200 χρόνια από την πώληση των Γλυπτών του Παρθενώνα από τον Έλγιν

Ημερίδα με αφορμή τη συμπλήρωση 200 ετών από την πώληση των Γλυπτών του Παρθενώνα από τον λόρδο Έλγιν στη Βουλή των Κοινοτήτων διοργανώθηκε την Τρίτη στο Λονδίνο.

Διοργανωτές ήταν οι επιτροπές υπέρ της επανένωσης των Γλυπτών από τη Βρετανία, την Αυστραλία και τη Νότια Αφρική, με ομιλητές ακαδημαϊκούς, νομικούς, διπλωμάτες και εξέχοντα μέλη των επιτροπών.

Η εκδήλωση διοργανώθηκε στη σκιά του πρόσφατου θανάτου του Προέδρου της Βρετανικής Επιτροπής για την Επανένωση των Μαρμάρων του Παρθενώνα Έντι Ο’ Χάρα, στη μνήμη του οποίου τηρήθηκε ενός λεπτού σιγή.

Ο Τρίστραμ Μπέστερμαν, πρώην Διευθυντής του Μουσείου του Μάντσεστερ και ειδικός στη λειτουργία και στην ηθική των μουσείων, τόνισε στην εναρκτήρια ομιλία του ότι τα μουσεία οφείλουν να μιλούν για «κηδεμονία» και όχι για «ιδιοκτησία» των εκθεμάτων τους.Συγκεκριμένα σε ό,τι αφορά το Βρετανικό Μουσείο, ο κ. Μπέστερμαν είπε ότι πρέπει να σταματήσει να αντιμετωπίζεται ως «ιερή αγελάδα» και ότι δε νομιμοποιείται να ισχυρίζεται ότι ενεργεί στο όνομα του κοινού αρνούμενο τον επαναπατρισμό των Γλυπτών από τη στιγμή που δεν έχει ρωτήσει ποια είναι η γνώμη του κοινού.

Τον λόγο στη συνέχεια πήρε η εκπρόσωπος της Ελληνικής Επιτροπής για την Επανένωση, Πρόεδρος της Διακυβερνητικής Επιτροπής της UNESCOγια την Προστασία των Πολιτιστικών Αγαθών σε περίπτωση ένοπλης σύρραξης και νομική σύμβουλος του Υπουργείου Εξωτερικών Άρτεμις Παπαθανασίου. Επέκρινε τις αρνητικές απαντήσεις τoυ Βρετανικού Μουσείου και της βρετανικής κυβέρνησης στην προσφορά της UNESCOγια διαμεσολάβηση στο θέμα των Γλυπτών.

Όπως σημείωσε, η βρετανική πλευρά επιχειρεί να υποβαθμίσει το ζήτημα από διακυβερνητική διαφορά σε θέμα μεταξύ ενός κράτους και ενός πολιτισμικού θεσμού ή μεταξύ μουσείων. Επισήμανε εξάλλου ότι η απάντηση των μελών του Δ.Σ. του Βρετανικού Μουσείου βρίθει αναφορών στις υπηρεσίες που παρέχει το ίδρυμα στην ανθρωπότητα, με το Μουσείο να προβάλλει ως «αυτοδιορισθείς σωτήρας του πολιτισμού της ανθρωπότητας». Η κα Παπαθανασίου σχολίασε ότι είναι εντυπωσιακό πως το Μουσείο εξακολουθεί να χρησιμοποιεί αυτή τη γραμμή επιχειρηματολογίας από τη στιγμή που δημοσκοπήσεις μεταξύ των Βρετανών πολιτών και ψηφίσματα διεθνών οργανισμών, όπως πρόσφατα της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, τάσσονται υπέρ της επανένωσης των Γλυπτών του Παρθενώνα.

Αποσπάσματα από το υπό έκδοση νέο του βιβλίου παρουσίασε ο διακεκριμένος ιστορικός Γουίλιαμ Σεντ Κλερ, ο οποίος μεταξύ άλλων παρουσίασε οθωμανικά φιρμάνια και επιστολές της εποχής που δείχνουν πώς τα μνημεία της Ακρόπολης επέζησαν τελικά των βομβαρδισμών και των βανδαλισμών της περιόδου μετά την επανάσταση των Ελλήνων. Παρουσίασε επίσης προσωπική επιστολή του Βρετανού πρέσβη στην Υψηλή Πύλη Στράτφορντ Κάνινγκ προς τη σύζυγό του με την οποία εξέφραζε την «αγανάκτησή» του για τη «λεηλασία» του διάκοσμου του Παρθενώνα από τον Έλγιν.

Μία συμπτυγμένη ιστορία των μουσείων παρουσίασε ο συντονιστής της εκδήλωσης και Αναπληρωτής Πρόεδρος της Βρετανικής Επιτροπής για την Επανένωση, ελληνιστής καθηγητής Πολ Κάρτλετζ. Συγκινητική ήταν η εκτενής αναφορά της εκπροσώπου του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού στη Βρετανία Βικτώριας Σολομωνίδου στη Μελίνα Μερκούρη και στον αγώνα της για την επανένωση των Γλυπτών.

Στη συνέχεια στο βήμα ανέβηκε ο δικηγόρος προάσπισης ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συναγωνιστής του Νέλσον Μαντέλα και ιδρυτής της νοτιοαφρικανικής επιτροπής για τα Γλυπτά Τζορτζ Μπίζος. Ο διεθνώς αναγνωρισμένος νομικός είπε ότι είναι ώρα το Βρετανικό Μουσείο να δεχθεί τις ευχαριστίες των Ελλήνων για τη φροντίδα των Γλυπτών επί δύο αιώνες και «να τα στείλει στο σπίτι τους». Στο ίδιο ακριβώς πνεύμα κινήθηκε και η παρέμβαση του Προέδρου της αυστραλιανής επιτροπής για την αποκατάσταση των Γλυπτών Εμάνουελ Κομίνο.

Τέλος, σε εκπαιδευτικές πρωτοβουλίες που θα μπορούσαν να προωθήσουν τον σκοπό της επανένωσης των Γλυπτών αναφέρθηκε ο εκπαιδευτικός και μέλος της αυστραλιανής επιτροπής Ράσελ Ντάρνλεϊ.
Πηγή: skai.gr - Θανάσης Γκαβός, Λονδίνο