Ο «Φιλοκτήτης» του Σοφοκλή σήμερα και αύριο στην Επίδαυρο

«Φιλοκτήτης, Ηρακλής, Οδυσσέας. Ήρωες, θύματα, θεοί και άνθρωποι. Πρόσωπα συμπαγή, απόλυτα πεπεισμένα πως καθένα έχει το δίκιο με το μέρος του, πάντα πρόθυμα να επαναληφθούν και να επαναλάβουν τα λάθη τους. 'Ανθρωποι οχυρωμένοι πίσω από τον οίκτο για τον ίδιο τον εαυτό τους. Σπατάλησαν μια ολόκληρη ζωή καμαρώνοντας για όσα υπέφεραν και τώρα περιφέρουν τις παλιές πηγές τους σαν παράσημα...» .

Ο Κώστας Φιλίππογλου, στο σκηνοθετικό του σημείωμα για τον «Φιλοκτήτη», την τραγωδία του Σοφοκλή, ανατρέχει στο σχόλιο του νομπελίστα Ιρλανδού ποιητή Σέιμους Χίνι για να σκιαγραφήσει τις ηθικές και ψυχικές ποιότητες των ηρώων του έργου. Σκηνοθέτης με έντονη παρουσία τελευταία στις αθηναϊκές σκηνές και ηθοποιός παλαιότερα στο φημισμένο Τheatre de Complicite? ο Φιλίππογλου κατεβαίνει το διήμερο 18-19/7 στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου, με τη νέα αυτή παραγωγή της Aρτivities και του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Πάτρας και πρωταγωνιστές τον Μιχαήλ Μαρμαρινό, τον Κωνσταντίνο Μαρκουλάκη τον Αιμίλιο Χειλάκη. Με τη σοφόκλεια τραγωδία ο Φιλίππογλου, σημειώνει το δικό του σκηνοθετικό ντεμπούτο στο αρχαίο δράμα και φέρνει το μοναδικό για φέτος ΔΗΠΕΘΕ στην ορχήστρα της Επιδαύρου.

Η παράσταση ξεκίνησε στις 30 Ιουνίου από το Αρχαίο Ωδείο της Πάτρας, που την είδαν συνολικά 2.500 θεατές, έχει ήδη παρουσιαστεί 11 φορές σε αρχαία θέατρα και σε επιλεγμένες πόλεις, όμως στην Επίδαυρο έρχεται με νέα σκηνικά. «Η παράσταση έχει δοκιμαστεί με το κοινό και είμαστε πολύ χαρούμενοι γι' αυτό. Είναι στημένη έτσι ώστε να μπορεί να παιχτεί και σε μεγάλα και σε μικρότερα θέατρα.

Τώρα ερχόμαστε αντιμέτωποι με το εύρος της Επιδαύρου που είναι ένας ιδιαίτερος χώρος σε ό,τι αφορά την δυναμική του, την ενέργεια που φέρει και την ακουστική του. Αυτό που αντιμετώπισα στον Φιλοκτήτη, όπως και σε κάθε μεγάλο κείμενο αρχαίο δράματος είναι ότι δύσκολα τον "κινείς" τον αρχαίο ποιητικό λόγο. Το κοινό έχει αλλάξει. Δεν είναι οι θεατές- ακροατές που ήταν παλιά. Για να τους κρατήσουμε αμείωτο το ενδιαφέρον στην παράσταση, εμπλουτίσαμε με εικόνες τη δυναμική του λόγου. Αυτό είναι και ένα στοιχείο που φέρει το έργο: προσπαθεί με την κίνηση να προκαλέσει συγκίνηση. Ελπίζω αυτός ο πειραματισμός ν' αρέσει στον κόσμο», υποστηρίζει ο Κώστας Φιλίππογλου που πειραματίστηκε με τον Χορό και το «ένα στάσιμο της τραγωδίας».

Μέσω του «Φιλοκτήτη» μεταφερόμαστε στον δέκατο χρόνο του Τρωικού Πολέμου, όπου ο χρησμός λέει πως χωρίς τον Φιλοκτήτη και το φονικό του τόξο, η Τροία δεν θα πέσει. Εγκαταλελειμμένος από τους συντρόφους του στη Λήμνο, ο Φιλοκτήτης έρχεται αντιμέτωπος μαζί τους, όταν επιχειρούν με δόλο να του αποσπάσουν το ανίκητο τόξο του Ηρακλή για να κατακτήσουν την Τροία.

Μετά την επιτυχία του «Φάουστ» το χειμώνα, ο σκηνοθέτης και ηθοποιός Μιχαήλ Μαρμαρινός, αναλαμβάνει να ερμηνεύσει τώρα τον επώνυμο ρόλο. Ο Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης θα υποδυθεί τον πολυμήχανο Οδυσσέα, ο οποίος καταστρώνει ένα δόλιο σχέδιο για να αποσπάσει από τον Φιλοκτήτητη το-απαραίτητο για την άλωση της Τροίας- τόξο του. Εκτελεστικό όργανο της συνομωσίας είναι ο Νεοπτόλεμος, ο γιος του Αχιλλέα, το ρόλο του οποίου επωμίζεται ο Αιμίλιος Χειλάκης.

«Είναι ένα έργο που δεν παίζεται συχνά. Ένα έργο που δεν το ξέρουμε», αναφέρει ο Μιχαήλ Μαρμαρινός τονίζοντας πως «οι χώροι που πήγαμε ως τώρα, όπως το Στάδιο της Αρχαίας Μεσσήνης επηρεάζουν και φορτίζουν τον λόγο, με έναν τρόπο ανεξέλεγκτο, πράγμα που επίσης θα συμβεί στην Επίδαυρο».

Ο Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης μιλώντας για την πρωταγωνιστική τριάδα δηλώνει πως πρόκειται για μία ευτυχή συνάντηση. «Αυτό που μου έκανε εντύπωση παρακολουθώντας την παράσταση να παίζεται σε θέατρα -όπως της Πάτρας με ένα κοινό εκπαιδευμένο και σε κάποιους άλλους χώρους με ένα κοινό λιγότερο μυημένο- είναι ότι κατά κάποιο τρόπο η συγκεκριμένη παράσταση καταργεί το δίπολο ανάμεσα σε μία ακαδημαϊκή γραφή που δίνει σημασία στο λόγο και σε μία πιο σύγχρονη που προτιμά να εξερευνήσει τρόπους ερμηνείας του αρχαίου δράματος. Αυτό που νιώθω στο κοίλον του κάθε θεάτρου από την απόλυτη σιωπή με την οποία παρακολουθεί το κοινό την παράσταση, είναι ότι πετυχαίνει τον βασικό της στόχο: να πει την ιστορία».

Η μετάφραση είναι του Γιώργου Μπλάνα. Οι Lost Bodies υπογράφουν την πρωτότυπη μουσική σύνθεση, ο Κένι Μακλέλλαν τα σκηνικά και τα κοστούμια, ο Νίκος Βλασόπουλος τον σχεδιασμό των φωτισμών και η Φρόσω Κορρού την επιμέλεια της κίνησης.

Παίζουν ακόμα: Γιάννης Γιαννούλης, Τάσος Δημητρόπουλος, Κώστας Κορωναίος, Δημήτρης Κουρούμπαλης, Γιώργος Παπανδρέου, Κρις Ραντάνοφ και Γιώργος Ρουστέμης.
Πηγή: Πηγή: ΑΜΠΕ