσικό»- γράφει - «είναι οτιδήποτε δεν είναι φυσικό, όπως η ψυχή, ο κόσμος και ο Θεός. Αυτά τα τρία στοιχεία δεν είναι άμεσες αισθήσεις (όπως μια καρέκλα), αλλά συνθέσεις. Ωστόσο, η σύνθεση όλων των εντυπώσεων είναι η ψυχή, διότι για τον άνθρωπο το εγώ του (η ψυχή) είναι αυτό που αφομοιώνει όλες τις εντυπώσεις. Η ψυχή είναι αυτή που δέχεται τις αντιλήψεις».
Το τελευταίο τέταρτο το αφιερώνει στον εχθρό του καπιταλισμού τον μαρξισμό προχωρώντας σε μια παράδοξη ερμηνεία της προσφοράς του πρώτου : «Ο καπιταλισμός δεν ευνοεί αποκλειστικά τον καπιταλιστή, δεδομένου ότι, αν και ο καπιταλιστής μπορεί να καταβροχθίσει τα χρήματα του, ωστόσο δεν μπορεί να αγοράσει περισσότερα από εκατό καπέλα, ή από ένα γιοτ, κτλ. το χρόνο. Τα υπόλοιπα χρήματά του πού πάνε; Σε άλλες φάμπρικες, σε άλλα εργοστάσια, κτλ., και αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο η τεχνολογική δύναμη της ανθρωπότητας γίνεται ολοένα και μεγαλύτερη. Αυτή η εκμετάλλευση του ανθρώπου από άνθρωπο είναι θεμελιώδης αναγκαιότητα για την ανθρώπινη πρόοδο, που είναι εξαιρετικά δύσκολη για το άτομο».
Και αποτολμά την ιστορική προφητεία: «Η μόνη χώρα του κόσμου που έχει λίγο ως πολύ, εξαφανίσει το προλεταριάτο –με μια μόνο εξαίρεση: μεταξύ των Μαύρων- είναι οι ένδοξες Ηνωμένες Πολιτείες, δηλαδή οι καπιταλιστικές. Οι σοσιαλιστές χώρες, από την άλλη πλευρά, χρεοκοπούν παντού, για τον απλούστατο λόγο ότι κανείς δεν ενδιαφέρεται ούτε να παραγάγει ούτε να υποχρεώσει τους άλλους να το κάνουν, μια και δε διακυβεύεται κανένα συμφέρον. Το μέλλον του μαρξισμού; Υποθέτω ότι σε είκοσι ή τριάντα χρόνια ο μαρξισμός θα έχει απορριφθεί»...
Σημειωτέον ότι αυτά τα γράφει το 1969…
Πρόκειται για ένα δοκιμιακό εγχειρίδιο με χιούμορ από ένα παθιασμένο υπέρ μιας φιλοσοφίας που δεν κοιτάει μόνο τον ουρανό αλλά σκύβει πάνω στο δράμα της ζωής.
O Βίτολντ Γκομπρόβιτς γεννήθηκε το 1904 στην Πολωνία. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο της Βαρσοβίας και φιλοσοφία και οικονομικά στο Παρίσι. Το 1933 δημοσίευσε την πρώτη του συλλογή διηγημάτων «Αναμνήσεις μιας εποχής ανωριμότητας», και τέσσερα χρόνια αργότερα το μυθιστόρημα του «Φερντυντούρκε», όπου επεξεργάζεται τα μοτίβα της ανωριμότητας και της νεότητας. Το βιβλίο δίχασε κριτικούς και κοινό, αλλά απέκτησε θερμούς θαυμαστές.
Το 1938 εξέδωσε το πρώτο του θεατρικό έργο, το γκροτέσκο δράμα «Υβόννη, Πριγκίπισσα της Βουργουνδίας». Λίγο αργότερα, με το ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου πολέμου, αυτοεξορίστηκε στην Αργεντινή. Το έργο του θεωρήθηκε από το μεταπολεμικό πολωνικό καθεστώς σκανδαλώδες και ανατρεπτικό γι΄αυτό επί σαράντα χρόνια ήταν απαγορευμένο. Η διεθνής φήμη ήρθε τη δεκαετία του 1960, όταν εκδόθηκαν στο Παρίσι πολλά από τα έργα του («Πορνογραφία», «Κόσμος», «Υπερατλαντικός», «Ημερολόγιο») και παρουσιάστηκαν από σκηνής τα θεατρικά του «Ο γάμος» και η «Οπερέτα» με θέμα την ιστορία και τις επαναστάσεις του 20ού αιώνα.
Επέστρεψε στην Ευρώπη το 1963 και εγκαταστάθηκε στη Γαλλική Ριβιέρα. Το 1968 ήταν υποψήφιος για το Νόμπελ Λογοτεχνίας. Πέθανε το 1969, αφήνοντας πίσω του ένα ιδιαίτερα πρωτότυπο και βαθύ έργο, που τον καθιστά έναν από τους μεγαλύτερους συγγραφείς του 20ού αιώνα.
Στην Ελλάδα έγινε περισσότερο γνωστός τα τελευταία χρόνια. Αυτός που σάρκασε το προλεταριάτο, αγάπησε το ασήμαντο και διακωμώδησε τον «λογοτεχνισμό» του Μπόρχες.
Πηγή: skai.gr
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
