Κλείσιμο

Τα κύρια σενάρια για το Brexit

Σε αχαρτογράφητα νερά βρίσκεται πλέον το Ηνωμένο Βασίλειο μετά την χθεσινή τρίτη καταψήφιση της συμφωνίας αποχώρησης της χώρας από την Ευρωπαϊκή Ένωση στην Βουλή των Κοινοτήτων.

Το Λονδίνο οφείλει να καταθέσει προτάσεις για το Brexit στους 27 ευρωπαίους εταίρους εντός δύο εβδομάδων, έως τις 12 Απριλίου, καθώς διαφορετικά θα εξέλθει άτακτα από την Ένωση.

Με τα σημερινά δεδομένα υπάρχουν πέντε κύρια σενάρια για το τι μέλλει γενέσθαι: Επιβολή λύσης από την Βουλή, τέταρτη ψηφοφορία επί της Συμφωνίας Αποχώρησης που προτείνει η πρωθυπουργός Τερέζα Μέι, μακρά μετάθεση της ημερομηνίας του Brexit, έξοδος της Βρετανίας χωρίς συμφωνία ή ακύρωση του Brexit.

Η Βουλή επιλέγει…

Την Δευτέρα στην Βουλή θα λάβει χώρα ο δεύτερος γύρος ενδεικτικών ψηφοφοριών επί εναλλακτικών προτάσεων για το Brexit.

Στον πρώτο γύρο, την περασμένη Τετάρτη, κανένα από τα οκτώ διαθέσιμα σχέδια δεν απέσπασε πλειοψηφία. Ωστόσο μετά την χθεσινή ήττα της κ. Μέι μπορεί να εμφανιστεί η δυναμική για ένα πιο χαλαρό Brexit.

Στις ψηφοφορίες της Τετάρτης η πρόταση για τελωνειακή ένωση με την ΕΕ απορρίφθηκε μόλις για οκτώ ψήφους, ενώ η πρόταση για επιβεβαιωτικό δημοψήφισμα ηττήθηκε για 27 έδρες.

Η κυβέρνηση έχει διαμηνύσει πως δεν θα δεσμευτεί από τις ενδεικτικές ψηφοφορίες, όμως η Βουλή μπορεί, σε μία πρωτοφανή ενέργεια, να νομοθετήσει πως η κ. Μέι είναι υποχρεωμένη να ακολουθήσει την κοινοβουλευτική απόφαση. Εάν συμβεί κάτι τέτοιο συνιστά έκτακτη «κατάληψη» της εκτελεστικής εξουσίας από την νομοθετική.

Τέταρτη και φαρμακερή;

Μολονότι η κ. Μέι έχει ηττηθεί τρεις φορές στην Βουλή των Κοινοτήτων, οι σύμμαχοί της φρόντισαν να διαρρεύσουν αμέσως μετά την χθεσινή ψηφοφορία πως η κυβέρνηση εξετάζει το ενδεχόμενο να ζητήσει εκ νέου την κύρωση της Συμφωνίας από τους βουλευτές.

Κύριο επιχείρημά τους είναι ότι σε κάθε ψηφοφορία ο αριθμός των εδρών που απαιτούνται ώστε να υπερψηφιστεί η Συμφωνία Αποχώρησης μειώνεται: Τον Δεκέμβριο η κ. Μέι ηττήθηκε με 230 ψήφους, που ήταν η ευρύτερη κοινοβουλευτική ήττα στην νεότερη βρετανική ιστορία, όμως χθες η διαφορά περιορίστηκε στις 58 έδρες.

Με βάση τις διαρροές, η Ντάουνινγκ Στριτ εκτιμά πως ορισμένοι ευρωσκεπτικιστές Συντηρητικοί βουλευτές που εξακολουθούν να αντιτίθενται στην συμφωνία της κ. Μέι θα υποχωρήσουν εάν διαπιστώσουν πως αυξάνεται η πιθανότητα ενός πιο χαλαρού Brexit, πόσω μάλλον ακύρωσης της εξόδου.

Ένα ακόμα «αγκάθι» για την κ. Μέι είναι ο βορειοϊρλανδικό κόμμα DUP, το οποίο στηρίζει την κυβέρνηση μειοψηφίας των Συντηρητικών στην Βουλή. Το DUP καταψηφίζει σταθερά την πρόταση Μέι λόγω των προνοιών που περιέχει για την Βόρεια Ιρλανδία, όμως οι σύμμαχοι της πρωθυπουργού φαίνεται να πιστεύουν πως η θέση του κόμματος θα αλλάξει εάν γίνει ορατό το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών.

Ένα ακόμα εμπόδιο σε τυχόν τέταρτη ψηφοφορία είναι η στάση του Προέδρου της Βουλής των Κοινοτήτων, ο οποίος έχει δηλώσει ότι δεν είναι δυνατόν να κατατίθεται κατ’ επανάληψη το ίδιο καταψηφισθέν σχέδιο.

Η μεγάλη μετάθεση και τα παρακλάδια της

Το δεύτερο ενδεχόμενο είναι η κ. Μέι να ζητήσει έως τις 12 Απριλίου μακρά μετάθεση της ημερομηνίας εξόδου, αίτημα που θα πρέπει να γίνει δεκτό ομόφωνα από τα 27 κράτη-μέλη. Στις 10 Απριλίου, θα λάβει χώρα έκτακτη Σύνοδος Κορυφής που έχει συγκαλέσει ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ.

Προϋπόθεση για την αποδοχή της παράτασης είναι η κ. Μέι να παρουσιάσει εύλογη αιτία για το αίτημά της, κι όχι απλά να ζητήσει επιπλέον χρόνο για να συνεχιστεί το σημερινό αδιέξοδο.

Σε περίπτωση που το Brexit μετατεθεί σε βάθος χρόνου το Λονδίνο θα έχει χρόνο για προσφυγή σε πρόωρες γενικές εκλογές ή διενέργεια δεύτερου δημοψηφίσματος, αν και η κ. Μέι απορρίπτει κατηγορηματικά το δεύτερο ενδεχόμενο.

Το ερώτημα όμως είναι τι θα γίνει σε περίπτωση προκήρυξης εκλογών, καθώς το Συντηρητικό Κόμμα ήδη ετοιμάζεται για την αποχώρηση της κ. Μέι από την αρχηγία και θα είναι δύσκολο να την δεχτεί ως υποψήφια μετά τα «χαστούκια» που έχει υποστεί στην διαδικασία του Brexit.

Ένα ακόμα πολιτικό εμπόδιο είναι ότι σε περίπτωση παράτασης το Ηνωμένο Βασίλειο θα πρέπει να λάβει μέρος στις ευρωεκλογές του Μαΐου, που θα συνιστά ταπείνωση για την κ. Μέι και τους Συντηρητικούς, δεδομένου ότι έχουν παρέλθει σχεδόν τρία χρόνια από το δημοψήφισμα του 2016.

Το ενδεχόμενο των εκλογών μπορεί πάντως πάντα να χρησιμοποιηθεί ώστε να ασκηθούν πιέσεις στο DUP, το οποίο φοβάται άνοδο των Εργατικών στην εξουσία.

Άτακτη έξοδος ή τέλος στο Brexit

Εάν η Βρετανία δεν κατορθώσει να διαμορφώσει κάποια βιώσιμη λύση έως τις 12 Απριλίου θα βγει άτακτα από την ΕΕ, θέτοντας τέλος σε περισσότερες από τέσσερις δεκαετίες συμμετοχής.

Η άτακτη έξοδος θα έχει άμεσες και σοβαρές συνέπειες στο εμπόριο και στις μεταφορές και μπορεί να δρομολογήσει αποσύνθεση του Ηνωμένου Βασιλείου, καθότι η Σκωτία θέλει να παραμείνει στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Εναλλακτικά υπάρχει πάντα η δυνατότητα μονομερούς ακύρωσης του Brexit. Πέρυσι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο αποφάσισε τελεσίδικα πως το Λονδίνο μπορεί να αποσύρει το αίτημά του για αποχώρηση από την Ένωση δίχως να απαιτείται η συναίνεση άλλων κρατών-μελών.

Το Ευρωδικαστήριο δεν διευκρίνισε πάντως εάν η ακύρωση του σχετικού Άρθρου 50 της Συνθήκης της Λισσαβόνας απαιτεί την σύμφωνη γνώμη τόσο της Βουλής όσο και της κυβέρνησης. Στην απόφασή του αναφέρει απλά πως πρέπει να ακολουθηθούν οι συνταγματικά προβλεπόμενες διαδικασίες.
Πηγή: skai.gr - Αλέξανδρος Μαράκης