Σε κάθε ένα από τα διηγήματα αυτά υπάρχει και ένα πτώμα στο βωμό των συμβάσεων της αστυνομικής λογοτεχνίας, όμως το βαθύτερο θέμα είναι οι ανατροπές στη ζωή, ο ξεριζωμός, η νοσταλγία. Όπως ο ήρωας στο διήγημα «Ο Οδυσσέας γηράσκει μόνος», ένας Έλληνας από την Κωνσταντινούπολη που ζει στην Αθήνα αλλά επιστρέφει στη γενέτειρά του για να πεθάνει εκεί. Ο Μάρκαρης πάντως, Κωνσταντινουπολίτης ο ίδιος, μας ξεκαθαρίζει: «Είμαι δεμένος με την Ελλάδα και την ελληνική γλώσσα. Συνεπώς θα μείνω στην Ελλάδα. Δεν σκοπεύω να γυρίσω στην Πόλη.»
Καμπή για τη δημοκρατία στην Τουρκία
Ο Μάρκαρης εγκατέλειψε κατ' αρχήν για σπουδές και στη συνέχεια οριστικά την Κωνσταντινούπολη το 1960. Η πόλη θα είναι πάντα η ιδανική πατρίδα, ωστόσο το πραγματικό της πρόσωπο άλλαξε έκτοτε πολύ: «Η Πόλη που άφησα δεν έχει πια σχέση με την Πόλη, στην οποία πηγαίνω. Η κόρη μου, που αγαπάει πολύ την Πόλη, αγαπάει μιαν άλλη Πόλη απ' αυτήν που αγάπησα εγώ. Αυτή που αγάπησα δεν υπάρχει πλέον. Αυτό έχει να κάνει εν μέρει με το ότι εγώ άφησα μια Πόλη του ενάμισι εκατομμυρίου και σήμερα κανείς δεν ξέρει ακριβώς πόσους κατοίκους έχει, 18 εκατομμύρια υπολογίζουν οι περισσότεροι. Εν μέρει όμως και με το ότι ο λεγόμενος εκσυγχρονισμός την Πόλη την κατέστρεψε.»
Αφορμή για μας να ρωτήσουμε τον συγγραφέα τί πιστεύει για τη σημερινή κατάσταση στην Τουρκία του Ερντογάν. Μας απαντά: «Το σίγουρο είναι ότι η Τουρκία βρίσκεται σήμερα σε μια εξαιρετικά κρίσιμη καμπή. Κάποια στιγμή αυτή η επιθετικότητα, να το πω έτσι, κατά των μειονοτήτων θα καταλήξει σε μια επιθετικότητα και μεταξύ των ιδίων των Τούρκων. Όταν μια χώρα χτίζεται με τη λογική ότι όποιος διαφωνεί ή είναι διαφορετικός είναι και αντίπαλος, εχθρός, μη αποδεκτός, είναι επικίνδυνο. Κάποια στιγμή αυτή η λογική θα επεκταθεί και στο φρόνημα του άλλου. Είναι άλλο πράγμα να συλλαμβάνεις κάποιον επειδή παραβιάζει τον νόμο και άλλο να τον διώκεις λόγω φρονήματος. Στη δημοκρατία διωγμός λόγω φρονήματος δεν νοείται.»
Η αντίφαση της Ευρώπης
Κάτι με τα βιεννέζικα γερμανικά του, κάτι με το έμφυτο χιούμορ του, κάτι με τα καμώματα του Χαρίτου ο Μάρκαρης δημιουργεί πάντα ατμόσφαιρα και συνεπαίρνει το κοινό σε ένα σύμπαν όχι άσχετο, αλλά παράλληλο με το καθημερινό. Στιγμές άφεσης σ' ένα προσωρινό απάγκιο του ταραγμένου κόσμου μας.
Εμείς ρωτάμε τον συγγραφέα γι' αυτόν, τον ταραγμένο κόσμο μας: «Η Αμερική και μαζί μ' αυτήν η Ευρώπη έχουν μπει σε πολύ επικίνδυνα μονοπάτια. Είναι κάτι που οι Ευρωπαίοι το υποτιμούν. Ακόμα και μετά το Brexit. Ολόκληρη η Ευρώπη έχει οικοδομηθεί πάνω στη λογική του παζαριού. Δεν ανέλυσαν το Brexit αναζητώντας ποιοί ήταν αυτοί που κάποιους τιμώρησαν και γιατί. Η νίκη Τραμπ μας οδηγεί στην ίδια συζήτηση. Ποιοί είναι αυτοί που τιμωρούν. Αν δεν το βρούμε αυτό δεν θα βρούμε και τη λύση. Αλλιώς σήμερα είναι ο Τραμπ, αύριο η Μαρί Λεπέν στη Γαλλία και αντιμεθαύριο ο Πέπε Γκρίλο στην Ιταλία. Δυστυχώς η μεγάλη αντίφαση της Ευρώπης είναι ότι ένα μεγάλο σχέδιο διοικείται με μικρές ιδέες μικρών ανθρώπων.»
Ο Πέτρος Μάρκαρης διανυκτερεύει στην Κολωνία και την επομένη αναχωρεί για τη Μασσαλία. Σε λίγο κλείνει τα ογδόντα αυτός ο ακάματος οδοιπόρος. Κι εξακολουθεί να περιφέρει στην ανάστατη Ευρώπη τις περιπέτειες του Χαρίτου και τη δική του, ιδιότυπη ισορροπία.
Πηγή: Πηγή: DW - Σπύρος Μοσκόβου
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
