Έγγραφα του Παναμά: Αποκαλύψεις για τις διαδρομές απόκρυψης χρημάτων σε εξωχώριες εταιρείες

Τις κρυφές διαδρομές και τις πρακτικές που χρησιμοποιούν πολυεκατομμυριούχοι σε όλο τον κόσμο για να προβούν σε ξέπλυμα χρήματος και να αποφύγουν τη φορολόγηση επί των εισοδημάτων και περιουσιών τους αποκαλύπτουν 11,5 εκατομμύρια διαρρεύσαντες φάκελοι παναμέζικου νομικού οίκου που χειρίζεται εξωχώριες (offshore) εταιρείες.

Οι φάκελοι της εταιρείας Mossack Fonseca, του τέταρτου μεγαλύτερου νομικού οίκου εξωχώριων υποθέσεων στον κόσμο, έχουν λάβει την ονομασία «Έγγραφα του Παναμά». Διέρρευσαν αρχικά στη γερμανική εφημερίδα Suddeutsche Zeitung και από εκεί στη Διεθνή Κοινοπραξία Ερευνητικών Δημοσιογράφων (ICIJ).

Συνολικά δημοσιογράφοι από 107 δημοσιογραφικούς οργανισμούς σε 78 χώρες μελετούν τους φακέλους που έχουν προκύψει από τη «μεγαλύτερη διαρροή στην ιστορία της δημοσιογραφίας δεδομένων», όπως έχει χαρακτηριστεί η υπόθεση.

Ιδιαίτερη έμφαση, μεταξύ άλλων στοιχείων, δίνεται από τη βρετανική εφημερίδα Guardian -που μετέχει της ICIJ- στο νήμα του χρήματος που οδηγεί από τη Ρωσία μέσω Ελβετίας και Κύπρου σε στενούς συνεργάτες και προσωπικούς φίλους του Προέδρου της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν.

Ενδεικτικά αναφέρεται ότι η ρωσική τράπεζα Bank Rossiya, που σημειώνεται από τη βρετανική εφημερίδα ότι θεωρείται στενά συνδεδεμένη με τον Πούτιν, μετέφερε συνολικά τουλάχιστον 1 δισεκατομμύριο δολάρια στην offshore εταιρεία Sandalwood Continental, η οποία συστήθηκε στις Βρετανικές Παρθένες Νήσους από τη Mossack Fonseca κατόπιν διαμεσολάβησης Ελβετών δικηγόρων. Πρόκειται για εταιρεία με την οποία συνδέεται στενός φίλος του Ρώσου προέδρου, ο τσελίστας Σεργκέι Ρολντούγκιν, ο οποίος φέρεται αναμεμιγμένος σε μια σειρά υπόπτων εταιρειών και δοσοληψιών.

Τα χρήματα αυτά, σημειώνει ο Guardian, δόθηκαν στην εταιρεία μέσω «τεράστιων ανασφάλιστων δανείων» από τη Russian Commercial Bank (RCB) που βρίσκεται στην Κύπρο και είναι θυγατρική της ρωσικής κρατικής τράπεζας VTB, καθώς και από άλλες κρατικές τράπεζες. «Δεν υπάρχει εξήγηση στους φακέλους για τους λόγους που οι τράπεζες συμφώνησαν να χορηγήσουν τέτοιες ανορθόδοξες πιστωτικές γραμμές», σχολιάζει η βρετανική εφημερίδα.

Το 2010 και το 2011 η Sandalwood χορήγησε τρία δάνεια συνολικού ύψους 11,3 εκατομμυρίων δολαρίων σε άλλη εξωχώρια εταιρεία με το όνομα Ozon, η οποία έχει υπό την ιδιοκτησία της το πολυτελές θέρετρο σκι Igora στην επαρχία Λένινγκραντ. Η Ozon φέρεται να ανήκει στον επικεφαλής της Bank Rossiya Γιούρι Κοβάλτσιουκ και μια εταιρεία καταχωρημένη στην Κύπρο, ενώ ο Πρόεδρος Πούτιν θεωρείται θαμώνας του θέρετρου Igora, όπου μάλιστα πάντρεψε την κόρη του Κατερίνα 18 μήνες μετά τα δάνεια.

Οι διαρρεύσαντες φάκελοι του Παναμά εμπλέκουν σε αυτές τις ύποπτες διαδρομές χρήματος δεκάδες πρώην και νυν ηγέτες κρατών, όπως τον Πρωθυπουργό της Ισλανδίας Σίγκμουντουρ Γκουνλάουγκσον, ο οποίος μάλιστα πιστεύεται ότι θα αντιμετωπίσει πρόταση μομφής, τον Πακιστανό Πρωθυπουργό Ναβάζ Σαρίφ και τον Πρόεδρο της Ουκρανίας Πέτρο Ποροσένκο.

Συνολικά 12 ηγέτες περιλαμβάνονται μεταξύ των 143 πολιτικών, των οικογενειών τους και στενών συνεργατών που αναφέρονται στα «Έγγραφα του Παναμά».

Μεταξύ αυτών περιλαμβάνεται και το όνομα του εκλιπόντος πατέρα του Βρετανού Πρωθυπουργού Κάμερον, Ίαν Κάμερον, ο οποίος φέρεται να είχε χρησιμοποιήσει τις υπηρεσίες της Mossack Fonseca ως χρηματιστής. Σημειώνεται ωστόσο ότι δε διατυπώνεται κάποια κατηγορία παρανομίας στη συγκεκριμένη περίπτωση, καθώς οι πρακτικές φοροαποφυγής ή ελαχιστοποίησης φόρου τουλάχιστον στη Βρετανία είναι κατά κανόνα νόμιμες.

Εμπλεκόμενοι στα έγγραφα επίσης φέρονται να είναι έξι μέλη της Βουλής των Λόρδων, τρεις πρώην βουλευτές των Βρετανών Συντηρητικών, δεκάδες χορηγοί των βρετανικών κομμάτων, τουλάχιστον ένα στέλεχος της FIFA, ο ποδοσφαιριστής Λιονέλ Μέσι και ο πατέρας του καιμέλη οικογενειών της ηγεσίας του Κομουνιστικού Κόμματος Κίνας.

Είναι ενδεικτικό ότι εσωτερικό υπόμνημα της Mossack Fonseca αναφέρει πως «το 95% της δουλειάς μας τυγχάνει να αφορά την πώληση οχημάτων για την αποφυγή φόρων». Τα πιο πρόσφατα έγγραφα που διέρρευσαν είναι ημερομηνίας Δεκεμβρίου 2015.
Πηγή: Θανάσης Γκαβός